روسیه و چین چشم انتظار لغو تحریم های تسلیحاتی ایران

نواندیش: مطابق با شرایط توافق هسته‌ای سال 2015 تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد علیه ایران، در ماه اکتبر به پایان خواهد رسید، با این حال هنوز مشخص نیست که بعد از رفع این تحریم‌ها روسیه و چین تا چه اندازه برای تقویت نیروهای مسلح ایران تلاش خواهند کرد.

به گزارش نواندیش، آنتوان مارداسوف با اشاره به در پیش بودن لغو تحریم تسلیحاتی ایران در المانیتور نوشت: مایك پومپئو، وزیر امور خارجه آمریكا به كنگره گفت كه واشنگتن به جامعه بین‌المللی متوسل خواهد شد تا تحریم تسلیحاتی علیه تهران را تمدید كند. با این حال، مسکو در مخالفت با این ادعای آمریکا اعلام کرده که شورای امنیت سازمان ملل هیچ برنامه‌ای برای بررسی تمدید این تحریم ندارد.

در بیانیه سوم مارس وزارت امور خارجه روسیه خاطرنشان شده است: در کنگره آمریکا گفته شده که این کشور سعی خواهد کرد روسیه و چین را متقاعد کند تا  پیش نویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در مورد ادامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران را وتو نکنند، اما بردن این مسئله به شورای امنیت فایده‌ای ندارد. هیچ توجیه‌ای برای این تمدید این تحریم وجود ندارد. زمان بندی و شرایط هماهنگ شده در برجام قابل تجدید نظر نیست.

در ادامه این بیانیه هم آمده: طبق معمول، آمریکا فروش تسلیحات چند میلیارد دلاری خود را به کشورهای خاورمیانه ارائه می دهد، اما از آن جایی که ایران مشتری این سلاح‌ها نیست با رفع تحریم‌هایش مخالفت می‌کند.

موضع روسیه در مورد این موضوع قابل پیش‌بینی است. معاون وزیر امور خارجه روسیه، سرگئی ریابکوف و ولادیمیر ارماکوف بارها اظهار داشته‌اند که مسکو کاری به روایت آمریکا ندارد و به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران هم رای نخواهد داد. جدای از این، ریابکوف تأکید کرده که با وجود لفاظی‌های آمریکا حتی تروئیکای اروپایی یا سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس نیز تمایلی به پرداختن به این موضوع ندارند.

شرایط روسیه با وضع موجود مطابقت دارد، چرا که می‌تواند از سیاست‌های متناقض اتحادیه اروپا و آمریکا در قبال ایران، با انجام میانجیگری و توسعه روابط با عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل، استفاده کند. با این همه، وضعیت فعلی بر روند تصمیم گیری فروش اسلحه به ایران تأثیر می‌گذارد و توجه دیگر کشورها را به خود جلب خواهد کرد. 

المانیتور گزارش داده که در آخرین گزارش سالانه آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا آمده که  ایران پس از برداشته شدن محدودیت‌های سازمان ملل احتمالا به دنبال خرید جنگنده های سوخو 30 روسی،  خرید تانک تی90 و سیستم های دفاع هوایی است. در همین حال، منابع روسی تمایلی به اظهار نظر گسترده در مورد جزئیات مذاکرات با ایران بر سر فروش این سلاح‌ها ندارند.

با این حال، دو نفر از نزدیکان مجتمع صنعتی نظامی روسیه که با المانیتور صحبت کرده‌اند، گفتند که تماس‌های بسیاری بین تهران و مسکو در هشتمین کنفرانس امنیت بین المللی مسکو در آوریل 2019، برای گفتگو پیرامون خرید سلاح از سوی ایران شکل گرفته است. این بدان معنی است که دو طرف تلاش کرده‌اند لیستی از اسلحه‌های احتمالی را برای معاملات آینده تهیه کنند.

مهمتر از همه، تهران برای تقویت آمادگی‌ هوایی خود باید ناوگان جنگنده خودش را به روز کند. رسانه‌های روسی و چینی گزارشاتی در مورد احتمال درخواست ایران برای خرید جنگنده‌های چند منظوره سوخو 35، سوخو 30 یا حداقل جت‌های سوخو 27 از مسکو و هواپیماهای جنگنده جی 10 سی از پکن منتشر کرده‌اند.

سرلشکر محمدحسین باقری، رئیس ستاد نیروهای مسلح ایران، در اواخر سال 2019 گفت: ایران در زمینه دفاعی به خودکفایی کامل رسیده و توانسته در مرحله ساخت دشمنان خود را غافلگیر کند. وی ادامه داد: وزارت دفاع روی تجهیزات نظامی خارج از کشور حساب نمی‌کند و خاطرنشان کرد که تمام سلاح‌ها برای نیروهای زمینی، دریایی و هوایی به صورت بومی تولید می‌شود.

در همین حال، اگرچه ایران و چین از انتشار جزئیات خودداری می‌کنند اما همکاری های نظامی و فنی دو کشور در جریان است. از آن جا که این تعامل اغلب شرکتهای چینی را به هدف تحریم‌های آمریکایی تبدیل می‌کند،  آنها مجبور هستند که جزئیات را محرمانه حفظ کنند. براساس برخی گزارش‌ها چین برای تولید سیستم‌های موشکی دفاع هوایی اف‌دی-2000 و ال‌وای-80 به ایران کمک کرده است. در همین حال، نیروی هوایی ایران پیش از این جی‌وای- 10 ای، سیستم اتوماتیک نیروهای دفاعی هوایی را که توسط شرکت گروه فناوری الکترونیک چین تولید شده، به ناوگان خود افزوده است.

در حال حاضر اگرچه نمی توان پیش بینی کرد که با پایان تحریم های تسلیحاتی ایران چقدر به دنبال خرید سلاح از روسیه و چین خواهد رفت آن هم در شرایطی که خودش به دستاوردهای بسیاری در ساخت اکثر سلاح ها رسیده، اما به هر حال با پایان یافتن این محدودیت ها می تواند منتظر همکاری های بیشتر این هسه کشور بود به همین خاطر هم آن ها انتظار رسیدن اکتبر 2020 را می کشند.