کد خبر: ۱۷۳۸۸۸
تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۴۰۲ - ۱۷:۴۲

بایدن و 4 استراتژی بزرگ آمریکا

قدرت احمدیان

هم میهن: بنجامین میلر در کتاب ارزشمندی به‌نام «استراتژی بزرگ آمریکا؛ از ترومن تا ترامپ» به چهار استراتژی بزرگ در رویکرد کلی ایالات متحده آمریکا نسبت به روابط بین‌الملل اشاره دارد.


1
رئالیسم تهاجمی: هدف این استراتژی کسب و یا حفظ «هژمونی و سلطه یک‌جانبه» آمریکا با بهره‌گیری از قدرت سخت است. در این استراتژی آمریکا هر نوع تقابل با سلطه و برتری‌جویی این کشور را بر نمی‌تابد و با قدرت تهاجمی نظامی بر علیه آن اقدام می‌کند.


۲
رئالیسم تدافعی: در رئالیسم تدافعی ایالات متحده به‌دنبال هژمونی و سلطه نیست بلکه این کشور سعی دارد تا اتخاذ رویکرد مبتنی بر «بازدارندگی و توازن قدرت» به‌نوعی تعادل و ثبات در روابط بین‌الملل برسد اگرچه در اینجا قدرت سخت و توان نظامی نقش کلیدی را بازی می‌کند اما آمریکا از این توان فقط برای حفظ وضع موجود در روابط بین‌الملل و جلوگیری از بی‌نظمی و عدم تعادل بهره می‌گیرد. دوران نیکسون و کیسینجر اوج غلبه این نگاه در رویکرد کلی بین‌المللی آمریکا است.


۳
لیبرالیسم تهاجمی: این استراتژی در برگیرنده مفاهیمی چون «دموکراسی‌سازی و بسط ارزش‌های لیبرالیستی» با بهره‌گیری از قدرت سخت است. به‌عبارتی ایالات متحده در این استراتژی تردیدی در استفاده از قدرت نظامی برای ایجاد تغییرات دموکراتیک مورد نظر خود ندارد. جورج‌بوش پسر را معمولاً در ذیل این استراتژی به‌حساب می‌آورند. یکجانبه‌گرایی و استفاده از زور برای ایجاد تغییرات به اصطلاح دموکراتیک خصیصه اصلی این استراتژی است.


۴
لیبرالیسم تدافعی: در لیبرالیسم تدافعی هدف گسترش ارزش‌های لیبرال و دموکراتیک است اما این هدف تنها از طریق چندجانبه‌گرایی و توسل به سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی و با توسل به قدرت نرم  و در صورت ضرورت استفاده چندجانبه و بین‌المللی از قدرت سخت دنبال می‌شود. در این استراتژی رفتار ایالات متحده تا حدودی مسئولانه و منطبق بر هنجارهای جامعه بین‌المللی است.
 

اما سوال اساسی که به مسائل جاری در خاورمیانه و نقش ایالات متحده بر می‌گردد آن است که در دولت بایدن کدام استراتژی حاکم است؟ فهم این مسئله می‌تواند ما را در پیش‌بینی رفتار ایالات متحده نسبت به تحولات منطقه یاری دهد.


براساس آموزه و تجربه کاری جو بایدن چه در دولت اوباما و چه به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا بسیار روشن است که این  دولت اول اینکه، توان احیای هژمونی ایالات متحده را ندارد و اساساً این کشور به دلایل مختلف از جمله مشکلات اقتصادی قادر به پرداخت هزینه‌های یک قدرت هژمون نیست. این «ناهژمونی‌گرایی» از زمان اوباما شروع و در دولت ترامپ به اوج رسیده است و اکنون هم ایالات متحده بر همان مدار و محور حرکت می‌کند.


دوم اینکه، ایالات متحده بایدن نه توان و نه اراده بهره‌گیری از رویکردهای یکجانبه در روابط بین‌الملل را ندارد. از این روی سعی دارد رفتارهای سیاست خارجی خود را با متحدین بین‌المللی، منطقه‌ای و حتی قدرت‌های نوظهور مثل چین و هند و البته نهادهای بین‌المللی  تنظیم کند. این مسئله موجب می‌شود تا این کشور وارد یکسری معادلات پیچیده دیپلماتیک گردد و در نتیجه از اتخاذ تصمیمات فوری، هیجانی و گاهی بی‌ملاحظه باز داشته شود.


سوم اینکه، آمریکا در دولت بایدن دنبال بازدارندگی یک‌جانبه با قدرت سخت هم‌ نیست. عصر بهره‌گیری از قدرت سخت برای بازدارندگی یک‌جانبه برای ایالات متحده سپری شده است. این رویکرد تنها در دوره جنگ سرد مصداق داشت و از آن پس ایالات متحده از چنین استراتژی‌ای پیروی نمی‌کند. به‌ویژه اینکه رقیب قدرتمندی مثل شوروی در برابر او قرار ندارد. جورج بوش پسر را نباید مدافع این استراتژی قلمداد کرد. چون این استراتژی دنبال جنگ و تغییر رژیم‌ها نیست بلکه یک استراتژی محافظه‌کارانه است در حالی‌که جورج بوش پسر سیاست تغییر رژیم و دولت- ملت‌سازی جدید را دنبال می‌کرد.


چهارم آنکه، به نظر می‌رسد دولت بایدن از یک استراتژی لیبرالیستی تدافعی پیروی می‌کند که چیستی و تبعات آن در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.


دولت بایدن خود را یک دولت مسئول در قبال نظم بین‌المللی قلمداد می‌کند و مدعی است رفتارهای هنجارستیز و یک‌جانبه دونالد ترامپ ‌در قبال رژیم‌ها و نهادهای بین‌المللی در حوزه‌های مختلف اعم از امنیت، محیط زیست، تجارت و حقوق بشر پرستیژ ایالات متحده را در معرض خطر قرار داده است و از این رو، این کشور سعی دارد برحسب هنجارهای بین‌المللی و با اتخاذ رویکرد چندجانبه‌گرایانه در قبال بحران‌های بین‌المللی نوعی مدیریت صریح، قاعده‌مند و مسئولانه را در پیش گیرد. اگرچه این ادعا در عمل با مشکلاتی مواجه بوده و گاهی در حد ادعا باقی مانده است اما عدم اتخاذ رفتارهای جنگ‌طلبانه، عدم یک‌جانبه‌گرایی، تلاش برای اتخاذ تصمیمات توجیه‌پذیر از نظر حقوق بین‌الملل، توجه به گسترش ارزش‌های لیبرالیستی مورد نظر آمریکا و بلوک غربی  مثل صلح و حقوق بشر و مواردی از این دست حکایت از آن دارد که بایدن در دولت خود کم و بیش از استراتژی «لیبرالیسم تدافعی» بهره می‌گیرد. اینجا ایالات متحده دوستدار و خواهان بسط ارزش‌های لیبرالیستی است اما برای رسیدن به این وضعیت از قدرت نظامی یکجانبه بدان‌گونه که در دولت جورج بوش پسر انجام می‌شد، بهره گرفته نمی‌شود. حداکثر تمایل دولت بایدن به استفاده از قدرت نظامی در منازعات بین‌المللی آن است که چنین اقدامی به‌نام دفاع مشروع و برای بازدارندگی اقدامات تهاجمی علیه منافع آمریکا انجام پذیرد و از احتمال شکل‌گیری وضعیت جنگ فراگیر به‌شدت جلوگیری شود. از این رو، در مطالعه رفتار بایدن نسبت به منازعه منطقه خاورمیانه باید توجه داشت که این دولت دنبال تغییر هیچ رژیمی نیست و در ادراکات رهبران فعلی آمریکا سیاست «سر زدن» یا تغییر رژیم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار نیست.


به‌طور بدیهی علت اتخاذ استراتژی لیبرالیسم تدافعی در دولت بایدن از یک طرف محصول محدودیت‌های برآمده از محیط بین‌المللی است که در این بخش باید به نگرانی از گسترش یک جنگ بزرگ در ابعاد وسیع از شرق اروپا و مسئله اوکراین تا منطقه خاورمیانه و حتی آسیا و اقیانوسیه اشاره کرد. در کنار این مسئله، معضلات برآمده از پدیده‌های اجتماعی مثل مهاجرت گسترده بین‌المللی از مناطق بحران‌زده مثل اوکراین و خاورمیانه به سمت کشورهای عضو اتحادیه اروپا  را هم باید به‌عنوان عامل محیطی مهم در اتخاذ استراتژی لیبرالیسم دفاعی قلمداد کرد.


از طرفی دیگر، باید نقش شرایط داخلی آمریکا را در پذیرش استراتژی لیبرالیسم تدافعی مهم دانست. ایالات متحده درگیر در انتخابات داخلی برای دو رکن مهم کنگره و ریاست‌جمهوری است. اتخاذ هر نوع سیاست تهاجمی بی‌سرانجام  از طرف دولت دموکرات بایدن می‌تواند هزینه‌های سیاسی داخلی سنگینی را بر حزب دموکرات تحمیل کند. دولت بایدن درصدد است تا با تکیه بر نوعی همکاری و چندجانبه‌گرایی بین‌المللی میان کشورهای «بلوک لیبرالیست» و بهره‌گیری از نهادهای بین‌المللی و حرکت در چارچوب این موازین اقدامات احتمالی نظامی محدود خود را علیه جبهه مقاومت در یمن، سوریه و عراق توجیه کند. در این راستا باید گفت این دولت هرگز وارد برنامه‌ای که یک جنگ بزرگ و فراگیر بین‌المللی که مستلزم لشکرکشی گسترده برای تغییر دولت‌ها باشد، نخواهد شد.

نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

مهاجم استقلال تمدید کرد+ عکس

سه کارت های همستر امروز شنبه ۶ مرداد و یکشنبه ۷ مرداد / دریافت کومبو ۵ میلیونی !

طعنه سنگین بهرنگ علوی به طراحی لباس ورزشکاران ایران در المپیک پاریس (عکس)

مصطفی غیاث درگذشت

نامه پرسپولیس علیه بیرانوند بابت درگذشت یک‌ هوادار + عکس

کد های تپ سواپ شنبه ۶ و یکشنبه ۷ مرداد / جایزه ۲۰۰ و ۴۰۰ هزاری امروز را بگیرید

بازیکن استقلال در لیست خروج قرار گرفت

خبر جدید درباره اجرای حکم مجازات سپیده رشنو

مخالفت صریح محسن آرمین با دولت ائتلافی / تعامل به معنای تقسیم قدرت نیست

بیرانوند: کار پرسپولیس غیراخلاقی بود و شکایت کردم

از تبلیغ همجنسگرایی تا تمسخر شام آخر؛ موج انتقادات از تاثیر چپگرایی بر افتتاحیه المپیک پاریس ۲۰۲۴

کارت های مخفی راکی رابیت امروز ۶ و ۷ مرداد / جایزه دو میلیونی

لیست کامل سوغات شیراز که در سفر به شیراز نباید فراموش کرد

اعتراض عجیب به باشگاه پرسپولیس: چرا رمال ها تیم را می بندند!

جزئیات جدید از تعقیب قضایی ۱۸ نفر در پرونده فساد فوتبال؛ پای 3 باشگاه و 6 مقام فدراسیون در میان است!

طعنه سنگین بهرنگ علوی به طراحی لباس ورزشکاران ایران در المپیک پاریس (عکس)

حضور شبانه مسعود پزشکیان در میان مردم و شنیدن درددل آنها (ویدئو)

گریم فوق العاده عجیب سارا بهرامی (عکس)

مراسم تشییع سعید راد با حضور هنرمندان و پرسپولیسی ها (تصاویر)

واکنش پزشکیان به افتادن لیوان آب و خیس شدن لباسش در زمان سخنرانی (ویدئو)

تنش در مجلس بر سر رفع فیلترینگ (ویدئو)

دیدار اعضای جبهه اصلاحات با پزشکیان (تصاویر)

کاپشن جدید پزشکیان جنجالی شد (تصاویر)

از خرید جدید استقلال رونمایی شد + عکس

تیپ و پوشش مسعود پزشکیان تغییر کرد (عکس)

عکس هنری المیرا دهقانی، بازیگر جوان

تیپ متفاوت و دیدنی لیلا اوتادی (عکس)

علیرضا کوشکی به استقلال پیوست + عکس

اشتباه در نوشتن سنگ مزار شهید رئیسی+ عکس

آمادگی بدنی فوق العاده رامین رضاییان در تمرینات استقلال (عکس)

پزشکیان در دیدار با خانواده سردار قاسم سلیمانی: شهید سلیمانی نه با کسی دعوا داشت و نه کسی را حذف می کرد (عکس)

تغییر چهره شاهدخت سریال جومونگ در ۳۸ سالگی (عکس)

ست آبی رنگ نوید محمدزاده و همسرش فرشته حسینی (عکس)

هدیه فرماندهان سپاه به پزشکیان (تصویر)

لحظه شلیک تک تیراندازان به عامل ترور ترامپ (ویدئو)

عبدالله کویته ، طراح عملیات تروریستی کرمان دستگیر شد (عکس)

استایل خاص نوید محمدزاده و همسرش فرشته حسینی در تئاتر (عکس)

استایل باوقار هدی‌ زین‌‌ العابدین در یک مهمانی باشکوه (تصاویر)

ستاره خارجی استقلال و همسرش (عکس)

جدیدترین عکس سوگل خلیق در لباس زیبای عروس

پزشکیان دیشب به کدام هیات رفت؟ (عکس)

بهرام افشاری به جمع بازیگران پایتخت بازگشت؟ (عکس)

خاطره اسدی ازدواج کرد (عکس)

دیدار رامین رضاییان و علیرضا بیرانوند در کافه؛ مذاکرات برای آینده یا دیداری دوستانه؟ (+عکس)

عکسی از چهره جدید ترلان پروانه در روز تولدش

استایل قشنگ رعنا و مهدی در برنامه عادل وایرال شد (عکس)

تیپ ساحلی بازیگر سریال دونگ‌یی در جزایر هاوایی (تصاویر)

پزشکیان به سیدحسن خمینی: من شب شمارش آرا خوابیدم، گفتم توکل برخدا؛ یا میشه یا نمیشه دیگه! (ویدئو)

رونمایی «نفیسه روشن» از پوشش متفاوت اش در پشت صحنه یک سریال (+ عکس)

عکس صمیمی نفیسه روشن با شیرین سریال نون خ

واکنش محسن منصوری، رئیس ستاد جلیلی به پیروزی پزشکیان (تصویر)

استایل جذاب همسر بهرام رادان در سفارت فرانسه

واکنش ظریف به پیروزی پزشکیان (تصویر)

آرامگاه حسن صباح را پیدا می‌کنم / حشاشین تروریست بودند؟ (+عکس)

تغییر چهره «لاله» سریال لیسانسه ها بعد 6 سال در 38 سالگی (عکس)

استقبال باشکوه مردم ارومیه از مسعود پزشکیان (ویدئو)

بازداشت هوادار فحاش جلیلی در مرند + عکس

تغییر چهره تازه محیا دهقانی بازیگر نقش «نجلا» در 32 سالگی (تصاویر)

استقبال بی نظیر بازار شوش تهران از دکتر پزشکیان (تصاویر)

غزل شاکری و همسرش در اکران خصوصی یک فیلم (عکس)

اعتراض ستاد پزشکیان به بی اخلاقی رسانه وابسته به بیت المال (عکس)

تجمع بازنشستگان در چند شهر + عکس

تصویری جدید از چهره طبیعی و بدون آرایش هانیه توسلی (عکس)

واکنش فعال اصولگرا به «حماسه حضور» خواندن مشارکت ۴۰ درصدی در صداوسیما ! (تصویر)

روایتی از حضور خبرنگار زن امریکایی در بیت‌رهبری +عکس

تصویر عجیب و زیبا از بزرگراه مدفون در زیر شن های روان در ریاض (عکس)

متین ستوده؛ از ازدواج تا طلاق + بیوگرافی و عکس های شخصی

المیرا دهقانی و همسرش (عکس)

کنایه آذری جهرمی به سعید جلیلی و دعوت او به مناظره (تصویر)

آرمین کاظمیان درگذشت +عکس

وحدت جلیلی و قالیباف شکست خورد: درخواست تضرع به درگاه الهی و عدم تخریب یکدیگر (تصویر)

اجتماع حامیان پزشکیان در مشهد (تصاویر)

موج ظریف - پزشکیان به اردبیل رسید (عکس)

دختر مونیکا بلوچی با این لباس آبی، دلبری کرد (عکس)

اجتماع بزرگ مردم کرمان با حضور مسعود پزشکیان (تصاویر)

هدیه جالب مجری تلویزیون به همسرش در سالگرد ازدواج (عکس)

فیلم وایرال شده از حمله پورمحمدی به جلیلی در مناظره: ملت را بیچاره کردید ، دوران بگو در رو گذشته! (ویدئو)

حجاب دختران در تجمع هواداران جلیلی در میدان امام حسین (تصاویر)

تجمع بازنشستگان مخابرات ایران در چند شهر+ عکس

گردهمایی حامیان دکتر "مسعود پزشکیان" در محمدیه (تصاویر)

نیره، دختر حاتمی‌کیا همسر وحید رونقی، مجری صداوسیماست + عکس

سخنان طوفانی ظریف علیه جلیلی: مردم را بیچاره کردید! چه میخواهید از جان مردم؟ (ویدئو)

روایت لیلا بلوکات از روزمرگی و زندگی (عکس)

پزشکیان: برای کاسبان تحریم مهم است که ما در تحریم بمانیم تا آنها بخورند و ببرند (ویدئو)

انتشار تصویری از داخل بالگرد رئیسی دقایقی قبل از سقوط (عکس)

سخنان آتشین ظریف در گرگان: می ترسید؟ معلوم است که باید بترسید (ویدئو)

خشم جمعی هواداران پرسپولیس علیه گلر ناراضی ترند شد: بیرانوند را نمی‌خواهیم! +عکس

اولین تصاویر از احمدی‌نژاد پس از شایعات حصر

مسعود پزشکیان بر سر مزار آیدا فرزانه و آروین مرتب (عکس)

عکس خانوادگی مصطفی پورمحمدی در کنار همسر، دختران، نوه ها، پسر و دامادها

پرطرفدارترین