۵ کتاب دوست داشتنی که باید تا ۱۸ سالگی خواند

هیچ وقت برای خواندن هیچ کتابی دیر نیست. هر وقت ذهن و روحت با کتاب ارتباط برقرار کند و خطوط کتاب در تار و پود جانت نفود کند، به لذتی وصف نشدنی دست یافتی اما واقعیت این است که خیلی از کتاب‌ها با مفاهیمی که در قلب داستان‌هایشان دارند و با شیوه روایتی که نویسنده انتخاب کرده، می‌توانند مسیر زندگی را تغییر دهند، راه پیش رو را روشن‌تر کنند و حتی مبدا تغییر و تحول در زندگی فرد باشند، به همین دلیل خواندن بعضی از کتاب‌ها قبل از 18 سالگی توصیه می‌شود. وقتی فرد در حال گذر از روزهای کودکی و نوجوانی به جوانی و بزرگسالی است؛ شخصیت، علایق و خواسته‌هایش در حال شکل گیری هستند، حرف‌هایی که نه به صورت مستقیم بلکه در قالب داستان و روایت گفته می‌شوند می‌توانند تاثیری غیر قابل انکار داشته باشند. این کتاب‌ها را باید در مسیر مطالعه نوجوانان قرار داد و در فرصت‌های مختلف به آنها پیشنهاد داد.

1. کلاس پرنده

کلاس پرنده اثر نویسنده معروف حوزه کودک و نوجوان است. او خالق آثار شناخته شده دیگری چون خواهران غریب و امیل و کارآگاهان هم هست اما مفاهیمی که در کلاس پرنده بیان می‌شوند، خاص‌تر و جدی‌ترند. داستان کلاس پرنده در یک مدرسه شبانه روزی در بریتانیا اتفاق می‌افتد. چند روز مانده به کریسمس، بچه‌ها در حال آماده کردن نمایشی برای کریسمس هستنند که درگیر مشکلاتی ناخواسته می‌شوند. اریش کستنر به خاطر فعالیت‌هایش در حوزه کتاب کودک و نوجوان، بارها نامزد نوبل ادبیات شد و مدال هانس کریستین اندرسون را در سال 1960 دریافت کرد. کلاس پرنده توسط علی پاک بین به فارسی ترجمه شده و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ناشر آن است. نسخه صوتی این کتاب با خوانش منصور ضابطیان هم تهیه و منتشر شده است.

2. لک لک‌ها بر بام

لک لک‌ها بر بام، کتابی درباره محیط زیست است واین که ما در مراقبت از زمین که مادر دوم همه انسان‌هاست،  چه نقشی داریم. در این دوره که اهمیت مسائل زیست محیطی مشخص شده و بر کسی پوشیده نیست که در مقابل این میزان صنعتی شدن و فرآورده‌های شیمیانی باید ایستاد، چنین کتابی مهم و تاثیر گذار است، همچنین چند کتاب دیگر درباره حفظ محیط زیست نوشته شده است که در این مطلب بیشتر به آنها پرداخته می‌شود. می‌توان لزوم مراقبت از زمین را از نوجوانی ملکه ذهن و رفتار بچه‌های کرد. لک لک‌ها بر بام اثر میندرت دویونگ، داستان دختر دانش آموزی است که در یک انشا این سوال را مطرح می‌کند که چرا لک لک‌ها به روستای ما نمی‌آیند؟ معلم به همراه دانش آموزان تلاش می‌کنند، محیط روستا را برای آمدن لک لک‌ها آماده کنند. میندورت دویونگ، نویسنده شناخته شده کودک و نوجوان و اولین نویسنده آمریکایی است که برنده جایزه هانس کریستین اندرسون شد. او جوایز جهانی دیگری چون نیوبری را هم برای فعالیت در این حوزه از آن خود کرده است. کتاب لک لک‌ها بر بام با ترجمه باهره انور و توسط کانون پررورش فکری در ایران متشر شده است. نسخه صوتی آن هم با صدای آشنای احترام برومند به همت خود کانون پرورش فکری منتشر شده و دردسترس است.

3. داستان‌های هری پاتر

در کنار آموزش و مطرح کردن مفاهیم مهم زندگی نباید قدرت تخیل و دنیای فانتزی را از بچه‌ها گرفت. همه آدم‌ها در هر سنی به تخیلشان و حتی کمی جادوگری و معجزه برای تغییر حالشان احتیاج دارند. بهترین مجموعه کتاب برای تقویت تخیل و پرسه زدن در دنیای غیر واقعی، هری پاتر است. بهتر است هر نوجوانی یک مجموعه داستان هری پاتر در کتابخانه‌اش داشته باشد تا هر وقت لازم شد از دنیای واقعی دور شده و همراه هری و دوستانش به سرزمین جادویی برود. حتی می‌توان نسخه صوتی آن را در آرشیو داشت و در زمان‌های لازم به آن گوش سپرد مثلا نسخه صوتی داستان هری پاتر و محفل ققنوس حدود 36 ساعت است که می‌توانید دانلود کنید. گوش دادن به هر فصل کتاب حدود 20 دقیقه زمان می‌برد؛ هر روز یک سفر 20 دقیقه‌ای به سرزمین جادو، حال هرکسی را خوب می‌کند.

4. ماهی سیاه کوچولو

کتاب ماهی سیاه کوچولو هم از آن دسته، کتاب‌هایی است که همه باید یک نسخه از آن در کتابخانه‌شان داشته باشند و هر وقت که جسارتشان در زندگی کم شد، ماندن را به رفتن ترجیح دادند، ماهی سیاه کوچولو را ورق بزنند و خلاصه داستان زندگی بچه ماهی صمد بهرنگی را به خاطر بیاورند. برای نوجوانان هم که درس بزرگی است، بدانند باید کنجکاوانه مسیرهای تازه و نرفته زندگی را تجربه کنند و از اولین بودن، نترسند. کتاب الکترونیک ماهی سیاه کوچولو اثرصمد بهرنگی هم موجود است که می‌توان به طور کامل همراه با تصویرسازی‌های فرشید مثقالی دانلود کرد.

5. پی پی جوراب بلند

اگر می‌خواهید روحیه استقلال طلبی را در نوجوان تقویت کنید، پی پی جوراب بلند اثر آسترید لیندگرن را به او پیشنهاد دهید. پی پی جوراب بلند داستان دختری جسور و مستقل است که به رویارویی با دنیای بزرگ‌ترها می‌رود. پی پی شخصیت توسری خوری ندارد، با اعتماد به نفس و نیرومند است. کارهاهی او و تلاش‌هایش می‌تواند برای هر نوجوانی شادی بخش و انگیزه بخش باشد. منتقدان می‌گویند آسترید با خلق شخصیت پی پی جوراب بلند تحول بزرگی در ادبیات کودکان جهان ایجاد کرد. آسترید در مصاحبه‌ای  درباره انگیزه خلق پی پی جوراب بلند گفته :" زمستان ۱۹۴۴،دختر ۷ ساله‌ ام کارین در بستر بیماری از من قصه خواست. پرسیدم چه قصه‌ای و او جواب داد: پی‌پی جوراب بلند.

نام عجیب وغریبی که انتخاب کرده بود،شخصیتی متفاوت می‌طلبید و من شروع به داستان گویی کردم ازدختری با موهای بافته‌ قرمز در خانه‌ای بزرگ با یک اسب و یک میمون".