نقد و بررسی فیلم کنت (El Conde 2020): دیکتاتور خون آشام!

مووی مگ- میثم کریمی: کنت (El Conde) اثری خون آشامی با رویکرد متفاوت نسبت به این دسته از آثار به شمار می رود. نزدیک ترین اثری که حال و هوای آن به فیلم «کنت» نزدیک است، فیلم « A Girl Walks Home Alone at Night » است. فیلمی با فیلمبرداری سیاه و سفید که در آن یک خون آشام با پوشش چادر به شکار قربانیانش می رفت. با این حال، « El Conde» اثر به مراتب منسجم تری محسوب می شود هرچند که در این جا هم ایراداتی در روایت به چشم می خورد.

« El Conde» به طور مشخص برای کارگردان اثر، پابلو لارائین، فیلمی شخصی تر محسوب می شود .این کارگردان که علاقه بسیاری به ساخت سوژه های سیاسی دارد، در خانواده ای متولد شده که والدین و اقوام او به طور مستقیم با سیاست در ارتباط بوده اند (پدرش سناتور اتحادیه دموکرات مستقل و مادرش وزیر اسبق مسکن و شهرسازی بودند). از این جهت، لارائین بهتر از هر شخص دیگری می توانست زندگی دیکتاتور سابق شیلی را ترسیم کند. اما برای روایت قصه، لارائین به سراغ تلخی اتفاقات تلخ دوران پینوشه نرفته بلکه همه این خشم و تلخی و تراژدی را در قالب یک کمدی سیاه به مخاطب عرضه کرده است. در واقع او آگاهانه سعی کرده به جای به تصویر کشیدن تصویر سیاه دیکتاتور معروف شیلی، او و خانواده اش را در مقابل دوربین به تمسخر بکشد.

از این روست که وجود شخصیت راهب یا همان جن گیرِ حسابدار، به نوعی توام با دهن کجی به این دیکتاتور سابق بوده است. این شخصیت که وظیفه رسیدگی به مسائل مالی خانواده پینوشه را دارد، در مجموعه ملاقات هایی که با فرزندان این دیکتاتور دارد، درباره فسادهای مختلف زندگی پینوشه از آن ها سوال می پرسد و پاسخ های حماقت آمیزی دریافت می کند. به نظر می رسد که لارائین به نوعی، خود را در قالب این شخصیت راهبه در فیلم قرار داده تا درباره فسادهایی که پینوشه مرتکب شده بود، سخن بگوید.

نکته هوشمندانه فیلم در این خصوص، واکنش پینوشه و خانواده اش به این تهمت هاست. مانند اغلب دیکتاتورهای تاریخ، خانواده پینوشه به هیچوجه به این موضوع اعتقاد ندارند که این دیکتاتور مرتکب اشتباهی شده و در عوض، معتقدند هر اشتباهی که از ژنرال سر زده، به واسطه مسیرهای اشتباهی است که سیاستمدارن و رژیم های دیگر بر او تحمیل کرده اند! در یک دیالوگ هوشمندانه ای که بین راهب و یکی از اعضای خانواده پینوشه برقرار می شود، فرزند این خانواده می گوید:«به فرزندان دیگر دیکتاتورهای جهان نگاه کنید…ما از آن ها کمتر دزدی کردیم پس دزد نیستیم!». این نگاه تلخ و در عین حال واقعی، نکته ظریفی بوده که لارائین در فیلم به آن پرداخته است. این که دیکتاتورها اغلب خود را مبرا از هر نوع فسادی می دانند چراکه همیشه در تاریخ فردی خونخوارتر از خودشان پیدا می کنند که خودشان را در مقایسه با آن ها، ساده تر و بی گناه تر نشان دهند.

« El Conde» علی رغم این که سعی می کند از طریق دیالوگ، زندگی دیکتاتورها را به سخره بگیرد، اما در عین حال از طریق زبان تصویر هم تا حدی موفق به انتقال پیامش شده است. البته باید این نکته را اعلام کرد که زبان تصویر فیلم «کنت» برخلاف دیالوگ هایش، چندان بدیع و خلاقانه نیست اما روی هم رفته توانسته مکمل قابل قبولی برای متن باشد. فیلم مطابق انتظار، سکانس های زیادی با تکیه بر نماد پردازی دارد که بخشی از آن ها موفق و قابل توجه است و برخی دیگر زیاده روی محسوب می شود. فیلم تا زمانی که معطوف به خانواده پینوشه است، جذاب و چالش برانگیز است و به نظر می رسد که لارائین به خوبی این فضا را می شناسد. اما زمانی که قصه به مارگارت تاچر گریز می زند، توازن فیلم بهم می خورد و به نظر می رسد که رویکردهای سیاسی بیش از اندازه رنگ و بوی شعار به خود می گیرد. این بخش ها اگرچه اشارات جالبی دارند اما روی هم رفته بیش از حد سیاسی و شعار زده به نظر می رسند.

(این پاراگراف پایان داستان را لو می دهد) « El Conde» در بخش پایانی به تماشاگر هشدار می دهد. هشدار از بابت این که دیکتاتور دوباره در یک لباس جدید به جامعه وارد شده و تاریخ را تکرار می کند. زمانی که پینوشه در نهایت کودک می شود، دوباره به شیلی باز می گردد و احتمالا باید منتظر ظهور یک دیکاتور دیگر در این کشور باشیم. فیلم به خوبی این پیام را به تماشاگر انتقال می دهد که تاریخ را بخواند تا محکوم به تکرار درد و زجر نشود و دیکتاتوری را بار دیگر به چشم نبیند؛ دیکتاتوری که اگر حواسمان نباشد، خون آشامی با عمر بی نهایت خواهد بود که هر روز می بایست خون شهروندان را بنوشد!

تکمیلی نواندیش:

داستان فیلم

در فیلم کنت آگوستو پینوشه خون آشامی است که در عمارتی ویران شده و سرد زندگی می‌کند. حال او پس از گذشت 250 سال تصمیم می‌گیرد از نوشیدن خون دست کشیده و امتیاز زندگی ابدی را رها کند، زیرا دیگر نمی‌تواند تحمل کند که دنیا از او به عنوان یک دزد یاد می‌کند. اما در این میان علیرغم بدنام شدن چهره‌اش و همچنین وضعیت پیچیده خانوادگی، او از طریق یک رابطه غیرمنتظره، انگیزه‌ای جدید برای ادامه زندگی پیدا می‌کند و…

درباره فیلم

فیلم کنت El Conde محصول کشور شیلی و در ژانر تاریخی ، فانتزی می‌باشد و به کارگردانی Pablo Larraín در سال 2023 ساخته شده است. در فیلم کنت بازیگرانی چون Alfredo Castro، Catalina Guerra، Paula Luchsinger، و... به ایفای نقش پرداخته اند.