کار کلیه چیست؟

یک متخصص کلیه و مجاری ادرار کارکرد کلیه در بدن را تنظیم فشار خون، دفع مواد زائد و مدیریت خونسازی در بدن برشمرد.

عباس بصیری، متخصص کلیه و مجاری ادرار در گفت‌و‌گو با فارس کارکرد کلیه را در بدن به 3 بخش دفع مواد زاید بدن شامل مواد و سموم و حتی برخی داروها، تنظیم فشار خون به واسطه دفع آب و ترشخ ماده‌ای به نام رنین و خونسازی به واسطه ترشح ماده‌ای به نام اریتروپوئیتین تقسیم کرد.

وی درباره نحوه عملکرد کلیه در دفع مواد زاید از بدن گفت: تمام موادزاید، سموم و حتی داروهایی که مصرف می‌کنیم از کلیه‌ها دفع می شوند بنابراین یک وظیفه کلیه‌ها تصفیه آب و سموم موجود در بدن است و اگر این اقدام از طریق کلیه صورت نگیرد عوارضی مانند حالت تهوع، بی اشتهایی، بی حالی و ضعف را در پی خواهد داشت.

این متخصص کلیه و مجاری ادرار درباره نحوه بررسی چگونگی عملکرد تصفیه توسط کلیه ها گفت: شاخصی به نام سطح کراتینین خون وجود دارد که از سوخت و ساز و سیکل متابولیسم کراتین که در عضلات وجود دارد شکل می گیرد.

وی گفت: کراتینین از کلیه دفع می‌شود و اگر مقدار کراتینین خون بالا رود نشان دهنده ضعف کلیه‌ها برای دفع مواد زائد از بدن است بنابراین ما با اندازه گیری مقدار کراتینین خون متوجه می‌شویم که کلیه وظیفه تصیفیه گری خود را انجام می دهد یا خیر.

عوارض نارسایی کلیه

عباس بصیری درباره وظیفه تنظیم فشار خون کلیه نیز گفت: کلیه با دفع آب و همچنین ترشخ ماده‌ای به نام رنین سبب تغییر مقدار انقباض رگهای بدن و در نتیجه متعادل شدن این انقباض می‌شود و در نتیجه اگر کلیه از کار بیفتد یا آسب ببیند علاوه بر ناتوانی در دفع مواد زاید بدن فشار خون شخص نیز از حد طبیعی خارج خواهد شد.

وی افزود: افرادی که کلیه آنها به درستی کار نمی‌کند دچار فشار خون می‌شوند زیرا ترشح ماده رنین از حالت طبیعی خود خارج می‌شود. این فشار خون رگهای خون را سفت و منقبض می‌کند. این انقباض رگ‌های خونی می‌تواند عوارضی مانند سکته قلبی و مغزی را به دنبال داشته باشد.

این متخصص کلیه و مجاری ادرار سومین وظیفه کلیه را خونسازی توصیف و تصریح کرد: اریتروپوئیتین ماده‌ای است که از کلیه ترشخ می‌شود. اریتروپویتین پس از ترشح مغز استخوان را برای خونسازی تحریک می‌کند و باعث می‌شود مغز استخوان خونسازی کند.

عباس بصیری خاطرنشان کرد: در دوران جنینی طحال وظیفه خونسازی را بر عهده دارد ولی در سنین بالاتر مغز استخوان خونسازی می‌کند، پس آنچه که مغز استخوان را برای خونسازی تحریک می‌کند این ماده است و بر همین اساس کسانی که دچار نارسایی کلیه می‌شوند دچار کم خونی رنگ پریدگی و زردی چهره می‌شوند.

چه کسی نارسایی کلیه دارد

وی گفت: پیشتر به افراد مبتلا به نارسایی کلیه گفته می‌شد که کلیه‌هایشان دیگر کار نمی‌کرد و دیالیز می‌شدند و علائمی مثل تهوع، بی اشتهایی، افزایش فشار خون، کم خونی و ضعف را در خود داشتند و کراتینین خون این افراد از حد نرمال یعنی 1.5 به ارقام 7 و 8 و 10 می‌رسید در حالی که امروزه به کسانی که کراتینین خونشان به 2 و 2.5 نیز برسد مبتلا به نارسایی کلیه تعبیر می‌شود.

این متخصص کلیه و مجاری ادرار خاطرنشان کرد: برخی افرادی که کراتینین خونشان از 1.5 بیشتر است دچار مشکلات مزمن کلیوی هستند که هنوز کلیه‌هایشان به طور کامل از کار نیفتاده است.

عباس بصیری تأکید کرد: تحقیقات و آمارها در دنیا نشان داده است به ازای هر یک نفر مبتلا به نارسایی کلیه در جامعه که دیالیز می‌شود بین 5 تا 10 برابر کسانی هستند که کلیه‌شان نارسایی دارد ولی هنوز به حدی نرسیده است که دیالیز شوند.

وی افزود: بر این اساس بسیار مهم است افرادی که هنوز به شرایط بد نارسایی کلیه نرسیده‌اند کلیه هایشان را چک کنند تا در صورت اندک نارسایی با مراقبت و رژیم غذایی مناسب بتوانند از تشدید نارسایی کلیه خود پیشگیری کنند.

این متخصص کلیه و مجاری ادرار درباره علائم نارسایی کلیه نیز گفت:‌ بعضی علائم می‌توانند فرد را نسبت به ابتلای به نارسایی کلیه حساس کنند مانند کم یا زیاد شدن ادرار، ورم بدن، وجود خون در ادرار، تکرر ادرار، ادرار کردن با فشار، داشتن ضعف، بی اشتهایی، خستگی و رنگ‌پریدگی.

عباس بصیری خاطرنشان کرد: متأسفانه غالباً نشانه‌های مخصوص این بیماری زمانی بروز می‌کند که کار از کار گذشته است.

علت نارسایی کلیه

وی درباره علل ابتلای به نارسایی کلیه نیز گفت: نارسایی کلیه ممکن است به نفریت یعنی ذات کلیه مربوط باشد با انسداد مجاری ادرار.

این متخصص کلیه و مجاری ادرار درباره نفریت گفت: نفریت بیماری است که در رگهای خونساز کلیه ایجاد می‌شود که ممکن است هیچگونه علائمی نشان ندهد جز بی اشتهایی و ضعف، رنگ پریدگی و خستگی که این مورد در حوزه نفرولوژی و بیماری های داخلی کلیه است.

عباس بصیری درباره انسداد مجاری ادرار نیز گفت: اینها کسانی هستند که انسداد مجاری ادرارشان ممکن است به نارسایی کلیه بینجامد اما علائم اولیه مثل تکرر ادرار، خونریزی، تهوع و زور زدن از علائمی هستند که باید ما را به وجود انسداد در مجاری ادرار حساس کند که حوزه اورولوژی و جراحی کلیه هستند.

وی خاطرنشان کرد: علل پدید آمدن نارسایی در حوزه نفریت ممکن است جنبه توارثی یا حساسیت به بعضی میکروبها یا ترشح پادزهر توسط بدن ضد بخشی از خودش داشته باشد یعنی اختلال ایمنی پیدا کند مانند کسانی که دچار روماتیسم هستند و بدنشان عضوی از بدن را غریبه تصور و علیه آن پادزهر ترشح می‌کند که این پادزهر باعث می‌شود بخش مورد نظر آسیب ببیند.

این متخصص کلیه و مجاری ادرار اختلال ایمنی را مهمترین علت نارسایی کلیه در حوزه نفریت اختلال ایمنی است که در صورت تشخیص زودتر با تجویز داروهای ضد ایمنی و تضعیف دستگاه ایمنی فرد روند رشد بیماری متوقف می‌شود.

عباس بصیری گفت: متأسفانه در بین کسانی که به نارسایی کلیه مبتلا می‌شوند فشار خون و در نتیجه بیماری‌های قلبی، حمله‌های قلبی و سکته قلبی شایع‌تر است و در کل نارسایی کلیه تمام بیماری‌هایی مانند ضایعات مغزی عروق مغزی که به نوعی به عروق ارتباط دارد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و تصلب شرایین ایجاد می‌کند.

وی نارسایی های کلیه را به انواع حاد و مزمن تقسیم کرد و گفت: نارسایی حاد می‌تواند به علت افت فشار ناشی از خونریزی ایجاد شود زیرا به دنبال خونریزی فشار افت پیدا می‌کند و خونرسانی به کلیه ضعیف می‌شود که این کم خونی و کمی اکسیژن ناشی از خون رسانی ضعیف لوله های کلیوی را تخریب می کند اما پس از بازگشت فشار خون به وضع عادی ترمیم می‌شود و کلیه به کار می‌افتد.

این متخصص کلیه و مجاری ادرار دیگر موارد نارسایی حاد را کسانی دانست که عفونت خونی می‌گیرند یا برخی داروها مثل جنتامایسین را مصرف می‌کنند که این عامل با تخریت لوله های کلیه یک نارسایی موقت ایجاد می‌کند که قابل ترمیم است چرا که فقط سلول ها و لوله های سطحی تخریب شده‌اند که معمولاً 80 درصد این تخریب‌ها قابل بازگشت است.

بصیری نارسایی مزمن را نیز شامل نفریت ها که قبلاً توضیح داده شد و عوارض ناشی از درمان نشدن به موقع انسداد مجاری ادرار توصیف و تأکید کرد: تقریباً تمام نارسایی های مزمن پس از رسیدن به فاز نهایی قابل بازگشت نیست.

نمک قاتل کلیه

وی درباره رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری از ابتلا به نارسایی کلیه یا درمان این بیماری نیز گفت: برای کسی که کلیه‌اش نرمال است رژیم غذایی خاص لازم نیست ولی اگر کسی در مراحل اولیه نارسایی است یعنی کراتینین خون وی در حد 2 است باید از خوردن موادی مانند نمک که کار کلیه را تشدید می‌کند پرهیز کند چرا که نمک قاتل کلیه به خصوص کلیه های نارساست.

این متخصص کلیه و مجاری ادرار افزود: مواد پروتئینی به خصوص پروتئین حیوانی شامل گوشت قرمز و سفید کار کلیه را تشدید می‌کنند.

بصیری تنظیم فشار خون و کاهش وزن را نیز یکی دیگر از عوامل سلامت کلیه توصیف و تصریح کرد: اگر فشار خون بالا رود کلیه نیز همچون سایر اعضای بدن آسیب دیده و تخریب می‌شود و وزن کمتر فشار بر کلیه را کاهش می‌دهد.

گزارش خطا

X Share

Telegram Google Plus Linkdin

Cloob Facenama

لینک کپی شد

نظر شما

قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.

پربازدید ها
پربحث ترین

آخرین اخبار
عکس و فیلم