راه‌های پیشگیری از ناباروری مردان

عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان با تشریح عوامل اثرگذار بر ناباروری مردان و ارایه توصیه‌هایی برای پیشگیری، از نقش عفونت کووید ۱۹ در ناباروری مردان خبر داد.

راه‌های پیشگیری از ناباروری مردانبه گزارش خبرنگار حوزه سلامت گروه علمی فرهنگی خبرگزاری صدا وسیما، دکتر فرامرز فرهی متخصص اورولوژی همزمان با هفته سلامت مردان با اشاره به وضعیت ناباروری در کشور، اظهار داشت: هر ساله از هر ۸ زوجی که اقدام به بارداری می‌کنند، یک زوج نمی‌تواند بارداری داشته باشد؛ به خصوص که امروزه سن ازدواج بالا رفته و شانس باروری کاهش یافته است.

کاهش شانس باروری با افزایش سن در آقایان

وی با بیان اینکه اوج سن باروری ۲۵ سالگی است، اضافه کرد: با بالا رفتن سن به تدریج شانس بارداری کاهش پیدا می‌کند؛ همچنین برخلاف باوری که رایج است مبنی بر اینکه باروری در آقایان محدودیت سنی ندارد؛ آقایان نیز بعد از ۴۰ سالگی اسپرم‌هایشان دچار اختلال نسبی و ضعف می‌شود.

بیماری‌های اثرگذار بر باروری مردان و توصیه‌هایی برای پیشگیری

دکتر فرهی درباره بیماری‌های اثرگذار بر باروری مردان، تصریح کرد: برخی بیماری‌ها همچون عدم نزول یک یا هر دو بیضه از هنگام تولد پسر بچه‌ها با آن‌ها همراه است؛ در چنین مواقعی والدین به محض آگاهی از این مساله باید به پزشک مراجعه کنند تا در صورت لزوم جراحی انجام شود. این جراحی معمولا در سنین یک تا دو سالگی انجام می‌شود، چراکه با پایین نیامدن حتی یک بیضه هم ممکن است باروری در خطر باشد.

وی عامل بعدی اثرگذار در ناباروری مردان را وجود سابقه ناباروری در وابستگان درجه یک بیان کرد و گفت: توصیه می‌شود که والدین در صورت وجود چنین سابقه‌ای در خانواده از پسر تازه بالغ خود، در زمان بلوغ آزمایش اسپرم بگیرند تا در صورت وجود اختلال نسبت به درمان اقدام کنند.

فرهی سن بلوغ در مردان را متفاوت بیان کرد و گفت: سن بلوغ مردان از سن ۱۶ -۱۷ سالگی تا ۲۵ سالگی متغیر است، در این باره خانواده‌ها توصیه می‌شود که اگر محاسن جوانی در زمان مناسب در نیامده و ظاهری مردانه پیدا نکرده یعنی بلوغ دچار تاخیر شده و ... باید به پزشک متخصص مراجعه کند.

این متخصص اورولوژی، بیماری تاثیرگذار بعدی در ناباروری مردان را واریکوسل بیان کرد و ادامه داد: این بیماری به صورت واریس و گشاد شدن ورید‌های اطراف بیضه و معمولا در سمت چپ بروز می‌کند. ظاهر واریس بیضه مانند واریس پاست. در واریس پا رگ‌های پا متورم شده و شکل آن برای اکثر نوجوانان آشناست؛ بنابراین واریکوسل بیضه ممکن است توسط خود نوجوان شناسایی شده و فرد متوجه آن شود. در این صورت توصیه می‌شود فرد حتما به پزشک متخصص مراجعه کند.

وی با بیان اینکه واریکوسل بیماری شایعی است، گفت: ۱۵ درصد آقایان بدون داشتن درد هم ممکن است دچار واریس بیضه یا گشاد شدن عروق اطراف بیضه باشند، حتی ممکن است به راحتی پدر شوند و تا آخر عمر هم از بیماری واریکوسل خود باخبر نشوند؛ ولی متاسفانه در گروهی از مردان که دچار اختلال باروری شده و به مراکز ناباروری مراجعه می‌کنند، شیوع این بیماری تا ۴۰ درصد هم افزایش پیدا می‌کند؛ همچنین واریکوسل می‌تواند با ایجاد تخریب در اسپرم سازی، مشکل ناباروری ایجاد کند.

عوامل اکتسابی اثرگذار در ناباروری مردان

این عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان همچنین برخی عوامل اکتسابی را در ناباروری مردان موثر دانست و گفت: یکسری عوامل اکتسابی بوده و ارتباطی با ژن مرد یا بیماری در زمان تولد وی ندارد؛ عواملی همچون کشیدن سیگار، مصرف مشروبات الکلی، چاقی و کار در محیط‌هایی با گرمای زیاد مثل نانوایی‌ها و یا اتوشویی‌ها می‌تواند وضعیت را تشدید کند، یعنی ضعف اسپرم با این عوامل بدتر می‌شود.

این فلوشیپ جراحی مجاری ادراری و تناسلی در توضیح "ضعف اسپرم"، اضافه کرد: ضعف اسپرم به این معنی نیست که فرد از نظر توانایی جنسی، ضعیف است.

تاثیر کرونا بر ناباروری مردان

وی با اشاره به سایر عوامل اکتسابی اثرگذار بر ناباروری مردان که با مراقبت بیشتر قابل پیشگیری است، اضافه کرد: عفونت‌های سیستم تناسلی و تولید مثل از عوامل اکتسابی اثرگذار است که با مراقبت و رعایت بهداشت قابل پیشگیری است.

دکتر فرهی در ادامه با اشاره به عفونت کووید ۱۹ به عنوان عامل جدید اثرگذار بر ناباروری مردان، اظهار داشت: عفونت کرونا مورد جدیدی است که طی یکسال گذشته با آن مواجه هستیم؛ البته برعکس سایر عفونت‌های سیستم تناسلی که از طریق مراقبت و همچنین استفاده از کاندوم تا درصد بالایی قابل پیشگیری است، ویروس کووید-۱۹ از طریق تنفسی و معمولا ریه را درگیر می‌کند، ولی می‌تواند بیضه‌ها را هم درگیر کرده و با تحریک سیستم ایمنی، اسپرم سازی مرد را دچار اختلال کند.

وی در این باره توصیه کرد: به مردان بهبود یافته از بیماری کرونا توصیه می‌شود که، چون سیر این بیماری مشخص نیست، در طولانی مدت وضعیت اسپرم سازی خود را کنترل کنند؛ چراکه گا‌ها مشاهده شده در درصد بالایی از این بیماران، گلبول‌های سفید در مایع انزال افزایش زیادی پیدا می‌کند.

فرهی، ویروس زگیل تناسلی (HPV) را عفونت بعدی اثرگذار بر باروری مردان معرفی کرد که البته قابل پیشگیری است.

درمان ناباروری زوجین را از مردان شروع کنید

این عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان دربخش پایانی توصیه کرد: در درمان ناباروری زوجین، بررسی ابتدا از مرد آغاز شود چراکه با چند سوال، معاینه فیزیکی و آزمایش، معمولا تشخیص مشخص می‌شود؛ این در حالیست که برای خانم‌ها بررسی مفصل‌تر، سونوگرافی و گرفتن عکس رنگی از لوله‌های رحم لازم است.

وی با بیان اینکه متاسفانه برغم پیشرفت‌های علمی هنوز ناشناخته‌های بسیاری درباره نارسایی‌های اسپرم و ... وجود دارد که هنوز توانایی شناسایی و درمان آن‌ها مشخص نیست، اضافه کرد: البته خوشبختانه با ابداع روش‌های لقاح مصنوعی نسبت قابل ملاحظه‌ای از آقایان نابارور می‌توانند پدر شوند، ولی حتما لازم است قبل از لقاح مصنوعی، پزشک معالج تا جایی که می‌تواند توسط دارو و یا حتی در صورت نیاز با کمک جراحی، کیفیت اسپرم را ارتقاء دهد تا شانس موفقیت در لقاح مصنوعی افزایش پیدا کند.

دکتر فرهی که با موضوع "نقش مردان در ناباروری زوجین" در پنجمین کنگره سلامت مردان سخنرانی می‌کند؛ همچنین با اشاره به اهمیت کیفیت اسپرم در باروری زوجین، بیان کرد: باید توجه داشت ژن پدری که در قسمت سر اسپرم وجود دارد ۵۰ درصد ژن جنین را تشکیل می‌دهد. شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد ژن پدری در تشکیل جفت نیز نقش بازی می‌کند؛ بنابراین کیفیت اسپرم در موفقیت لقاح و همچنین لقاح مصنوعی و سلامت فرزند آینده، اهمیت بالایی دارد.

خبرهای مرتبط