نقد هاى سياسي برادران ليلا: حمله ای بی‌پروا به نظام يا فيلمى كه خود ايرانه!؟

منابع: مووى مگ / نوانديش / توييتر

خلاصه داستان:

لیلا (ترانه علیدوستی) قصد دارد پس از سال‌ها تجربه فقر در خانواده، کاری را به همراه برادرانش آغاز کند اما دراین راه مشکلات زیادی پیش رویش قرار دارد که…

کارگردان:

سعید روستایی که با ساخت فیلم‌های «ابد و یک روز» و «متری شیش و نیم» تبدیل به یکی از مهم‌ترین کارگردانان یک دهه اخیر سینمای ایران شده است.

نقد فیلم «برادران لیلا»:

ميثم كريمى: جدیدترین اثر سعید روستایی را می‌توان یک برداشت مجدد از فیلم «ابد و یک روز» با تغییرات زیاد دانست. روستایی در جدیدترین فیلم خود بار دیگر به سراغ تحسین‌شده‌ترین اثر خود رفته و تصمیم گرفته همان فرمول‌ها را این بار در روایتی جدید به کار گیرد، روایتی که البته همیشه هم مسیر متفاوتی را پیش نمی‌گیرد و عیناً می‌توان سکانس‌هایی را در فیلم یافت که در دو اثر کارگردان تکرار شده است (مانند سکانس عکس‌گرفتن لیلا). بااین‌حال، فیلم جدید روستایی از لحاظ کیفی در جایگاه پایین‌تری نسبت به آثار پیشین این کارگردان قرار می‌گیرد.

«برادران لیلا» از لحاظ مضمون به‌راحتی می‌تواند با مخاطب ایرانی ارتباط برقرار کند. فیلم جدید سعید روستایی بار دیگر در فضاسازی عملکرد بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشته و بخشی از فرهنگ سیاه برخی از خانواده‌های ایرانی را به تصویر می‌کشد. جایی که ظاهرسازی در اولویت بالاتری نسبت به واقعیت قرار می‌گیرد و گاهی این ظاهرسازی‌ها چنان جدی گرفته می‌شوند که تبدیل به اصل شده و آن را با واقعیت اشتباه می‌گیرند. سعید روستایی بار دیگر نشان داده که خانواده و فرهنگ ایرانی را به‌خوبی می‌شناسد و می‌تواند سیاه‌ترین بخش آن را با زبان سینما به تصویر بکشد.

اما مشکل فیلمنامه اینجاست که مجموعه تنش‌های فیلم جز دیالوگ‌های پینگ پونگی، باعث گسترش فیلمنامه نمی‌شود و این بزرگ‌ترین ایراد فیلم محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر بسیاری از آثار سینمایی ایران به ساخت آثار تنش‌آمیز اقدام کرده‌اند که در نهایت باعث شده همگی آن‌ها شبیه به یکدیگر باشند و به‌جای پرداخت به قصه و جزئیات و شخصیت‌پردازی، فیلمنامه را با بگومگو و جدل جلو ببرند. حال، «برادران لیلا» نیز به همین معضل مبتلا شده «برادران لیلا» و به‌جای گسترش داستان با به‌تصویرکشیدن زبان تصویر و موقعیت‌سازی، به ایجاد تنش طی بیش از 2 ساعت اقدام کرده است. تنش‌هایی که از مخاطب می‌خواهد موقعیت و زبان تصویر را به حال خود رها کند و در یک اتاق کوچک، صرفاً حرکت‌کردن بازیگران و قطع‌کردن دیالوگ‌های یکدیگر را ببیند و آن را به‌عنوان یک اثر سینمایی جذاب بپذیرد.

از همین رو، متأسفانه علی‌رغم پتانسیل بالایی که «برادران لیلا» داشته، نتوانسته به چیزی بیش از چند اشاره سیاسی و اجتماعی دست پیدا کند. شاید بهتر می‌بود فیلم ارتباط فرزندان با پدر را در طول داستان گسترش می‌داد و به پراکنده‌گویی نمی‌پرداخت، اما حالا در فیلم جدید سعید روستایی، ما می‌توانیم ردپای شعارهای اجتماعی از افزایش قیمت سکه و دلار گرفته تا سخنرانی ترامپ، اخراج کارگران، بازار بی‌سروسامان خودروهای داخلی یا حتی اختلاس و… را در طول قصه شاهد باشیم بی‌آنکه فیلم از دل آن‌ها موقعیت مهمی خلق کند. پرداخت به موضوع دلار یا آن سکانس عجیب‌وغریب تماشای دخترانی که از ماشین پیاده می‌شوند، باعث شده فیلم از نیمه به بعد تمرکز خود را از دست دهد و نتواند راه به جایی ببرد.

بااین‌حال، «برادران لیلا» از لحاظ بازیگری اثری ستایش برانگیز محسوب می‌شود و تیم بازیگران موفق شده تنش موردعلاقه کارگردان را به اجرا درآورند. بهترین بازیگر فیلم قطعاً سعید پورصمیمی است که در این فیلم بازی مسلطی از خود به نمایش گذاشته است. بهترین سکانس فیلم، حضور شخصیت پدر (با بازی پورصمیمی) در مراسم عروسی است. جایی که دوربین از نمای پشت، پدر که در اوج قدرت قرار گرفته را به تصویر می‌کشد که در ادامه او بر روی صندلی نشسته و سیگاری دود می‌کند. شاید بتوان گفت بازی در این فیلم یکی از بهترین بازی‌های پورصمیمی در دوران بازیگری‌اش به شمار می‌رود که به لطف هوشمندی روستایی به بهترین شکل ممکن به‌نمایش‌درآمده است.

«برادران لیلا» برای سعید روستایی قدم‌رو به جلویی محسوب نمی‌شود. تکرار فرمول‌های موفق «ابد و یک روز» در اینجا با پراکنده‌گویی همراه بوده به‌طوری‌که حتی تمرکز فیلمساز از قصه اصلی منحرف شده است. فیلم حتی برخی از روایت‌های فرعی نظیر ماجرای بزرگ فامیل شدن و مخصوصاً ماجرای تعدیل‌نیروی کارخانه را به حال خود رها می‌کند و به نظر می‌رسد که کارگردان در اینجا تنها قصد داشته معضلات اجتماعی را هر جور که شده به داستان اضافه کند و نتیجه کار فیلمی شده که در فضاسازی عملکرد درخشانی دارد و مخاطب ایرانی احتمالاً به‌خوبی آن را لمس خواهد کرد؛ اما از جنبه‌های سینمایی، دچار ایرادات اساسی در فیلمنامه است و یک عقب‌گرد آشکار برای سعید روستایی محسوب می‌شود.

ساير نقدهاى توييترى پس از انتشار فيلم در فضاى مجازى:

مهدی افشار:
فيلم برادران لیلا با ذهنیت خیلی مریض؛ یک خانواده رو به تصویر میکشه که سعی میکنه بگه نگاه پدر این خانواده رفتاریه که حاکمیت ایران با مردمش انجام داده.

احمد آيت: نيم ساعت ابتدایی برادران لیلا رو دیدم
اگه آدم وطن پرستی باشید
حالتون بهم میخوره از این حجم سیاه نمایی و
کثافت نشون دادن کشورتون ....
اگه یه روزی سعید روستایی رو ببینم یه تف میندازم تو صورتش.
بعدم پول فیلمش و پرت میکنم جلوش تا مدیون همچین شخصیتی نباشم...

على ازهاري: برادران لیلا دارای یکی از هوشمندانه ترین و نمادین ترین فیلمنامه های ایرانی ست که شاید کدهای موجود در اون برای مخاطب غربی به راحتی قابل رمز گشایی نباشه. فیلمی خوش ساخت، خوش ریتم و حاوی طنزی تاریک و به اندازه. روی هم رفته فیلم شدیدا دیدنی ست و دیدنش رو حتمن توصیه میکنم.

احسان موحديان: برادران لیلا حمله ای بی‌پروا به نظام و رکن اصلی آن به عنوان دروغگو،بی توجه به رفاه و آینده مردم،جاه طلبی با جیب خالی و... است که باید از دختران خواهان پیشرفت سیلی بخورد تا ادب شود!نمایشی تهوع آور از خانواده ایرانی رکن دیگر این فیلمه.تاریخ جعلی بودن روایت این فیلم را ثابت می‌کند.
هنوز سال به پایان نرسیده مشخص شد سازندگان فیلم برادران لیلا چقدر از انصاف،معرفت و فهم درست از مسائل دور هستند.البته برخورد چکشی باامثال سعید روستایی راه چاره نیست.اینها باید خودشان به فهمی درست از ظرائف دنیای علوم انسانی برسند و بفهمند غرب وحشی چرا از سربلندی ایران هراس دارد.
سکانس پایان فیلم که در آن مرگ پدر لحظه نوزایی خانواده و تولد دختران ایران زمین ترسیم شده وبا رضایت فرزندان همراهه،اوج تحلیل غلطه.نمایش مردان درقالب افرادی بی عار،بی عرضه،حقه باز که باید پیروی زنان باشند تا ایران پیشرفت کند،برای جایزه گرفتن از کن خوبه،ولی تناسبی با واقعیت نداره!

عسل داداشلو: چه عجیب که ما سال‌‌هاست داریم برادران لیلا رو زندگی می‌کنیم و باز یک عده‌ای معتقدند که فیلم فیکه.
این فیلم خود ایرانه با همه نمادهاش.