پیام حمایت فیروزآبادی از «دولت اعتدال» چیست؟

«سید حسن فیروزآبادی» رییس ستادکل نیروهای مسلح یکی از خبرسازترین شخصیت ها در هفته ی گذشته بود؛ وقتی قاطعانه و صریح و شاید برخلاف برخی تحلیل ها و پیش فرض ها، از دولت «تدبیر و امید» و شخص «حسن روحانی» رییس جمهوری دفاع کرد و به کسانی که به دنبال تضعیف و تخریب دولت هستند، هشدار داد.

«باید به این رییس جمهوری افتخار کنیم و شکرگزار وجود ایشان باشیم...مدیران رسانه ها از انتشار اخباری که موجب تشویش اذهان مردم، تضعیف دولت و تخریب برخی از اقدام ها می شود جلوگیری کنند... رسانه هایی که به نوعی به نیروهای مسلح مرتبطند، خطا می کنند و برابر مشی و منویات رهبری حرکت نمی کنند که باید روش شان را اصلاح کنند.»

این بخشی از سخنان دوشنبه ی پیش فیروزآبادی در مراسم اعطای دانش نامه به دانش آموختگان دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی بود؛ سخنانی که بسیاری را متعجب و شگفت زده کرد و بازتاب های بسیاری را در محافل سیاسی و رسانه یی در پی داشت.

بسیاری از تحلیلگران، حمایت رییس ستادکل نیروهای مسلح از دولت روحانی را ناشی از درک حساسیت های وضعیت کنونی کشور و نگرانی وی نسبت به افزایش تحرکات و مانع تراشی های برخی افراد و گروه ها در مسیر گفت و گوهای هسته یی میان ایران و گروه 1+5 می دانند؛ گفت و گوهایی که در صدر برنامه های کشور و دولت قرار گرفته است و هدف آن نخست تامین حقوق هسته یی کشورمان و دوم خارج کردن کشور از فضای تحریم های ظالمانه است.

گروه پژوهش های خبری ایرنا در راستای واکاوی سخنان سرلشکر فیروزآبادی با «صادق زیباکلام» استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران و «حشمت الله فلاحت پیشه» نماینده ی اصولگرای دوره های هفتم و هشتم مجلس شورای اسلامی گفت و گو کرد.


درک شرایط حساس

سخنان فیروزآبادی در شرایطی ایراد شد که گفت و گوهای هسته یی به مرحله ی حساسی رسیده است. ایران و گروه 1+5 در تلاش هستند تا پایان تیرماه امسال، توافقنامه ی نهایی و جامع را امضا کنند. گرچه بسیاری نسبت به پایان تنش و اختلاف بر سر موضوع هسته یی خرسند هستند و نسبت به موفقیت دور جدید گفت و گوهای هسته یی که از زمان روی کارآمدن حسن روحانی آغاز شده است، ابراز امیدواری می کنند و به ثمررسیدن آن را سرآغاز تحولات جدی در عرصه ی سیاست خارجی ایران می دانند اما برخی طی ماه های گذشته، بر طبل مخالفت با این گفت و گوها می کوبند و در این میان تلاش می کنند خود را نزدیک به مواضع و دغدغه های رهبر معظم انقلاب و فرماندهان نظامی معرفی کنند. در چنین شرایطی سخنان فیروزآبادی می تواند پیام آشکاری به این افراد و گروه ها باشد که گفت و گوهای هسته یی که با تدبیر دولت یازدهم در حال پیش رفتن است، افزون بر حمایت مردم، مورد حمایت ارکان اصلی نظام است.

حشمت الله فلاحت پیشه در ارزیابی سخنان رییس ستادکل نیروهای مسلح به گروه پژوهش های خبری ایرنا گفت: دولت در شرایط فعلی نیاز زیادی به حمایت و پشتیبانی در راستای تحقق برنامه های داخلی و خارجی خود دارد. سرلشکر فیروزآبادی به عنوان عضوی از شورای عالی امنیت ملی و با درک موقعیت دولت، به وظیفه ی خود در حمایت از گفت و گوهای هسته یی و درکل سیاست خارجی دولت یازدهم عمل کرده است.

نماینده ی پیشین اصولگرای مجلس همچنین با اشاره به لزوم ورود شورای عالی امنیت ملی در مسایلی نظیر پرونده ی هسته ای که دارای بُعدهای سیاسی و امنیتی است، تصریح کرد: یکی از عالی ترین مقام های عضو این شورا شاید دیر ولی بالاخره و با موقعیت شناسی به این موضوع ورود کرد و نظر خود را ابراز نمود. با وجود اینکه این افراد دغدغه و دلواپسیِ بسیاری از مخالفان و نمایندگان مجلس را وارد نمی دانستند ولی واکنشی نیز نسبت به آن نداشتند و شاید چنین اقدامی باید پیشتر صورت می گرفت.

صادق زیباکلام نیز با قدردانی از این اقدام رییس ستاد کل نیروهای مسلح گفت: دلیل چنین اقدامی بیش از همه این است که ایشان به دلیل جایگاه نظامی و سیاسی که داراست، در مقایسه با دیگران اِشراف بیشتری نسبت به مسایل مختلف و تاثیرهایی که بر کشور باقی می گذارند، دارند. بنابراین دغدغه و نگرانی که ایشان برای کشور حس می کنند خیلی بیشتر از اعضای جبهه پایداری، دلواپسان و ... است.

استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در توصیف یکی دیگر از دلیل های ورود مستقیم فیروزآبادی به این مساله تصریح کرد: طی ماه های گذشته و با تشدید بی رویه ی مخالفت ها با دولت، بسیاری از افراد به این نتیجه رسیده اند که مخالفان، دغدغه یی فراتر از صلاح و منافع کشور را در سر می پرورانند و نگرانی آن ها از میان رفتن فرصتی است که گفت و گوهای هسته یی برای بازارگرمی و اظهارنظر در اختیار آن ها قرار داده بود. این افراد از گفت و گوهای هسته یی همچون ابزاری در راستای تحکیم و تداوم موقعیت سیاسی خود بهره برداری کردند.

به اعتقاد زیباکلام، اظهار نظر فیروزآبادی را می توان پاسخی به نگرانی بی مورد مخالفان تندروی دولت در زمینه ی گفت و گوهای هسته یی دانست که با مخالفت های خود این تصور را ایجاد می کنند که فرماندهان ارشد نظامی کشور از قصد غرب مطلع نیستند و در صورت طرح دوباره ی این مساله، برخورد قاطعی با آن نخواهند کرد.

وی گفت: سخنان ایشان خطاب به دلواپسان و تندروها بود و به آن ها می گفت که دلواپسی خود را در جای دیگری مصرف کنید. چراکه راس نظام به خوبی در جریان پرونده ی هسته یی است.

در همین حال فلاحت پیشه با تاکید بر اینکه باید از موقعیت کنونی و حمایت صورت گرفته از دولت استفاده کرد، نسبت به سوء استفاده از سخنان فیروزآبادی بوسیله ی برخی حامیان دولت نیز هشدار داد و خاطر نشان کرد: افراط گرایی تنها محدود به جناح راست نیست و حامیان دولت نیز باید از این رویکرد پرهیز کنند. آن ها باید بجای بزرگ کردن هشدار سرلشکر فیروزآبادی به مخالفان، حمایت حکومت از دولت را مورد توجه قرار دهند.



آب سرد بر آتش دلواپسان

نقد و نقادی، بیش از هرچیز حاصل نگرانی از وضعیت کشور در حوزه یی خاص است که منتقد را به شکستن قفل سکوت و اظهار نظر در راستای کمک به بهبود وضعیت و رفع کاستی ها وا می دارد. ولی نقد «دلواپسان» از کجا سرچشمه می گیرد؟؛ افرادی که با ادعای نگرانی از شرایط کشور در حوزه های مختلف، به خود اجازه می دهند تا بی رویه و بی رحمانه بر دولتی که نماینده ی تحقق و اجرای خواسته ها و انتظارهای مردم است آزادانه بتازند و در نهایت دولت را به تحمل نکردن مخالفان متهم می کنند؛ افرادی که در کنار انتقاد از دیپلماسی و گفت و گو، از راه بدیل خود حرفی نمی زنند و نمی گویند که رهاورد ستیز با دنیا و دوری از دیپلماسی آیا جز انزوا و فرو رفتن در تحریم ها است؟؛ افرادی که در دوره یی که خود و نزدیکان سیاسی و فکری آنها مدیریت گفت و گوهای هسته یی را برعهده داشتند، مخالفان نه تنها نمی توانستند نشستی در مخالفت با آنها برگزار کنند و از دلواپسی خود بگویند که حتی توان و اجازه ی نوشتن یک یادداشت انتقادی در روزنامه ها را نیز نداشتند. البته جای تاسف است که برخی رسانه ها و خبرگزاری های وابسته به نهادهای نظامی در عمل تبدیل به تریبون این جریان تندرو شده است؛ مساله یی که حتی نگرانی رییس ستادکل نیروهای مسلح را نیز در پی داشت و وی را ناگزیر به هشدار نسبت به این روند کرد.

فلاحت پیشه در خصوص سخنان فیروزآبادی و تاثیر آن بر مخالفان افراطی گفت: بسیاری از افراد تصور می کنند مخالفان دارای قدرت زیادی هستند و حرف های آن ها از سوی بدنه ی حکومت مورد تایید است؛ درحالی که این طور نیست.

این فعال سیاسی اصولگرا ادامه داد: در گذشته و زمانی که من در کمیسیون امنیت ملی مجلس بودم نیز بسیاری از این افراد اقدام به اظهارنظر و ارایه ی برنامه های افراطی نظیر خروج از معاهده منع گسترش سلاح های هسته یی (NPT)، بستن تنگه ی هرمز، بستن برخی از سفارتخانه ها و ... می کردند که به سرعت با آن ها مخالفت می شد. هیچکس موافق نظرها و اقدام های این افراد نیست، ولی متاسفانه این افراد حنجره یی بلند و ادعای در دست داشتن تریبون نظام را دارا هستند.

فلاحت پیشه با اشاره به اینکه افراطی گری با توجه هرچه بیشتر به این مساله رشد پیدا خواهد کرد گفت: اکنون ما می توانیم با بی توجهی به دلواپسی های بی مورد و در عوض استقبال از رخدادهای تازه، عرصه را برای رشد و فرصت طلبیِ بیشتر این افراد تنگ کنیم.

زیبا کلام نیز در خصوص انگیزه ی مخالفت های افراطی که واکنش فیروزآبادی را بدنبال داشته است گفت: در نتیجه ی خروج کشور از بن بست هسته یی و حصول توافق، بدون شک جایگاه گروه های تندرو و رادیکال تضعیف خواهد شد. بنابراین افرادی که از طریق دشمنی با آمریکا برای خود جایگاهی دست و پا کرده اند تمایلی به تنش زدایی و توافق با غرب ندارند.

او ادامه داد: این در حالی است که سرلشکر فیروزآبادی جایگاه متزلزلی در کشور ندارد و این ثبات در کنار اشراف بر تاثیرهایی که تنش زایی در روابط ایران و غرب ایجاد خواهد کرد، این امکان را به وی می دهد تا از موضع گیری سیاسی و شتابزده در این خصوص اجتناب کنند. افزون بر این به نظر می رسد سرلشکر فیروزآبادی نیز متوجه نقد و تاختن بی رحمانه ی رسانه های وابسته به ارگان های نظامی به دولت شده اند. پس شاید بتوان گفت که هدف وی حتی بیش از حمایت از دولت آقای روحانی، پایین آوردن فتیله ی مخالفان بوده است.

زیباکلام افزود: حرف های فیروزآبادی کارت سبزی از جانب حکومت به دولت و تایید تصمیم گیری نهایی در خصوص پرونده ی هسته یی ایران بود. حرف های وی را می توان تریبونی برای تایید نهایی رهبر معظم انقلاب نسبت به گفت و گوهای هسته یی دانست؛ چراکه ایشان هم پیشتر تیم مذاکره کننده را فرزندان نظام و سیاست های آنان را مورد تایید قرار داده بودند. ولی در دور تازه ی گفت و گوها، ایشان صلاح ندانسته بودند که این حمایت را بار دیگر بصورت مستقیم عنوان کنند و به نظر می رسد این وظیفه را بر عهده ی سرلشکر فیروزآبادی گذاشته اند. به طور یقین اگر گفت و گوهای هسته یی مورد تایید رهبری نبود، چنین حمایت صریح و علنی از آن صورت نمی گرفت.

گفت و گوکنندگان هسته یی کشورمان حدود سه هفته ی آینده، دور جدیدی از گفت و گوها را که امید می رود به توافق نهایی منجر شود، در پیش خواهند داشت. با در نظر گرفتن این نکته که طی دوره های گذشته در برهه هایی، تیم ایرانی در شرایطی عازم مذاکرات می شد که بار سنگینی از مخالفت های داخلی را بر دوش می کشید، به نظر می رسد دور جدید گفت و گوها از این حیث تفاوت مهمی با گذشته خواهد داشت.

زیباکلام در این خصوص گفت: رفتن تیم مذاکره کننده ی کشور به گفت و گوهای جدید در شرایط فعلی که به لطف دخالت به موقع سرلشکر فیروزآبادی، اتحاد دولت و حکومت در آن محسوس است، بسیار مهم و تاثیرگذار خواهد بود و به سخنان و مواضع و برنامه های مذاکره کنندگان ما وجاهت خواهد بخشید.