کد خبر: ۱۶۲۱۳۶
تاریخ انتشار: ۲۷ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۱:۲۴
تعداد نظرات: ۱ نظر

پیامد توهم زمستان سخت؛ توافق ضعیف هسته ای، با قابلیت فروپاشی آنی

اکبر مختاری

پیامد توهم زمستان سخت؛ توافق ضعیف هسته ای، با قابلیت فروپاشی آنیهم میهن: تابستان ۱۳۹۴، لبخندهای محمدجواد ظریف در وین و خبر توافق هسته‌ای، شور زیادی را در ایران آفرید تا جایی‌که برخی از جوانان به‌دلیل افزایش امیدشان به آینده در خیابان به خوشحالی پرداختند.


توافق برجام یا «برنامه جامع اقدام مشترک» نزدیک به یک میلیارد و هفتصد میلیون دلار از پول‌های خرید اسلحه و هواپیما از زمان شاه را به‌همراه سودش به‌صورت نقد و چمدانی با هواپیمایی به ایران بازگرداند.


به روایت ترامپ و حامیان او، بیش از صد میلیارد دلار و به روایت سیف، رئیس کل بانک مرکزی وقت و علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد وقت، نزدیک به سی‌وپنج میلیارد دلار، به‌صورت نقد و از راه قانونی به ایران بازگردانده شد و مابقی مطالبات ایران به‌صورت سرمایه‌گذاری در چین و برخی دیگر کشورها تحقق یافت. با دسترسی ایران به «سوئیفت» روند انتقال جهانی مبادلات مالی بر روی ایران گشوده شد و کشتیرانی ایرانی از زیر یوغ تحریم‌ها آزاد شد. فروش نفت ایران تا هر اندازه‌ای که توان تولید برای صادرات داشته باشد، آزاد شد و به تبع آن کنترل آژانس بین‌المللی هسته‌ای بر مراکز هسته‌ای ایران افزایش یافت. غنی‌سازی تا زیر چهار درصد برای ایران به رسمیت شناخته شد و ایران از فصل خطرناک هفتم منشور ملل متحد خارج شد. برخلاف ادعاهای مخالفان داخلی برجام، نیروگاه آب سنگین اراک با بتون به‌طور کامل پوشیده نشد و عکس‌های پس از خروج ترامپ از برجام و راه‌اندازی دوباره نیروگاه اراک این ادعا که در نیروگاه آب سنگین اراک بتون ریخته شده بود را تایید نکرد.


با آمدن دولت ترامپ ورق برگشت و برجام پاره شد، اما ایران تا پایان دولت روحانی با قدرت از برجام حمایت کرد؛ چنانچه در شورای امنیت در رای‌گیری برای کنارگذاشتن آزادسازی خریدوفروش تسلیحات توسط ایران طبق برجام تنها جمهوری دومینیکن به نفع آمریکای ترامپ رای داد. با آمدن جوبایدن امیدها برای بازگشت دوباره آمریکا به برجام قوت گرفت، اما این بار شش ماه وقت‌کشی ایران در تعیین راهبرد چگونگی گفت‌وگو با مقامات جدید مذاکره‌کننده آمریکایی روند را تغییر داد. درخواست‌های جدید ایران برخلاف درخواست تیم مذاکره‌کننده قبلی که به گفته حسن روحانی بیش از هشتاد درصد کار را به اتمام رسانده بودند، روند را تغییر داد. مذاکرات با تیم جدید بایدن ادامه یافت و این بار دولت بایدن دنبال توافقی فراتر از برجام بود و این کار را بسیار مشکل ساخت. اما در تابستان سال ۱۴۰۱ طی پیشنهادی از سوی اروپا و تایید ضمنی آمریکا فضا برای شکل‌گیری برجام برای بار دیگر فراهم شد، اما جنگ اوکراین و روسیه آغاز شد و توهم به دام افتادن اروپا از لحاظ تامین گاز از روسیه در زمستان، مانع از پذیرش توافق در پایان تابستان ۱۴۰۱ از سوی ایران شد.


روند سیال محیط بین‌الملل طوری پیش رفت که اروپایی‌ها در زمستان با ذخایر بزرگ گاز هم مواجه شدند و ایران برگ بزرگ احیای دوباره برجام را از دست داد. پس از آن دیگر دولت بایدن اولویت‌اش از برجام به‌سمت جنگ اوکراین و روسیه شیفت کرده بود و این ایران بود که بیشتر خواهان برجام بود و غرب به‌دنبال گرفتن امتیازات بیشتر در روند هسته‌ای از جمله شفاف‌سازی کامل در مورد سه مرکز مشکوک هسته‌ای از نظر آژانس بود.


حال در نزدیکی تابستان ۱۴۰۲ دیگر خبری از احیای مجدد برجام نیست، بلکه فشارهای شدید اقتصادی در ایران و تاثیر تحریم‌ها، اقتصاد ایران را به لبه خطرناکی برده است. این همان موضوعی است که غرب به خوبی از آن آگاهی کافی دارد. مشکلات اقتصادی ایران و خطر افزایش غنی‌سازی از شصت درصد به بالاتر، حال طرفین را به یک توافق حداقلی رسانده است؛ توافق حداقلی که هنوز خبر تایید رسمی‌اش اعلام نشده است.


خبرهایی که از نزدیک به شش ماه مذاکرات پنهانی میان ایران و آمریکا از عمان می‌رسد خبر از توافقی حداقلی میان ایران و آمریکا را می‌دهد. توافقی که 7/2میلیارد دلار از پول‌های بلوکه‌شده ایران در عراق آزاد می‌شود اما باید در امور بشردوستانه‌ای چون غذا و دارو استفاده شود و از سوی دیگر مابه‌التفاوت آن تا بیست میلیارد دلار هم گام به گام آزاد می‌شود اما آن هم به‌صورت نقد نخواهد بود و در امر غذا و دارو و کالاهای ضروری مورد استفاده قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، ایران غنی‌سازی خودش را تا مرز 60درصد حفظ می‌کند و نیروهای نیابتی‌اش به روایت نیویورک‌تایمز حق ندارند به پیمانکارهای آمریکا در سوریه و عراق آسیب بزنند. اگرچه هم آمریکا تحریم جدیدی علیه ایران وضع نمی‌کند و آژانس هم پرونده را به شورا نمی‌فرستد؛ البته اگر تحریم جدیدی از سوی آمریکا مانده باشد!


این توافق ضعیف به‌معنای تمام‌عیار ضعیف است و تنها نکته‌اش حفظ غنی‌سازی 60درصد است اما این توافق کاربردش در زمان بایدن خواهد بود و هر لحظه از قابلیت «فروپاشی» برخوردار خواهد بود. با توجه به اینکه طبق این توافق کارشناسان آژانس نظارت قوی‌تری از برجام را بر برنامه هسته‌ای ایران خواهند داشت، حتی دست دشمنان داخلی برجام را هم در پوست گردو می‌گذارد، چراکه این توافق با هر فکتی بسیار ضعیف‌تر از برجام است و سرانجام این توافق، عبور از برجام و توافقی جامع‌تر در دوران پسابایدن خواهد بود؛ کاری که می‌شد در فرصت بایدن به آن دست یافت و از دست رفت.

 

*اکبر مختاری مدرس دانشگاه و کارشناس ارشد روابط بین الملل است.

انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۰۷ - ۱۴۰۲/۰۳/۲۸
0
0
حالا اگر همین توافق زمان دولت روحانی انجام می شد همین شماها به به چه چه می کردید متاسفانه تنها چیزی که اصلاح طلب و اصولگرا ندارند دغدغه منافع ملی است فقط می گن دیگی که برای ما نجوشه می خوایم سر سگ توش بجوشه!
نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

گریم فوق العاده عجیب سارا بهرامی (عکس)

مراسم تشییع سعید راد با حضور هنرمندان و پرسپولیسی ها (تصاویر)

واکنش پزشکیان به افتادن لیوان آب و خیس شدن لباسش در زمان سخنرانی (ویدئو)

تنش در مجلس بر سر رفع فیلترینگ (ویدئو)

دیدار اعضای جبهه اصلاحات با پزشکیان (تصاویر)

کاپشن جدید پزشکیان جنجالی شد (تصاویر)

از خرید جدید استقلال رونمایی شد + عکس

تیپ و پوشش مسعود پزشکیان تغییر کرد (عکس)

عکس هنری المیرا دهقانی، بازیگر جوان

تیپ متفاوت و دیدنی لیلا اوتادی (عکس)

علیرضا کوشکی به استقلال پیوست + عکس

اشتباه در نوشتن سنگ مزار شهید رئیسی+ عکس

آمادگی بدنی فوق العاده رامین رضاییان در تمرینات استقلال (عکس)

پزشکیان در دیدار با خانواده سردار قاسم سلیمانی: شهید سلیمانی نه با کسی دعوا داشت و نه کسی را حذف می کرد (عکس)

تغییر چهره شاهدخت سریال جومونگ در ۳۸ سالگی (عکس)

ست آبی رنگ نوید محمدزاده و همسرش فرشته حسینی (عکس)

هدیه فرماندهان سپاه به پزشکیان (تصویر)

لحظه شلیک تک تیراندازان به عامل ترور ترامپ (ویدئو)

عبدالله کویته ، طراح عملیات تروریستی کرمان دستگیر شد (عکس)

استایل خاص نوید محمدزاده و همسرش فرشته حسینی در تئاتر (عکس)

استایل باوقار هدی‌ زین‌‌ العابدین در یک مهمانی باشکوه (تصاویر)

ستاره خارجی استقلال و همسرش (عکس)

جدیدترین عکس سوگل خلیق در لباس زیبای عروس

پزشکیان دیشب به کدام هیات رفت؟ (عکس)

بهرام افشاری به جمع بازیگران پایتخت بازگشت؟ (عکس)

خاطره اسدی ازدواج کرد (عکس)

دیدار رامین رضاییان و علیرضا بیرانوند در کافه؛ مذاکرات برای آینده یا دیداری دوستانه؟ (+عکس)

عکسی از چهره جدید ترلان پروانه در روز تولدش

استایل قشنگ رعنا و مهدی در برنامه عادل وایرال شد (عکس)

تیپ ساحلی بازیگر سریال دونگ‌یی در جزایر هاوایی (تصاویر)

پزشکیان به سیدحسن خمینی: من شب شمارش آرا خوابیدم، گفتم توکل برخدا؛ یا میشه یا نمیشه دیگه! (ویدئو)

رونمایی «نفیسه روشن» از پوشش متفاوت اش در پشت صحنه یک سریال (+ عکس)

عکس صمیمی نفیسه روشن با شیرین سریال نون خ

واکنش محسن منصوری، رئیس ستاد جلیلی به پیروزی پزشکیان (تصویر)

استایل جذاب همسر بهرام رادان در سفارت فرانسه

واکنش ظریف به پیروزی پزشکیان (تصویر)

آرامگاه حسن صباح را پیدا می‌کنم / حشاشین تروریست بودند؟ (+عکس)

تغییر چهره «لاله» سریال لیسانسه ها بعد 6 سال در 38 سالگی (عکس)

استقبال باشکوه مردم ارومیه از مسعود پزشکیان (ویدئو)

بازداشت هوادار فحاش جلیلی در مرند + عکس

تغییر چهره تازه محیا دهقانی بازیگر نقش «نجلا» در 32 سالگی (تصاویر)

استقبال بی نظیر بازار شوش تهران از دکتر پزشکیان (تصاویر)

غزل شاکری و همسرش در اکران خصوصی یک فیلم (عکس)

اعتراض ستاد پزشکیان به بی اخلاقی رسانه وابسته به بیت المال (عکس)

تجمع بازنشستگان در چند شهر + عکس

تصویری جدید از چهره طبیعی و بدون آرایش هانیه توسلی (عکس)

واکنش فعال اصولگرا به «حماسه حضور» خواندن مشارکت ۴۰ درصدی در صداوسیما ! (تصویر)

روایتی از حضور خبرنگار زن امریکایی در بیت‌رهبری +عکس

تصویر عجیب و زیبا از بزرگراه مدفون در زیر شن های روان در ریاض (عکس)

متین ستوده؛ از ازدواج تا طلاق + بیوگرافی و عکس های شخصی

المیرا دهقانی و همسرش (عکس)

کنایه آذری جهرمی به سعید جلیلی و دعوت او به مناظره (تصویر)

آرمین کاظمیان درگذشت +عکس

وحدت جلیلی و قالیباف شکست خورد: درخواست تضرع به درگاه الهی و عدم تخریب یکدیگر (تصویر)

اجتماع حامیان پزشکیان در مشهد (تصاویر)

موج ظریف - پزشکیان به اردبیل رسید (عکس)

دختر مونیکا بلوچی با این لباس آبی، دلبری کرد (عکس)

اجتماع بزرگ مردم کرمان با حضور مسعود پزشکیان (تصاویر)

هدیه جالب مجری تلویزیون به همسرش در سالگرد ازدواج (عکس)

فیلم وایرال شده از حمله پورمحمدی به جلیلی در مناظره: ملت را بیچاره کردید ، دوران بگو در رو گذشته! (ویدئو)

حجاب دختران در تجمع هواداران جلیلی در میدان امام حسین (تصاویر)

تجمع بازنشستگان مخابرات ایران در چند شهر+ عکس

گردهمایی حامیان دکتر "مسعود پزشکیان" در محمدیه (تصاویر)

نیره، دختر حاتمی‌کیا همسر وحید رونقی، مجری صداوسیماست + عکس

سخنان طوفانی ظریف علیه جلیلی: مردم را بیچاره کردید! چه میخواهید از جان مردم؟ (ویدئو)

روایت لیلا بلوکات از روزمرگی و زندگی (عکس)

پزشکیان: برای کاسبان تحریم مهم است که ما در تحریم بمانیم تا آنها بخورند و ببرند (ویدئو)

انتشار تصویری از داخل بالگرد رئیسی دقایقی قبل از سقوط (عکس)

سخنان آتشین ظریف در گرگان: می ترسید؟ معلوم است که باید بترسید (ویدئو)

خشم جمعی هواداران پرسپولیس علیه گلر ناراضی ترند شد: بیرانوند را نمی‌خواهیم! +عکس

اولین تصاویر از احمدی‌نژاد پس از شایعات حصر

مسعود پزشکیان بر سر مزار آیدا فرزانه و آروین مرتب (عکس)

عکس خانوادگی مصطفی پورمحمدی در کنار همسر، دختران، نوه ها، پسر و دامادها

خیزش کردستان در حمایت از پزشکیان (تصاویر)

چهره نفیسه روشن باز هم تغییر کرد (عکس)

پرطرفدارترین