وقت اضطراري!؟

مسيح مهاجرى در روزنامه جمهورى اسلامى نوشت:

سرمقاله ديروز روزنامه که تحت عنوان «فلسفه وجودي قدرت‌هاي مالي؟» منتشر شد، بازتاب وسيعي داشت. يکي از اعضاء دولتِ اواخر دهه 60 با خواندن اين سرمقاله، خاطره‌اي از آن زمان برايم تعريف کرد که با آنچه مورد انتقاد اينجانب قرار گرفته کاملاً مرتبط است. او نوشت: در آن زمان زلزله شديدي آمد که به ويراني گسترده خانه‌هاي مردم در يکي از مناطق کشور منجر شد و من اول کسي بودم که از طرف دولت به منطقه زلزله‌زده رفتم و رئيس يکي از ارگان‌هاي مسئول در زمينه کمک‌رساني به مردم را به زحمت پيدا کردم و به او گفتم بي‌خانمان‌ها را در چادرها اسکان بدهيد. او در جواب گفت: ما 400 چادر در انبار داريم که براي وقت اضطراري است!

متأسفانه اين تفکر که زلزله‌هاي ويرانگر، سيل‌هاي بنيان‌کن، طوفان‌هاي مخرب و کروناي کشنده و ويران‌کننده اقتصاد، اضطرار ايجاد نمي‌کنند و بايد منتظر مرگ سراسري و تبديل شدن کل کشور به سرزمين سوخته باشيم تا متوجه شويم زمان اضطرار فرا رسيده است، الآن هم در بعضي از مسئولين ما وجود دارد. شايد اين تفکر به فاصله‌اي مربوط مي‌شود که ميان زندگي مسئولين و مردم عادي پديد آمده و حضرات اصلاً متوجه نيستند که مردم با چه مشکلات و دشواري‌هائي دست و پنجه نرم مي‌کنند. شايد هم براي کرامت انساني مردم اصولاً حسابي باز نمي‌کنند.

علاوه بر مراکز برخوردار از قدرت مالي که هنوز به کمک‌هاي قطره‌چکاني بسنده مي‌کنند، متأسفانه دولت هم برخورد مناسبي با اين اقشار ندارد. رئيس‌جمهور روحاني اعلام کرده است به اين خانواده‌ها اعتباري يک ميليون توماني براي خريد با سود 12 درصد داده مي‌شود که اقساط آن از يارانه‌هاي آنها کم خواهد شد. البته اين مساعدت را هم دولت به اين قشر يارانه‌بگير کرده که چند ماه به آنها تنفس مي‌دهد و بعد از آن اين اقساط را از يارانه‌هايشان برداشت مي‌کند.

مي‌دانيم که وضع مالي دولت خوب نيست و عوامل زيادي وجود دارند که اجازه نمي‌دهند دولت با دست باز و با رعايت کرامت انساني به وظيفه خود براي دستگيري اقشار ضعيف عمل کند، ولي اين روش که اعتبار خريد يک ميليون توماني خانواده‌هاي نيازمند با 12 درصد سود همراه باشد و اين سود از يارانه‌هاي آنها برداشت شود مساعدتي که بتواند مشکلي از زندگي اين خانواده‌ها برطرف کند به حساب نمي‌آيد. از يکطرف سود 12 درصد براي اعتباري که قرار است نوعي کمک تلقي شود منطقي نيست و از طرف ديگر کاستن از يارانه‌هاي خانواده‌هاي يارانه‌بگير نمي‌تواند مساعدت تلقي شود.

دولت بايد به اين سؤال پاسخ بدهد که خانواده‌هاي يارانه‌بگير در اثر محدوديت‌هاي ناشي از کرونا آيا دچار تنگناي معيشتي شده‌اند يا نه؟ اگر نشده‌اند، چرا به آنها اعتبار يک ميليون توماني تعلق مي‌گيرد؟ و اگر شده‌اند، چگونه مي‌توانند اين مبلغ را با سود 12 درصد پس بدهند؟

دولتمرداني که دريافت‌هاي ماهانه چند ده ميليوني دارند و از وسيله نقليه و راننده و بسياري مزاياي ديگر به‌صورت رايگان برخوردارند، قاعدتاً بايد بدانند که يک ميليون تومان اصولاً رقمي به حساب نمي‌آيد و مشکلي از تنگناهاي معيشتي خانواده‌هائي که هيچيک از آن دريافت‌ها و مزايا را ندارند برطرف نمي‌کند. اگر اين واقعيت براي کساني که در تصميم‌سازي و تصميم‌گيري‌هائي از قبيل در نظر گرفتن اعتبار يک ميليون توماني با سود 12 درصد نقش داشتند قابل لمس نيست، بايد به حال ملتي که چنين مسئوليني در مصادر تصميم‌سازي و تصميم‌گيري کشورشان حضور دارند تأسف خورد. و اگر اين واقعيت براي آنان قابل لمس است، و در عين حال چنين تصميماتي مي‌گيرند، جاي تأسف بيشتر دارد. سخناني از قبيل اينکه دولت پول ندارد و نمي‌تواند بيشتر از اين مساعدت کند نيز قابل قبول نيست، زيرا اولاً دولتمردان اگر از حقوق‌ها و مزاياي خودشان بزنند و هزينه‌هاي زائد دستگاه‌هاي دولتي را کاهش دهند مي‌توانند بسياري از اين قبيل مشکلات را حل کنند و ثانياً آنها بايد براي وادار ساختن کساني که منابع مالي انباشته‌اي را در اختيار دارند ولي گرفتار شدن مردم ضعيف در تنگناي اقتصادي ناشي از کرونا را اضطرار نمي‌دانند اقدام نمايند و کاري کنند که اين ثروت‌هاي راکد براي رفع مشکلات مردم به کار گرفته شوند.