کد خبر: ۱۶۱۲۶۲
تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۹:۰۱

نامی که رابطۀ ایران و مصر را گرو گرفت

احمد زیدآبادی در هم میهن نوشت:

پس از گذشت 44 سال، ظاهراً راه برای ازسرگیری رابطۀ ایران و مصر هموار شده است و اگر مشکل غیرقابل پیش‌بینی بروز نکند، در آینده‌ای نه‌چندان دور، سفارتخانه‌های دو کشور در تهران و قاهره بازگشایی خواهد شد.
انقلاب سال 57 با رویکرد ضدآمریکایی درست در زمانی به وقوع پیوست که انورسادات رئیس‌جمهور وقت مصر، با میانجی‌گری دولت جیمی کارتر پیمان کمپ دیوید را برای صلح با اسرائیل به امضا رساند. همین اقدام کافی بود تا دولت برآمده از انقلاب رابطه‌اش را با مصر به‌طور کامل قطع کند و خود را در شمار مخالفان آن کشور به حساب آورد.
مسئلۀ دیگری که در قطع رابطۀ بین دو کشور نقش بازی کرد، رابطۀ صمیمانۀ انورسادات با پادشاه مخلوع ایران بود. سادات تنها رهبری بود که پس از خروج محمدرضاشاه از ایران، از او در قاهره به گرمی استقبال کرد و در عین حال، الفاظ بسیار تند و اهانت‌آمیزی علیه بنیانگذار جمهوری اسلامی به کار گرفت.


سادات اما دو سال پس از انقلاب ایران توسط خالد اسلامبولی از اعضای جهاد اسلامی مصر که در ارتش آن کشور نفوذ کرده بود، به قتل رسید و معاونش محمد حسنی‌مبارک به جای او نشست. با مرگ سادات، کشورهای عرب که به دلیل مخالفت‌شان با پیمان کمپ دیوید، مصر را از جمع خود رانده بودند، به‌تدریج آغوش خود را به سوی آن کشور گشودند و با پیمان کمپ دیوید نیز کنار آمدند.


در جمهوری اسلامی اما به‌منظور تجلیل از قاتل سادات، خیابان وزرای تهران به اسم او نامگذاری شد و همین نامگذاری بعدها به‌صورت یکی از موانع اصلی تجدید رابطۀ دو کشور در آمد.


از آنجا که مصر همواره نقشی محوری و تعیین‌کننده در جهان عرب داشته است، قطع رابطۀ دائمی با آن، نمی‌تواند تأمین‌کنندۀ منافع هیچ‌کدام از کشورهای منطقه باشد. از همین رو، در دوران ریاست‌جمهوری اکبر هاشمی‌رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی که نوعی تشنج‌زدایی در روابط خارجی را دنبال می‌کردند، تمایلی برای تجدید رابطه با مصر در جمهوری اسلامی پدید آمد، به‌خصوص اینکه پس از به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی اردن و سازمان آزادی‌بخش فلسطین، قبح پیمان کمپ دیوید هم در جهان اسلام و عرب، به تاریخ پیوست.


تمایل به برقراری رابطه با مصر اما با مانع نامگذاری خیابانی به اسم خالد اسلامبولی در تهران برخورد کرد. مصری‌ها تجدید رابطه با تهران را به تغییر نام خیابان خالد اسلامبولی مشروط کردند، اما محافل تندرو در ایران سرسختانه با این شرط به مخالفت برخاستند. از این رو، عملاً از دولت‌های هاشمی و خاتمی برای تجدید رابطه با مصر کاری برنیامد و قطع روابط دو طرف ادامه یافت.


در این میان محمود احمدی‌نژاد هم از جمله رؤسای جمهوری بود که برای تجدید رابطه با مصر از خود اشتیاق نشان داد. او برخلاف هاشمی و خاتمی از قدرت و نفوذ لازم در بین لایه‌های مختلف حکومت برای حذف نام خالد اسلامبولی از خیابان وزرای تهران برخوردار بود و با اتکاء به همین نفوذ، طی سفری به امارات متحدۀ عربی از آمادگی خود برای بازگشایی سفارت مصر در تهران در عرض چند ساعت خبر داد، اما در آن دوره مصری‌ها برای بهبود رابطه با جمهوری اسلامی انگیزه و علاقۀ چندانی نداشتند و درخواست احمدی‌نژاد را نادیده گرفتند.


در حقیقت، اصرار محافل تندرو در ایران برعدم تغییر نام خیابان خالد اسلامبولی همواره مورد انتقاد ناظران سیاست خارجی جمهوری اسلامی بوده است. این نامگذاری در زمانی اتفاق افتاد که ماهیت متنوع گروه‌های اسلامگرا هنوز روشن نشده بود و هر گروهی که نام «جهاد» و یا پسوند «اسلامی» با خود داشت، مورد تکریم و تقدیس محافلی در داخل ایران قرار می‌گرفت. گذشت زمان اما ماهیت هریک از این گروه‌ها را مشخص کرده است. هنگامی که گروه القاعده به‌عنوان یک سازمان تروریستی بین‌المللی در عرصۀ جهانی فعال شد، جهاد اسلامی مصر از نخستین گروه‌های اسلامگرایی بود که به آن پیوست تا آنجا که دکتر ایمن‌الظوهری رهبر این گروه، جانشین اسامه بن‌لادن رهبر القاعده پس از قتل او توسط نیروهایی آمریکایی شد.


در این میان، جمهوری اسلامی از گروه القاعده و رفتار آن در صحنۀ جهانی اعلام برائت کرده است، اما این مسئله سبب حذف نام خالد اسلامبولی به‌عنوان عضو جهاد اسلامی مصر از خیابان وزرای تهران نشد.


به‌هرحال، مناقشۀ تغییر نام خیابان خالد اسلامبولی به‌عنوان پیش‌شرط تجدید رابطۀ ایران و مصر هنوز تمام‌شده به نظر نمی‌رسد. آیا مصری‌ها همچنان بر این شرط اصرار دارند؟ و در صورت اصرار آنها آیا دولت سیدابراهیم رئیسی این شرط را پذیرفته است؟


کل این مسئله در ابتدای امر، کاملاً صوری به نظر می‌آید، اما اهمیت نمادین و سمبلیک آن بسیار چشمگیر است. روزی که نام خالد اسلامبولی از خیابان وزرای تهران حذف شود، حکایت از امری دارد که زمان واکاوی آن امروز نیست.

نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

گریم فوق العاده عجیب سارا بهرامی (عکس)

مراسم تشییع سعید راد با حضور هنرمندان و پرسپولیسی ها (تصاویر)

واکنش پزشکیان به افتادن لیوان آب و خیس شدن لباسش در زمان سخنرانی (ویدئو)

تنش در مجلس بر سر رفع فیلترینگ (ویدئو)

دیدار اعضای جبهه اصلاحات با پزشکیان (تصاویر)

کاپشن جدید پزشکیان جنجالی شد (تصاویر)

از خرید جدید استقلال رونمایی شد + عکس

تیپ و پوشش مسعود پزشکیان تغییر کرد (عکس)

عکس هنری المیرا دهقانی، بازیگر جوان

تیپ متفاوت و دیدنی لیلا اوتادی (عکس)

علیرضا کوشکی به استقلال پیوست + عکس

اشتباه در نوشتن سنگ مزار شهید رئیسی+ عکس

آمادگی بدنی فوق العاده رامین رضاییان در تمرینات استقلال (عکس)

پزشکیان در دیدار با خانواده سردار قاسم سلیمانی: شهید سلیمانی نه با کسی دعوا داشت و نه کسی را حذف می کرد (عکس)

تغییر چهره شاهدخت سریال جومونگ در ۳۸ سالگی (عکس)

ست آبی رنگ نوید محمدزاده و همسرش فرشته حسینی (عکس)

هدیه فرماندهان سپاه به پزشکیان (تصویر)

لحظه شلیک تک تیراندازان به عامل ترور ترامپ (ویدئو)

عبدالله کویته ، طراح عملیات تروریستی کرمان دستگیر شد (عکس)

استایل خاص نوید محمدزاده و همسرش فرشته حسینی در تئاتر (عکس)

استایل باوقار هدی‌ زین‌‌ العابدین در یک مهمانی باشکوه (تصاویر)

ستاره خارجی استقلال و همسرش (عکس)

جدیدترین عکس سوگل خلیق در لباس زیبای عروس

پزشکیان دیشب به کدام هیات رفت؟ (عکس)

بهرام افشاری به جمع بازیگران پایتخت بازگشت؟ (عکس)

خاطره اسدی ازدواج کرد (عکس)

دیدار رامین رضاییان و علیرضا بیرانوند در کافه؛ مذاکرات برای آینده یا دیداری دوستانه؟ (+عکس)

عکسی از چهره جدید ترلان پروانه در روز تولدش

استایل قشنگ رعنا و مهدی در برنامه عادل وایرال شد (عکس)

تیپ ساحلی بازیگر سریال دونگ‌یی در جزایر هاوایی (تصاویر)

پزشکیان به سیدحسن خمینی: من شب شمارش آرا خوابیدم، گفتم توکل برخدا؛ یا میشه یا نمیشه دیگه! (ویدئو)

رونمایی «نفیسه روشن» از پوشش متفاوت اش در پشت صحنه یک سریال (+ عکس)

عکس صمیمی نفیسه روشن با شیرین سریال نون خ

واکنش محسن منصوری، رئیس ستاد جلیلی به پیروزی پزشکیان (تصویر)

استایل جذاب همسر بهرام رادان در سفارت فرانسه

واکنش ظریف به پیروزی پزشکیان (تصویر)

آرامگاه حسن صباح را پیدا می‌کنم / حشاشین تروریست بودند؟ (+عکس)

تغییر چهره «لاله» سریال لیسانسه ها بعد 6 سال در 38 سالگی (عکس)

استقبال باشکوه مردم ارومیه از مسعود پزشکیان (ویدئو)

بازداشت هوادار فحاش جلیلی در مرند + عکس

تغییر چهره تازه محیا دهقانی بازیگر نقش «نجلا» در 32 سالگی (تصاویر)

استقبال بی نظیر بازار شوش تهران از دکتر پزشکیان (تصاویر)

غزل شاکری و همسرش در اکران خصوصی یک فیلم (عکس)

اعتراض ستاد پزشکیان به بی اخلاقی رسانه وابسته به بیت المال (عکس)

تجمع بازنشستگان در چند شهر + عکس

تصویری جدید از چهره طبیعی و بدون آرایش هانیه توسلی (عکس)

واکنش فعال اصولگرا به «حماسه حضور» خواندن مشارکت ۴۰ درصدی در صداوسیما ! (تصویر)

روایتی از حضور خبرنگار زن امریکایی در بیت‌رهبری +عکس

تصویر عجیب و زیبا از بزرگراه مدفون در زیر شن های روان در ریاض (عکس)

متین ستوده؛ از ازدواج تا طلاق + بیوگرافی و عکس های شخصی

المیرا دهقانی و همسرش (عکس)

کنایه آذری جهرمی به سعید جلیلی و دعوت او به مناظره (تصویر)

آرمین کاظمیان درگذشت +عکس

وحدت جلیلی و قالیباف شکست خورد: درخواست تضرع به درگاه الهی و عدم تخریب یکدیگر (تصویر)

اجتماع حامیان پزشکیان در مشهد (تصاویر)

موج ظریف - پزشکیان به اردبیل رسید (عکس)

دختر مونیکا بلوچی با این لباس آبی، دلبری کرد (عکس)

اجتماع بزرگ مردم کرمان با حضور مسعود پزشکیان (تصاویر)

هدیه جالب مجری تلویزیون به همسرش در سالگرد ازدواج (عکس)

فیلم وایرال شده از حمله پورمحمدی به جلیلی در مناظره: ملت را بیچاره کردید ، دوران بگو در رو گذشته! (ویدئو)

حجاب دختران در تجمع هواداران جلیلی در میدان امام حسین (تصاویر)

تجمع بازنشستگان مخابرات ایران در چند شهر+ عکس

گردهمایی حامیان دکتر "مسعود پزشکیان" در محمدیه (تصاویر)

نیره، دختر حاتمی‌کیا همسر وحید رونقی، مجری صداوسیماست + عکس

سخنان طوفانی ظریف علیه جلیلی: مردم را بیچاره کردید! چه میخواهید از جان مردم؟ (ویدئو)

روایت لیلا بلوکات از روزمرگی و زندگی (عکس)

پزشکیان: برای کاسبان تحریم مهم است که ما در تحریم بمانیم تا آنها بخورند و ببرند (ویدئو)

انتشار تصویری از داخل بالگرد رئیسی دقایقی قبل از سقوط (عکس)

سخنان آتشین ظریف در گرگان: می ترسید؟ معلوم است که باید بترسید (ویدئو)

خشم جمعی هواداران پرسپولیس علیه گلر ناراضی ترند شد: بیرانوند را نمی‌خواهیم! +عکس

اولین تصاویر از احمدی‌نژاد پس از شایعات حصر

مسعود پزشکیان بر سر مزار آیدا فرزانه و آروین مرتب (عکس)

عکس خانوادگی مصطفی پورمحمدی در کنار همسر، دختران، نوه ها، پسر و دامادها

خیزش کردستان در حمایت از پزشکیان (تصاویر)

چهره نفیسه روشن باز هم تغییر کرد (عکس)

پرطرفدارترین