آیا چین روابط بهتر با آمریکا را فدای ایران می کند؟!

نواندیش: ژیو وانگ شهروند آمریکایی چینی‌تباری که مدتی را در ایران به جرم جاسوسی در زندان به سر برده بود، معتقد است چین جمهوری اسلامی ایران را در میانه تنش با غرب نجات نخواهد داد.

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس بین الملل نواندیش، وی در مقاله‌ای در وبسایت فارین پالیسی نوشت، با وجود صحبت از سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، پکن روابط بهتر با واشنگتن را با حمایت از تهران به خطر نخواهد انداخت.

آقای وانگ در مقاله تحلیلی خود که روز جمعه منتشر شد گفته است، گرچه چین از سال ۲۰۰۹ به بزرگترین شریک تجاری ایران تبدیل شد، اما سهم ایران در تجارت چین ناچیز است.

این دانشجوی دکتری دانشگاه پرینستون آمریکا با استناد به داده‌‌های وزارت بازرگانی چین نوشت، سهم ایران در تجارت خارجی چین در اوج خود در سال ۲۰۱۴ تنها ۱.۲ درصد بود.

این در حالی است که عربستان سعودی و امارات متحده عربی، دو کشور ثروتمند منطقه که با سیاست‌های جمهوری اسلامی مخالف هستند، سهم به مراتب بزرگتری در تجارت چین دارند.

ارزش تجارت آمریکا و چین در همان سال ۵۵۵ میلیارد دلار، معادل ۱۲.۹ درصد کل تجارت خارجی چین، بوده که نشان می‌دهد روابط بهتر با واشنگتن تا چه حد برای پکن مهم است.

ایده انعقاد یک قرارداد بلندمدت همکاری میان تهران و پکن در حوزه‌های مختلف در اوایل سال ۲۰۱۶ و در جریان سفر شی جین پینگ رییس جمهوری چین به ایران مطرح شد.

چین یکی از شش قدرت جهانی است که در سال ۲۰۱۵ با ایران بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به توافق رسیدند و به رغم خروج آمریکا از توافق، خواستار حفظ آن بوده است.

با شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر آمریکا و پیروزی جو بایدن دموکرات، امیدها برای بازگشت آمریکا و ایران به تعهدات خود در برجام افزایش یافته است.

در همین حال، امید چین به بهبود روابط خود با ایالات متحده نیز با پیروزی بایدن افزایش یافته است. دونالد ترامپ و دولت او چین را بزرگترین تهدید علیه امنیت ملی ایالات متحده می‌دانند.

هر چند انتظار نمی‌رود با آغاز کار دولت بایدن در بیستم ژانویه تغییری در ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا رخ دهد، اما احتمال گفت‌وگوهای سازنده‌تر بین پکن و واشنگتن وجود دارد.

با وجود آن که پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، چین همچنان به خرید نفت ایران ادامه داد، اما پول حاصل از آن به صورت ارزهای مورد نیاز ایران به دست دولت نمی‌رسد.

به عقیده ژیو وانگ، در عین حال نگاه مردم و مسئولان ایرانی نیز به چین و کالاهای ایرانی چندان مثبت نیست که بتواند انگیزه پکن را برای به خطر انداختن این شرایط جدید تقویت کند.

ایران قویا ترجیح می‌دهد، در صورتی که امکان آن وجود داشته باشد، با شرکت‌های غربی همکاری و آنها را به سرمایه گذاری ترغیب کند؛ احتمالا بنا به ملاحظات فرهنگی و استراتژیک.

ژیو وانگ از هفتم اوت ۲۰۱۶ تا هفتم دسامبر ۲۰۱۹ در ایران زندانی بود. او ژانویه ۲۰۱۶ برای تحقیق در مورد ایران در دوره قاجار برای تکمیل تز دکترای خود به ایران سفر کرده بود.