دکتر میرقاسم مومنی: احتمالا مذاکرات برجام علنی نباشد/ مسئولین این مساله را توضیح بدهند چرا یک «سخنرانی بایدن» نرخ ارز را بالا و پایین می کند؟

یک کارشناس مسائل بین الملل درباره احتمال احیای مذاکرات برجام می گوید: در شرایط فعلی به دلیل مسائل تبلیغاتی و رسانه ای و فشار هایی که افکار عمومی در کشور های غربی نسبت به مذاکره دولت هایشان با ایران دارند، همچنین به دلیل تاثیر مسائل داخلی ایران بر جریان مذاکرات سعی خواهد شد مذاکرات علنی نباشد. مذاکرات در سطح کارشناسی انجام خواهد شد و وقتی به نتیجه رسیدند اعلام می شود. با توجه به این شرایط به نظر من در وضعیت فعلی طرفین آمادگی مذاکره نخواهند داشت. به عقیده من ایران و اروپا در این شرایط باید کمی از توقعات خود عدول کنند ولی هیچ کدام عقب نمی کشند و از این رو وضعیت فعلی تا مدت ها ادامه خواهد داشت.

برجام مساله ای جهانی است

برجام موضوعی نیست که با آمدن و رفتن دولتی مرده باشد

دکتر میرقاسم مومنی در گفت وگو با خبرنگار شفقنا‌ آینده در پاسخ به این سوال که اخیرا مقامات ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی خود اعلام آمادگی کرده اند از طرفی شاهد هستیم که غرب در خصوص مسائل حقوق بشری در حال فشار آوردن بر ایران است و آقای بایدن برجام را مرده انگاشته است. امکان احیای برجام چقدر جدی است؟ اظهار داشت: اگر به موضوع برجام از منظر سیاسی و حقوقی و امنیتی نگاه کنیم موضوعی است که فقط نمی توان آن را بین ایران و آمریکا یا ایران و اروپا دانست، بلکه برجام مساله ای جهانی است. پرونده برجام، مفاد و تعهدات طرفین در این توافق تاثیر مهمی در اقتصاد منطقه و امنیت منطقه و مناسبات سیاسی منطقه بین کشور ها و ملت ها خواهد داشت به همین جهت برجام موضوعی نیست که با آمدن و رفتن دولتی مرده باشد.

برجام همیشه باید مذاکره شود تا به نتیجه ای برسیم

مساله ای که ما داریم عدم جدیت طرفین برای حل برجام است

وی افزود: همانقدر که ایران به دنبال احقاق حقوق خود در قالب برجام است طرف های اروپایی، آمریکا و هم پیمانان آن ها هم به دنبال رسیدن به یک جمع بندی هستند تا توقعاتشان برآورده شود به همین جهت به نظر می آید که برجام موضوعی نیست که بتوان آن را کنار گذاشت و بحث نکرد. برجام همیشه باید مذاکره شود تا به نتیجه ای برسیم. مساله ای که ما داریم عدم جدیت طرفین برای حل برجام است. آنچه که بر برجام تاثیر منفی دارد این است که موضوع برجام به حاشیه برود. بعد از اینکه آقای رییسی بر سر کار آمد و با تیمی جدید به موضوع برجام پرداخته شد و گفته شد که بعد از آقای ترامپ آمریکا دوباره می خواهد به برجام برگردد، از این زمان به بعد طرفین مسائل جدیدی را مجددا در توافقات آوردند ولی مورد قبول طرفین واقع نشد. هم طرف ایرانی به دنبال این موارد جدید بودند و هم آمریکایی ها به دنبال موارد جدید بودند. از این جهت کش و قوس ها به نتیجه نرسید تا امروز که مسائل حقوق بشری پیش آمد و آمریکایی ها از این مساله به جهت فشار بر ایران استفاده کردند و از آب گل الود ماهی گرفتند.

ایران می تواند در قالب برجام از تحریم ها خارج شود

باید با حفظ منافع خود وارد مذاکره شویم

اشتیاق اروپا و غرب برای مذاکره از ما بیشتر است

وی با بیان اینکه امروز موج سواری در سطح بین المللی و داخلی ایران و فشار به سیاستمداران ایرانی در جهت مسائل حقوق بشری می تواند موضوع هسته ای را نیز به سمت مذکرات سوق بدهد تصریح کرد: از این رو وقتی آقای بایدن می گوید برجام مرده است حتما استراتژی پشت آن وجود دارد تا ایران را تحت فشار قرار بدهند و برجام را به سمت مذاکره ببرند و ایران را به قبول پیشنهاداتی جدید وادار کنند. از این جهت باید بر این مساله نظر داشته باشیم که اگر در این اوضاع اقتصادی و در این وضعیت خاص که مشکلات معیشتی و مشکلات اقتصادی وجود دارد و تورم داریم اگر می خواهیم برون رفتی داشته باشیم باید با دنیای بیرونی داد و ستد و رفت و آمد و معامله داشته باشیم. ایران می تواند در قالب برجام از تحریم ها خارج شود. در قالب برجام است که می توان سوییفت بانکی را باز کرد. لازمه حل و فصل مسائل و مشکلات کشور واقع نگری در خصوص برجام است. باید با حفظ منافع خود وارد مذاکره شویم. مطمئنا اروپاییان به شدت به دنبال مذاکره هستند و مساله این طور نیست که غرب نمی خواهد مذاکره کند. اتفاقا اشتیاق اروپا و غرب برای مذاکره از ما بیشتر است. غرب می خواهد هر چه سریعتر این پرونده را ببندد و به مسائل دیگری ورود کند. شاید مسائل حقوق بشری بر برجام سایه انداخته باشد ولی برجام خود موضوعی حقوقی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی است که تمام دنیا به آن نیاز دارند. به ویژه اگر اروپا بخواهد در منطقه خاورمیانه وارد سرمایه گذاری شود.

مشکل برجام این است که توقعات را بالا برده ایم

هر دو طرف مذاکره کننده مسائلی را به میان کشیده اند که در دور قبلی مذاکرات وجود نداشت

برجام به بن بست نسبی رسید

مومنی در خصوص اینکه کش و قوس در پرونده هسته یا ایران چه علتی دارد و چرا سال ها این کشمکش ها ادامه پیدا کرده است؟ گفت: به دلیل نقطه نظرات مختلف تیم ها است زمانی آقای ترامپ از برجام خارج شد و کل دستاورد تیم های مذاکره کننده دو طرف از بین رفت. چهار سال آقای ترامپ در برجام سرگردانی ایجاد کرد و سپس آقای بایدن آمد و هم زمان اقای رییسی در ایران وارد دولت شد و هر دو موضوعاتی جدید مطرح کردند. مشکل این است که توقعات را بالا برده ایم. هر دو طرف مذاکره کننده مسائلی را به میان کشیده اند که در دور قبلی مذاکرات وجود نداشت یا موضوعیتی نداشت و منجر به این شد که دو طرف این موضوعات را از نو بررسی کنند و مذاکرات به درازا کشید. از طرفی موضوعات حقوق بشری در ایران پیش آمد و امروز به بهانه ای برای فشار بر علیه ایران تبدیل شده است. افکار عمومی جهان بر علیه ایران تحریک شده است و ایران را در وضعیتی قرار داده اند که ایران باید امتیازات بیشتری بدهد و از این رو برجام به بن بست نسبی رسید. امروز هم آمریکا و هم ایران برای رسیدن مذاکرات به راه حل اعلام توافق کرده اند اما اینکه چه پیشنهاد جدیدی ارائه شود این به مذاکرات کارشناسی و به جمع بندی کلی نیاز دارد.

تبلیغاتی که در سطح جهانی در مورد ایران انجام شده هر گونه مذاکره ای را تحت الشعاع قرار می دهد

به دلیل تاثیر مسائل داخلی ایران بر جریان مذاکرات احتمالا مذاکرات علنی نباشد

در وضعیت فعلی طرفین آمادگی مذاکره نخواهند داشت

وضعیت فعلی تا مدت ها ادامه خواهد داشت

این کارشناس مسائل بین الملل در مورد اینکه چه اندازه به احیای مذاکرات برجام خوش بین هستید اظهار داشت: تبلیغاتی که در سطح جهانی در مورد ایران انجام شده و سو استفاده ابزاری غرب از مسائل داخلی ایران و فشار رسانه ها هر گونه مذاکره ای را تحت الشعاع قرار می دهد و می تواند بازتاب سیاسی جهانی داشته باشد. در آمریکا و اروپا احزاب از این مساله استفاده خواهند کرد از این رو در صورت وجود چنین مذاکراتی طرف غربی جرات نخواهد داشت آن را آشکار کند. می شود توافقاتی پشت پرده داشته باشند که در صورت رسیدن به نتیجه اعلام کنند اما افکار عمومی مطلع نخواهند شد. در شرایط فعلی به دلیل مسائل تبلیغاتی و رسانه ای و فشار هایی که افکار عمومی در کشور های غربی نسبت به مذاکره دولت هایشان با ایران دارند، همچنین به دلیل تاثیر مسائل داخلی ایران بر جریان مذاکرات سعی خواهد شد مذاکرات علنی نباشد. مذاکرات در سطح کارشناسی انجام خواهد شد و وقتی به نتیجه رسیدند اعلام می شود. با توجه به این شرایط به نظر من در وضعیت فعلی طرفین آمادگی مذاکره نخواهند داشت. به عقیده من ایران و اروپا در این شرایط باید کمی از توقعات خود عدول کنند ولی هیچ کدام عقب نمی کشند و از این رو وضعیت فعلی تا مدت ها ادامه خواهد داشت.

مسائل ارزی و داخلی و اقتصادی نیاز به راهکار دارد

مومنی در مورد اینکه این وضعیت بر بازار ارز تاثیر گذاشته است و با صعود نرخ ها معیشت مردم از این مساله تاثیر می گیرد. آیا این موضوع انگیزه ای برای دولتمردان ایران نخواهد بود تا هر چه زودتر به سمت احیا شدن برجام حرکت کنند؟ گفت: باید دید چه تصمیمی می گیرند؟ باید جمع بندی شود. مسائل ارزی و داخلی و اقتصادی نیاز به راهکار دارد. باید مسئولین در دولت و مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام در رابطه با این موضوع صحبت کنند و راه های برون رفت از شرایط فعلی را بررسی کنند. به عقیده من احیای برجام باید صورت بگیرد چرا که در وضعیت فعلی اتحادی بین دشمنان خارجی ایران ایجاد شده است و از مسائل داخلی ایران و اختلافات داخلی برای ضربه زدن به کل منافع کشور استفاده می کنند.

باید امروز تصمیماتی که در کشور گرفته می شود با آینده نگری همراه باشد

وی افزود: منافع یک کشور به گروه و حزب خاصی مربوط نمی شود و به کل کشور متعلق است. منافع ملی ایران متعلق به شخص خاص یا حزب و گروه خاصی نیست. ما بحرین را در زمان پادشاهی گذشته از دست داده ایم و داغ آن هنوز بر دل ما است. قفقاز را در زمان قاجار از دست داده ایم و داغ آن هنوز بر دل ما است. مسائلی داشتیم که با گذشت قرن ها حسرت آن را می خوریم و می گوییم چرا اینطور شد؟! مسائلی که امروز در کشور داریم از جنس همین حسرت ها است و باید امروز تصمیماتی که در کشور گرفته می شود با آینده نگری همراه باشد تا فردا روزی نگوییم که چرا به دلیل فشار هایی که در آن زمان بود چنین و چنان کردیم و چه کارهایی انجام نشد که باید انجام می گرفت. مسئولین ما باید اهم و مهم کنند و ببینند کدام وضعیت به نفع کشور و به نفع آینده مردم خواهد بود؟! خبرگان و نخبگان و مسئولینی که مسئولیت هایی را بر عهده دارند و در تصمیم گیری ها نقش دارند باید ابعاد داخلی و خارجی و شرایط بین الملل در هر موضوعی سنجیده شود باید بدانیم که کجا هستیم و به کجا می رویم؟!

مسائل بین المللی نقش مستقیمی در اقتصاد کشورها دارند

مسئولین باید این مساله را توضیح بدهند چرا یک سخنرانی بایدن نرخ ارز را بالا و پایین می کند؟

یکی از اشکالات ما عدم استفاده از مدیران با تجربه است

وی تصریح کرد: اقتصاد علم است سیاست علم است و علم وضعیت را برای ما قابل پیش بینی می کند. در کشور های همسایه و در جهان این مسائل مشخص است و می دانند با عملکرد فعلی خود در آینده به کجا می رسند. اقتصاد معما نیست بلکه مدیریت است. مسائل بین المللی نقش مستقیمی در اقتصاد کشور ها دارند. اقدام یک شخص در خارج از کشور و یا یک سخنرانی و هر اتفاقی می تواند تاثیری مستقیم بر نرخ ارز و طلا و نفت و… داشته باشد. اما اقتصاد ما به سرعت تحریک می پذیرد و فورا صدمه می بیند باید علت را یافت. مسئولین ما باید این مساله را توضیح بدهند چرا یک سخنرانی بایدن نرخ ارز را بالا و پایین می کند؟ مشکل از کجا است؟ باید در این مورد کارشناسی شود. یکی از اشکالات ما عدم استفاده از مدیران با تجربه است. مدیران متعهد و با تجربه باید اقتصاد را درست کنند. فقط با اسم و نسبت و پست که نمی توان مدیریت اقتصادی کرد. افراد آشنا به اقتصاد باید وارد میدان شوند. اساتید و دانشگاهیان باید مورد استفاده قرار بگیرند کار را باید علمی به پیش برد. بهره گرفتن از علم می تواند مشکلات را حل کند دانشگاهیان را به صحنه بیاورید تا مشکلات را حل کنند. مسئولینی که پیش از این بر سر کار بودند باید جوابگو باشند. آقایی که در دوران خدمت او تخلفاتی صورت گرفته است نباید بگوید دیگر من در دولت نیستم بلکه باید بیاید و جوابگوی اعمال خود باشد. مرگ خوب است برای همسایه! نباید مشکلات را از این دولت به گردن دولت قبلی انداخت. نباید وضعیت به این صورت باشد. مشکل از طرف هر کسی بود باید مواخذه و محاکمه شود. قانون باید برای همه باشد.