:::Noandish.com::: نظم سه‌قطبی جدید خاورمیانه؛ ایران، ترکیه و اسرائیل
اخبار رتبه بندی معلمان
اخبار بازنشستگان
كانال نوانديش
آخرین اخبار حوادث
اخبار سیاسی
اخبار هنری
اخبار ورزشی
نواندیش
سلامت
آب و هوای نواندیش
لینک های نواندیش
کد خبر: ۱۶۰۶۴۳
تاریخ انتشار: ۰۱ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۲:۲۹

هم میهن- *استاد دانشگاه آمریکایی بیروت: نظم جدیدی در خاورمیانه در حال ظهور است که به‌زودی جایگزین پان‌عربیسم به‌عنوان نیروی مسلط منطقه‌ای خواهد شد. این نظم جدید پس از دهه‌ها شکست کشورهای عربی در حل مناقشات طولانی‌مدت و پیگیری منافع مشترک، بر خاورمیانه مسلط خواهد شد. نظم جدید - سیستم سه‌قطبی با حضور اسرائیل، ترکیه و ایران - همچنین آغازگر دوره جدیدی در سیاست منطقه‌ای است که از طریق تغییر روابط بین دولت‌ها رشد و نمو خواهد کرد. به‌عنوان مثال، هفته گذشته، عربستان سعودی و سوریه روابط کامل دیپلماتیک خود را از سر گرفتند و سلمان، پادشاه عربستان‌سعودی، بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه را به نشست آتی کشورهای عربی در جده دعوت کرد. چندین دولت عربی خاورمیانه برای عادی‌سازی روابط با سوریه تلاش می‌کنند و سوریه یک هفته پیش پس از 12 سال بار دیگر به اتحادیه عرب دعوت شد.


عدم همکاری اعراب

ظهور این نظم جدید نتیجه سال‌ها اختلال و ناکارآمدی در میان کشورهای عرب بود. در دهه 1950، نوعی جنگ سرد عربی بین رژیم‌های رادیکال پان‌عرب و سلطنت‌های محافظه‌کار درگرفت و همکاری میان کشورهای منطقه را کاهش داد. این جنگ سرد، پس از جنگ شش روزه سال 1967 فروکش کرد، زیرا همسایگان عرب اسرائیل مشغول درگیری‌ها بر سر از دست دادن سرزمین‌هایشان شدند. سال 1970، پس از اینکه سوریه نتوانست سازمان آزادی‌بخش فلسطین را در درگیری‌هایش با ملک حسین، پادشاه اردن نجات دهد و این شکست منجر به اخراج ساف به لبنان شد، حافظ اسد، کودتایی را در سوریه سامان داد و دولت وقت دمشق را سرنگون کرد. پس از آن، اسد در یک انتخابات بدون رقیب به ریاست‌جمهوری رسید. او عناصر رادیکال دولت را حذف کرد و سیاست داخلی و منطقه‌ای عمل‌گرایانه‌ای را که مبتنی بر اصل عدم مداخله در امور کشورهای عربی بود، در پیش گرفت.

 

مرگ جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهور مصر، چند هفته قبل از کودتا، روند حرکت به سمت نظم سیاسی عربی را تسهیل کرد و ثبات و همکاری امنیتی را ارتقا داد. در سال 1978، انور سادات، رئیس‌جمهور مصر، معاهده صلحی را با اسرائیل منعقد کرد که نقض توافق بین کشورهای عربی بود. در آن زمان کشورهای عربی توافق کرده بودند هرگونه توافق صلح جامع با اسرائیل باید توسط یک بلوک متحد عربی مذاکره شود. این اقدام منجر به تعلیق عضویت مصر در اتحادیه عرب و از سرگیری جنگ سرد اعراب شد که تاکنون در درجات مختلف ادامه داشته است. حالا کشورهای عربی، همراه با ترکیه و ایران، اختلافات خود را کنار گذاشته و دوباره بر ضرورت‌های اقتصادی و امنیتی خود تمرکز می‌کنند.


سوریه در مرکز توجه

هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه پیشین ایالات متحده، زمانی گفت: «عرب‌ها نمی‌توانند بدون حضور مصر بجنگند و بدون حضور سوریه نمی‌توانند صلح کنند». این اصل در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری صادق است. سوریه نقطه اتکای معادله‌های قدرت در خاورمیانه است. نزدیکی اعراب با سوریه با هدف پایان دادن به درگیری در این کشور نیست، بلکه برای اطمینان از این است که سوریه عرصه‌ای برای حل‌وفصل مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای بدون تأثیر مستقیم بر طرف‌های خارجی باقی خواهد ماند. در دهه 1970 و 1980، کشورهای عربی به دلایل مشابه وارد جنگ داخلی لبنان شدند. این درگیری تا سال 1989 پایان یافت. در آن سال، کشورهای عربی متوجه شدند که نمی‌توانند اختلافات خود را با جنگیدن در لبنان حل‌وفصل کنند. امروز، کشورهای خاورمیانه علاقه شدیدی به مهار درگیری‌ها در سوریه به‌عنوان یک میدان نبرد کنترل‌شده دارند چراکه اسرائیل می‌تواند به بهانه سوریه خشم خود را بدون اینکه منجر به جنگ همه‌جانبه علیه ایران شود- که امنیت کشورهای خلیج(فارس) را تهدید می‌کند- تخلیه کند. بنابراین، تغییر چشم‌انداز منطقه‌ای اعراب همزمان با از سرگیری روابط عربستان و ایران انجام شده که خود نشان‌دهنده تمایل به محدود کردن درگیری اسرائیل و ایران به محدوده سرزمینی سوریه، بدون تأثیر منفی بر سایر کشورها، است.

 

با این حال، موج اخیر آشتی با سوریه منعکس‌کننده آنچه در سوریه در حال وقوع است، نیست. ترکیه به بهانه تامین منافع ملی خود، مواضع فعلی‌اش در شمال سوریه را حفظ خواهد کرد و نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها کنترل خود را در شرق و تحت حفاظت نیروهای آمریکایی حفظ خواهند کرد. در همین حال، روسیه و ایران به حمایت از اسد ادامه خواهند داد. حکومت اسد نه اراده و نه توانایی محدود کردن نفوذ ایران را دارد، هرچند به نظر نمی‌رسد که اساسا کشورهای عربی از اسد چنین درخواستی داشته باشند. دولت‌های عربی می‌خواهند با ایران در سوریه همکاری‌های مفیدی داشته باشند تا از سرمایه‌گذاری‌های آینده خود در بازسازی سوریه در برابر فساد دولتی محافظت کنند. ایران و کشورهای عربی نیز منافع مشترکی در بازگرداندن امنیت در این کشور جنگ‌زده دارند. در مورد روسیه، باید گفت که این کشور می‌تواند از نزدیکی اعراب و سوریه سود برده و با استفاده از آن برای تقویت روابط با کشورهای عربی آن‌هم درست در زمانی که به واسطه فشارهای غرب به‌طور فزاینده‌ای منزوی شده، بهره مند شود.

 

سرمایه‌گذاران همچنان در مورد سرمایه‌گذاری در سوریه محتاط خواهند بود. حتی اگر ایالات متحده چشم خود را بر تلاش برای دور زدن تحریم‌های سوریه تحت پوشش کمک‌های بشردوستانه ببندد. با این وجود، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بر این باورند که تخصیص منابع مالی برای بازسازی سوریه اثرات ثبات‌زایی خواهد داشت. تهران همچنین به‌دنبال سود اقتصادی از بهبود وضعیت سوریه است. در سفر اخیر ابراهیم رئیسی به دمشق، رئیس‌جمهور ایران، تمایل داشت بر روابط اقتصادی با سوریه تمرکز کند که مشخصه آن کنترل کامل ایران بر بخش‌های املاک، برق و فلزات است. تلاش برای بازگشایی سفارت‌های کشورهای عربی در دمشق فراتر از سطح دیپلماتیک نرفته است. یک روز قبل از اعلام بازگشت دمشق به اتحادیه عرب، اردن عملیات نظامی را داخل خاک سوریه برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر آغاز کرد. این اقدام اردن این پیام را برای اسد ارسال کرد که بازگشت او به اتحادیه عرب لزوما آزادی عمل بیشتری به او نمی‌دهد. عمان که نقش اساسی در میانجی‌گری این روابط داشت، در همان روزی که اتحادیه عرب اعلام کرد عضویت سوریه را باز می‌گرداند، چهره‌های نزدیک به حکومت سوریه را به فهرست نظارت بر تروریسم خود اضافه کرد.

 

بازسازی سوریه همچنین از نظر یکپارچگی اتحادیه عرب که گروهی متشکل از کشورهایی با سوابق مشکوک حقوق بشری است، معنای کمی دارد. بسیاری از دولت‌های عربی برای حمایت از اعتراضات مردمی در درگیری سوریه مداخله نکردند و حتی با استفاده از گروه‌های مخالف مسلح در سوریه با هدف پیگیری برنامه‌ها و منافع خودشان، کار این نیروها را مختل کرده و هزینه‌های آوارشده بر سر مردم سوریه را افزایش دادند.

 

ایران نیز که به نوبه خود جنگ در سوریه را پایان‌یافته می‌داند، اکنون بر روی راهبردی متمرکز شده است که به عنوان دفاع از جبهه مقاومت شناخته می‌شود و هدف آن ایجاد موانع نظامی به عنوان اولین خط دفاعی خود در هر جنگی در آینده است. هدف این استراتژی همچنین تضمین این واقعیت است که تهران بتواند مسیرهای ارتباطی خود را با گروه‌های مقاومت نزدیک به خود حفظ کند. بنابراین، تهران باید با خرید زمین در دمشق، مسیرهای حمل‌ونقل ایمن را برای ایجاد یک حائل و ایجاد مسیر دسترسی مطمئن و دائمی به برجسته‌ترین متحد خود، یعنی حزب‌الله، تضمین کند. گشاده‌رویی اعراب به روی دولت دمشق تأثیری بر این طرح ایران ندارد.


وضعیت دفاعی عربستان و امارات

عربستان سعودی و امارات متحده عربی به‌تدریج در حال توسعه یک سیاست منطقه‌ای جدید برای کاهش تنش‌ها در خاورمیانه هستند که با بهبود روابط با ترکیه و قطر و توسعه گفت‌وگو با ایران و حکومت اسد آغاز شده است. ابوظبی سیاست منطقه‌ای فعال‌تری را اتخاذ کرده است که از نظر نظامی و اقتصادی براساس توافق صلح با اسرائیل استوار است. حاکمان امارات این‌طور متوجه شده‌اند که سیاست دولت بایدن در خاورمیانه وابسته به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس یا مصر نیست و دلیل این امر تا حدی به دلیل سوابق بد حقوق بشری آنهاست. در عوض، ایالات متحده دیدگاه خود برای خاورمیانه را براساس اسرائیل استوار کرده است، چراکه از نظر واشنگتن، تل‌آویو یک متحد قابل اعتماد است.

 

بنابراین امارات سیاست منطقه‌ای خود را در راستای این چشم‌انداز اصلاح کرد و از درگیری‌های پرهزینه در یمن و لیبی خارج شد. عربستان سعودی با کمی تأخیر از این سیاست امارات پیروی کرد و از درگیری در یمن خارج شد. جنگ یمن، جنگی بود پرهزینه که تنها ضعف نظامی عربستان را آشکار کرد. طولی نکشید که پادشاهی عربستان متوجه شد که تنها راه رهایی از ماجراجویی نظامی و اشتباه محاسباتی‌اش، نزدیک شدن به تهران است. امارات متحده عربی و عربستان سعودی اکنون به‌طور فزاینده‌ای بر توسعه اقتصادی متمرکز شده‌اند و در این راستا سعی می‌کنند از وابستگی به نفت و ماجراجویی‌های پرهزینه خارجی اجتناب کنند.

 

خاورمیانه شاهد یک موج بیداری تحت نظم منطقه‌ای جدیدی است که فرهنگ‌ها، ملیت‌ها، مذاهب و ایدئولوژی‌ها را با هم ترکیب می‌کند. این نظم جدید البته ممکن است منجر به درگیری‌های جدایی‌طلبانه در آینده شود و بافت فرهنگی و فکری جامعه عرب را تغییر دهد. صرف‌نظر از دوقطبی شدن سیاست داخلی ترکیه، ترکیه به عنوان یک شریک فعال در منطقه خلیج‌فارس و در میان سنی‌های عرب در عراق، سوریه و لبنان ظاهر خواهد شد. نفوذ ایران نیز به دلیل روابط نزدیک تهران با شیعیان در کشورهای جهان عرب، اهمیت بیشتری خواهد داشت. اسرائیل به عنوان یک بازیگر منطقه‌ای مهم، نقش مهمی را در اختیار خواهد داشت و به‌عنوان یک الگو برای مدرنیزاسیون و یک رابط مؤثر با غرب عمل خواهد کرد. در همین حال، مصر به هماهنگی میان کشورهای عربی ادامه خواهد داد و درگیری‌ها را به محض وقوع آرام می‌کند چراکه ناگزیر از این کار خواهد بود.

اخبار رتبه بندی معلمان
اخبار بازنشستگان
كانال نوانديش
آخرین اخبار حوادث
اخبار سیاسی
اخبار هنری
اخبار ورزشی
نواندیش
سلامت
آب و هوای نواندیش
لینک های نواندیش
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* کد کپچا:
captcha
اخبار رتبه بندی معلمان
اخبار بازنشستگان
كانال نوانديش
آخرین اخبار حوادث
اخبار سیاسی
اخبار هنری
اخبار ورزشی
نواندیش
سلامت
آب و هوای نواندیش
لینک های نواندیش
تلگرام

رونمایی از عشق جدید لئوناردو دی کاپریو: مگان روشه مدل ۲۲ ساله !

سكانس سانسور شده فيلم از كرخه تا راين در تلويزيون / وقتى صداوسيما به ابراهيم حاتمى كيا هم رحم نمى كند!

جشن خانوادگی علیرضا بیرانوند پس از قهرمانی پرسپولیس

مراسم سالگرد سیدمحمود دعایی (عکس)

آل پاچینو 83 ساله در انتظار تولد فرزند از نور الفلاح 29 ساله (عکس)

تيپ بهرام رادان، بهاره رهنما و بهروز افخمی ١٩ سال پیش در جشنواره کن

مرورى بر فیلم افعي در سالگرد محمدرضا اعلامي: وقتی بهاره رهنما در 17 سالگی چریک، جمشید هاشم پور رمبو و کارگردان تهدید به مرگ شد! (عکس و فیلم)

تصویر رضا قوچان نژاد در کنار همسرش، سروین بیات

چهره های بدون آرایش شکیرا، زندایا و جسیکا آلبا

همراهى جميله علم الهدي، همسر رئيسى در سفر اندونزى

گوشواره و پوشش بازیگر مرد ایرانی سوژه فضای مجازی شد

سخنرانی الهام چرخنده در مراسم تشییع سه شهید مرزبان (+عکس)

جنجال و انتقاد از صحنه‌های غیراخلاقیِ تكان‌دهنده سریال «آیدل» با بازی دختر جانی دپ و ویکند در جشنواره کن

ملکه زیبایی عرب: حاضرم زن دوم «رونالدو» شوم، ولی به این شرط ! +عکس

تصویر جالب از یانگوم در کنار فرزندانش

دوره ماه عسل تمام شد: اختلافات بن افلک و جنیفر لوپز علنی شد! (تصاویر)

تغيير چهره زهرا جواهري بازیگر دنیای شیرین در گذر زمان

بررسی اشتباهات داوری در لیگ: 14 پنالتی استقلال و 7 پنالتی پرسپولیس سوخت! (+نمودار سود و زیان تیم ها) (+فیلم)

تبلیغ فوق العاده زیبای هواپیمایی امارات برای سفر به ایران: اینجا «بهشت» نیست! (فیلم)

استقبال رسمی محمد بن سلمان از بشار اسد (فیلم)

تغییرات چهره بازیگر نقش کودکی اوشین بعد از ۳۵ سال (عکس)

عكس: تغيير پوشش ژیلا امیرشاهي، مجری سابق تلویزیون

پس از جدایی از «پیکه»، «شکیرا» رابطه جدیدش با «لوئیس همیلتون» را آغاز کرد (عکس)

سلفی المیرا دهقانی و همسرش

سپیده معافي آمريكايي ‌تبار و شهاب حسیني همبازی شدند (عکس)

افسردگی دختر پادشاه اسپانیا به‌دلیل رد پیشنهادی دوستی توسط گاوی! +عکس

تعییر چهره ٣ خواهر سرشناس سینمای ایران در گذر زمان (عکس)

نوستالژى دهه شصتى‌ها: تقدير از بهرام شاه محمدلو «آقاى حكايتى» با آهنگ «یکی بود یکی نبود» (فيلم)

تغییر چهره «ستاره جعفری» بازیگر سربال نوستالژیک «گل پامچال» +عکس

معرفی و نقد فیلم «مرده شرور برمی‌خیزد» Evil Dead Rise 2023 : فراطبیعی ترسناک!

یانگوم جواهری در قصر؛ همچنان جوان در ٥٢ سالگى! (عکس)

استوری سردار آزمون از همسرش، آناهيتا كريمي

تصویری از دونالد ترامپ در لباس کردی

عکس خبرساز الناز حبیبی با علی انصاریان و حسام محمودی

آهنگ به ياد ماندنى فيلم «خوب بد زشت» و نوازندگان آن (فيلم)

تصاویر زیبایی که مریم اوزرلی، «خرم سلطان» از خودش منتشر کرد

بازيگران خاطره ساز اما فراموش شده (فيلم)

چهره جوان مانده «هوسانیانگ» سریال نوستالژیک لیانگ شانپو در 73 سالگی

تصویر متفاوت همسر شهید حمیدرضا الداغی (عکس)

عكس ياسمين پهلوي جنجالى شد

انتشار تصاویر بدون حجاب «افسانه بایگان و فاطمه معتمدآریا» در رسانه اصولگرا و تقاضای برخورد با آنان +تکمیلی

ژست و پوشش «بهاره رهنما و لیندا کیاني» در بزرگداشت آتیلا پسیاني

تصویری از كريم و شریک زندگی‌اش، مدل اهل هاوایی / به یاد نماینده‌ای که از قول بنزما، «حجاب» را اساس دین نامید! + عکس

عكسى از «آتیلا پسیاني» که همه را شوکه کرد

چهره آشا محرابی پس از عمل جراحی

چهره واقعی روناک سریال نون‌ خ

چهره متفاوت فرشته حسينى

وضعیت حجاب که باعث پلمپ 2 رستوران معروف شد (عکس)

این «زن جوان» و «شیک پوش» سفیر عربستان در اتحادیه اروپا شد

غزل شاكري عكس خودش را سانسور كرد!

شاهرخ استخري و سپیده بزمي پور از هم جدا شدند؟

همسر لئاندرو پریرا با پیراهن پرسپولیس (عکس)

اقدام مشترک 'مهدى قايدي و همسرش' براى پايان شايعات +عکس

تصویر عجیب از هواداران تتلو !

کاپیتان راحله طهماسبي، اولین زن دریانورد ایران کیست؟ (تصاوير)

تصويري جدید از مینا مختاري، همسر دهه هفتادي بهرام رادان

پوشش زنان در مصاحبه نماز عيد فطر صداوسيما (عكس)

ملیکا زارعی در نماز عید فطر (استوری)

شادمهر عقيلي زمانى كه در سيرك خليل عقاب ساز مى زد (تصاوير)

٨ بازیگر زن ایراني که در جوانى به طور ناگهانى درگذشتند (تصاویر)

وضعيت حجاب در یک رستوران در ونك كه باعث پلمب آن شد (فيلم)

نماينده مجلس به رئيسى: حقوق ما و شما نمی‌گذارد، گرانی و بی پولی «مردم» را درک کنیم (فيلم)

کنایه عادل فردوسی‌پور به زمستان سخت اروپا ! (فيلم)

عکس‌های لئوناردو دی‌ کاپریو و ایرینا شايك، نامزد سابق رونالدو جنجالی شد

عکس‌ عروسی محیا اسناوندي، مجری صدا و سیما

فيلم خبرگزارى اصولگرا از ورود رضا پهلوى به اسرائيل

چهره بدون آرایش الهه حصاری

سیدمیثم خامنه‌ای در مراسم راهپیمایی روز قدس (عکس)

تغییر عجیب چهره «مریم اوزرلی»، خرم سلطان سوژه شد

پشت صحنه سکانس جنجالی منصور در سریال پوست شیر (ويدئو)

دخترى كه پنالتى هاى رقيب را خراب كرد (ويدئو)

اين زن شركت كننده در راهپيمايي را با اين پوشش به مترو و هواپيما راه نمى دهند!

ترانه رهایم کن با صدای محسن چاوشي (موزیک ویدئو)

واكنش شهربانو منصوریان به نماز در جلسه علیرضا دبیر (ويدئو)

از شنبه با اين "دختران و زنان" برخورد مى شود!؟

تلگرام
تلگرام
تلگرام