"سندروم دست بی قرار" چیست؟

در قسمت جدید سریال پربیننده پایتخت، بهبود فریبا بعد از 5 سال که در اسارت دزدان سومالیایی بوده، به شهر و دیار خود بر می گردد.

به گزارش عصر ایران، او در حالی بازمی گردد که به یک بیماری کمتر شناخته شده مبتلاست: سندروم دست بی قرار.

حالا می خواهیم ببینیم سندروم دست بی قرار چیست؟ به همین خاطر، یکی از مطالبی که قبلا در عصر ایران منتشر کرده بودیم را بازنشر می کنیم:

سندرم دست بی قرار همانند سندرم پای بی قرار با احساس سوزش ناخوشایند، به ویژه در زمان استراحت تعریف می شود. بر همین اساس، دست و پای بی قرار مشکلی جدی در زمان خواب محسوب می شوند.
دست ها ابتدا تحت تاثیر این شرایط قرار می گیرند و با پیشرفت سندرم، پاها نیز تحت تاثیر قرار می گیرند. جدا از احساس سوزش و سوزن سوزن شدن، دست و پای بی قرار اغلب با احساس خزش چیزی زیر پوست همراه هستند.

علائم رایج سندرم دست بی قرار چه چیزهایی هستند؟

علائم رایج دست بی قرار شامل موارد زیر می شوند:

- احساس سوزش هنگام استراحت

- احساس نیاز به حرکت دادن دست ها

- خارش

- احساس سوزن سوزن شدن در دست ها

حرکت دادن دست ها احساس تسکین را فراهم خواهد کرد. علائم به طور معمول هنگامی که فرد در حالت نشسته یا خوابیده قرار دارد، به ویژه شب در زمان خواب تشدید می شوند. به طور معمول این شرایط به اختلالات خواب و بی خوابی منجر می شود. اگر شب به خوبی نخوابید، روز بعد انرژی و توانایی کافی برای انجام کارهای خود را نخواهید داشت. احساس سرگیجه در طول روز نیز شایع است. اگر علائم افزون بر شب، در طول روز نیز پدیدار شوند، این به معنای آن است که شرایط پیشرفت کرده و وخیم‌تر شده است. بنابر برآوردهای صورت گرفته، تقریبا 50 درصد بیمارانی که از سندرم دست بی قرار رنج می برند، به سندرم پای بی قرار نیز مبتلا می شوند.

شدت سندرم دست بی قرار در سه حالت خفیف، متوسط و شدید دسته بندی می شود.

دلایل احتمالی سندرم دست بی قرار چه چیزهایی هستند؟

دلیل اصلی بروز این شرایط همانند پاتوفیزیولوژی آن همچنان نامعلوم است. باور بر این است که فوق تحریک پذیری نامنظم در کل نخاع یا بخش های مشخص از ستون فقرات به حرکات گاه و بیگاه دست و پا منجر می شود.

یافته های دیگر حاکی از آن هستند که فعالیت دوپامینرژیک و درگیری مرکزی می تواند به سندرم دست بی قرار منجر شود.

کمبود آهن یا مشکلات در جذب آهن می توانند به بروز سندرم دست بی قرار منجر شوند. زمانی که موضوع کمبود آهن مطرح می شود، باور بر این است که این شرایط سنتز دوپامین، پیوند گیرنده های دوپامین یا انتقال دوپامین را مختل می کند. با این وجود، تاکنون هیچ اختلال نورولوژیک در ابتلا به سندرم دست بی قرار شناسایی نشده است.

عوامل تحریک کننده

برخی عوامل می توانند سندرم دست بی قرار را تحریک کنند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کمبود خواب، سندرم بی قراری را وخیم‌تر کرده یا آن را تحریک می کند

مصرف الکل

کم خونی ناشی از فقر آهن

نارسایی کلیوی

دیابت

اختلال عصبی محیطی

بیماری پارکینسون

استفاده از برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روان‌پریشی، داروهای ضد آلرژی، و داروهای ضد التهاب

بارداری، به ویژه در سه ماه آخر بارداری

چگونه سندرم دست بی قرار را مدیریت کنیم؟

هدف درمان در موارد سندرم دست بی قرار، و همچنین سندم پای بی قرار بر کاهش علائم از طریق کاهش تکرر و شدت آن است. اگر علائم کاهش یابند، سپس فرد می تواند خواب بهتری داشته باشد. درمان به شرایط هر فرد وابسته است و با توجه به عوامل تحریک کننده می تواند متنوع باشد. از گزینه های درمانی احتمالی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تجویز داروهایی مانند عوامل دوپامینرژیک برای درمان سندرم دست بی قرار شایع است زیرا آنها سطوح دوپامین را کاهش می دهند و از این طریق کار می کنند. از داروهای دیگر که برای درمان سندرم دست بی قرار تجویز می شوند می توان به شبه افیونی ها، ضد تشنج ها، و لوودوپا اشاره کرد.

مکمل هایی مانند مکمل های آهن، منیزیم، و فولات می توانند شدت و سختی سندرم دست بی قرار را کاهش دهند.

بر آنچه مصرف می کنید باید نظارت داشته باشید و مصرف تنباکو، الکل و کافئین را محدود کنید. اگر از سندرم دست بی قرار رنج می برید باید پس از ساعت 6 بعد از ظهر به طور کامل از این مواد پرهیز کنید.

یک الگوی خواب منظم داشته باشید تا علائم سندرم دست بی قرار تا حد امکان کاهش یابند. در زمانی مشخص به تخت خواب بروید و در ساعتی مشخص از خواب بیدار شوید. کار خود را به تخت خواب نبرید یا با تلفن همراه خود کار نکنید. برای افزایش کیفتی خواب در اتاقی با دمای مناسب بخوابید. شما می توانید سابقه شرایط خواب خود را ثبت کنید تا ردیابی الگوی خواب تسهیل شود.

دست های خود را ماساژ دهید زیرا ماساژ می تواند به کاهش علائم سندرم دست بی قرار کمک کند.
گاهی اوقات حرکت دادن دست تحت تاثیر قرار گرفته می تواند به تسکین علائم کمک کند. با این وجود، این علائم اغلب بلافاصله پس از توقف حرکت دست باز می گردند.

از کمپرس گرم یا سرد روی دست های خود استفاده کنید زیرا ممکن است برای مدیریت سندرم دست بی قرار مفید باشد. به خاطر داشته باشید که کمپرس سرد یا گرم را برای مدت زمانی طولانی استفاده نکنید زیرا ممکن است موجب بروز جراحت شود.

ورزش منظم و کشش عضلانی طی روز می تواند به کنترل و پیشگیری از سندرم دست بی قرار در طول شب کمک کند. شما می توانید حتی پیش از خواب نیز حرکات کششی را انجام دهید.

حمام یا دوش گرم یا سرد می تواند برای برخی افراد مفید باشد.

بیماری زمینه ای را درمان کنید. سندرم دست بی قرار گاهی اوقات به واسطه یک شرایط پزشکی مزمن مانند دیابت، مشکلات کلیوی، یا بیماری پارکینسون شکل می گیرد. درمان این بیماری ها و کنترل خوب می تواند علائم سندرم دست بی قرار را کاهش دهد.

نمونه تاریخی سندرم دست بی قرار در سینما

فیلم مشهور دکتر استرنجلاو را دیده‌اید؟ به نوشته باشگاه خبرنگاران، این فیلم را استنلی کوبریک در سال ۱۹۶۴ ساخته بود و در آن پیتر سلرز در نقش دکتر استنرجلاو، کنترلی روی یکی از دست‌هایش نداشت، این دست خودسر مرتب می‌خواست که سلام نازی بدهد! اما جالب است بدانید که این مشکل منحصر به این فیلم نیست و سندرمی به نام سندرم دست بیگانه یا سندرم دکتر استرنجلاو وجود دارد!

در این اختلال عصبی – روانپزشکی به صورت مختصر و مفید، یک دست سرخود عمل می‌کند، گویی که تحت اراده مغزی جدا از مغز بیمار است.

دکتر کن هیلمن، یکی از نورولوژیست‌های دانشگاه کالیفرنیا، موارد جالبی از این سندرم را به خاطر می‌آورد: مثلا او بیماری را به یاد می‌آورد که در هنگام خرید با دست چپش که دست بیگانه بود، کفش قرمزی را انتخاب می‌کرد ولی دست راستش، آن کفش را سر جایش می‌گذاشت و کفشی آبی را برمی‌داشت!

نخستین بار یک نورولوژیست آلمانی به نام دکتر کورت گلداشتاین در سال ۱۹۰۸، موردی از سندرم دست بیگانه را گزارش کرد. دست چپ بیمار او هر کاری که دلش می‌خواست انجام می‌داد و حتی یک بار می‌خواست خفه‌اش کند!

گزارش خطا