"متانول" این قاتل خطرناک با شما شوخی ندارد!

نواندیش- زهرا حسین زاده : نمی توان منکر این شد که با وجود همه ممنوعیت ها سرانه مصرف الکل در کشور ما سرانه بی نهایت بالایی است تا جایی که می توان آن را همپای بسیاری از کشورهای آزاد از این بابت دانست. بارها پزوهشگران و محققان حتی غربی در مورد خطرات و مضرات مصرف الکل برای کبد، مغز و به طور کلی سلامتی گفته اند، آن هم الکلی که در شرایط استاندارد و درست برای مصرف تولید شده است.

حال ماجرا جایی خطرناک تر و ترسناک تر می شود که بدانیم مصرف مشروبات الکلی تقلبی می توان چه صدمه بی بازگشتی را به انسان بزند و آن را به کام مرگ بکشاند! متاسفانه هر چند وقت یکبار شاهد موجی از مسمومیت های الکلی به واسطه مصرف مشروبات الکلی تقلبی یا متانول هستیم که بسیاری از خانواده ها را داغدار می کند.

از هفته گذشته تا روز یکشنبه، ۲۸ خردادماه سال جاری تعداد ۱۴۱ نفر بر اثر مصرف مشروبات الکلی تقلبی در استان البرز دچار مسمومیت شده‌اند که ۱۲ نفر از آن‌ها جان خود را از دست داده‌اند. علائم مسمومیت با متانول معمولاً در عرض نیم تا چهارساعت ایجاد می‌شود و شامل گیجی،‌ خواب‌آلودگی، تهوع، استفراغ، درد شکمی و تضعیف دستگاه عصبی مرکزی است، بنابر این توصیه می شود که افراد در صورت مصرف و مشاهده این علائم بدون هیچ فوت وقتی خود را به مراکز درمانی برسانند.

قاتلی به نام «متانول»!

متانول به‌ عنوان حلّال در محلول‌های چاپ و تکثیر، چسب‌ها، رنگ‌ها و جلادهنده‌ها، استفاده می‌شود. متانول با فرمول شیمیایی CH3OH ساده‌ترین الکل است. متانول همچنین به نام های الکل چوب، نفتای چوب، کاربینول یا متیل هیدرات نیز شناخته می شود و استفاده از آن یکی از دلایل شایع "مسمومیت با الکل" محسوب می شود.

متانول ارتباط نزدیکی با اتانول دارد. اتانول نوعی الکل است که همواره در نوشیدنی های الکلی مانند آبجو و ... یافت می شود اما متانول بسیار سمی‌تر از آن است.

متانول از نظر رنگ، بو و مزه شبیه اتانول به نظر می رسد، اما مصرف مقدار کمی از آن نیز می تواند موجب آسیب های جدی یا حتی مرگ انسان شود.

متانول به مقدار بسیار کم طی تخمیر(فرآیندی که در آن الکل از محصولات گیاهی مانند انگور، سیب یا غلات تهیه می شود) شکل می گیرد. اما همان طور که عنوان شد، استفاده از افزودنی های غیر مجاز و خطرناک، مواد شیمیایی و همچنین اشتباهاتی مانند استفاده از چوب میوه مورد استفاده برای تهیه نوشیدنی الکلی می تواند موجب افزایش سطوح این ماده در محصول نهایی شود. متانول به مقدار بسیار کم در نوشیدنی های الکلی مانند آبجو وجود دارد، اما نه به آن اندازه که موجب بروز مشکل شود. در شرایطی که شرکت های تولیدکننده نوشیدنی های الکلی از فناوری های پیشرفته برای بررسی سطوح متانول و جداسازی آن استفاده می کنند، افرادی که نوشیدنی های الکلی دست ساز تهیه می کنند از این شرایط بی بهره هستند که روند جداسازی را دشوار می کند.

باید به این نکته اشاره داشت که در خانه هیچ روش امنی برای تشخیص متانول از اتانول وجود ندارد.

نشانه های مسمومیت با متانول

تمایز بین نخستین نشانه های مسمومیت با متانول از اثرات عادی مصرف الکل می تواند دشوار باشد. مصرف کننده مشروبات الکلی دست ساز ممکن است علائم خفیفی مشابه با مستی ناشی از مصرف الکل را طی یک ساعت تجربه کند که با حالت تهوع، استفراغ و درد شکمی همراه می شود. علائم اولیه مواجهه با متانول به طور معمول از شدت کمتری نسبت به علائم ناشی از مواجهه با همان مقدار اتانول برخوردار هستند.

پس از 12 تا 24 ساعت، علائم چشمگیرتری مانند سردرد، سرگیجه، ضعف عمومی، تاری دید یا از دست دادن کامل بینایی، افت عملکرد دستگاه عصبی مرکزی، اسیدوز، تشنج و خونریزی مغزی و حتی کما پدیدار می شوند.

نادیده گرفتن این شرایط می تواند به تشخیص اشتباه یا تاخیر در تشخیص منجر شود.

مواجهه با علائم مرتبط با بینایی مانند تاری دید یا دشواری در مشاهده نور روشن از بروز دردسری بزرگ برای فرد حکایت دارند و باید برای مقابله با مسمومیت کاری کرد. با افزایش سطوح سمی اسید فرمیک در خون، مسمومیت با متانول می تواند به مرگ در نتیجه نارسایی تنفسی منجر شود.