عوارض خطرناک تتو که خیلی‌ها نمی‌دانند

همشهری آنلاین در گزارشی نوشت: تعطیلات نوروز که نزدیک می‌شود، آرایشگاه‌ها از همیشه شلوغ‌تر است و جای سوزن انداختن نیست. یکی از کارهای زیبایی که در سال‌های اخیر بین زنان و مردان ایرانی بسیار رایج و به اصطلاح مد شده، تتو/ تاتو (Tatto) یا همان خالکوبی است؛ انجام تتو روی نواحی مختلف بدن؛ از پشت گوش گرفته تا استخوان ترقوه و شکم و پشت گردن و مچ پاها. از طرح‌های ساده‌ای مثل یک لبخند، قلب، کبوتر، پروانه، ستاره، خورشید و ماه گرفته تا تاتوهای وسیع و بزرگ که بخش زیادی از بدن را می‌پوشانند. بعضی از زوج‌ها یا دوستان نیز ابتکار به خرج می‌دهند و تاتوی سِت سفارش می‌دهند.

انسان میل سیری‌ناپذیری به زیبایی و جوانی دارد و هر کاری می‌کند تا جوان و زیبا بماند. اما بسیاری از افراد بدون آگاهی سراغ کارهای زیبایی می‌روند و عوارض و بیماری‌هایی را به جان می‌خرند که ممکن است جبران آن سخت و حتی غیرممکن باشد. مثلا بسیاری از افراد پیرسینگ بینی را در مترو و توسط دستفروشان انجام می‌دهند، تتو را در آرایشگاه‌ها و زیر دست تتوکار غیرمتخصص تجربه می‌کنند، برای انجام بوتاکس و سایر تزریق‌های زیبایی به مراکز بی نام و نشان مراجعه می‌کنند. مراکزی که عمدتا توسط ماماها، چشم‌پزشک‌ها و یا افرادی که تنها چند ماه دوره این کار را آموزش دیده‌اند، اداره می‌شوند. دلیل‌شان هم این است که قیمت‌شان مناسب‌تر است!

برخی پزشکان و متخصصان معتقدند که نمی‌توان مانع خواسته‌ها و نیازهای جامعه دربرابر تتو و سایر کارهای زیبایی شد اما بهتر است مراکزی استاندارد و تحت نظارت وجود داشته باشند که مردم برای انجام کارهای زیبایی به آنها مراجعه کنند تا دچار عارضه‌ها و بیماری‌های مختلف نشوند و این مساله برای نظام سلامت کشور هم هزینه‌زا نشود.

مگر تتو عوارض دارد؟!

خیلی‌ها وقتی درباره عوارض تتو با آنها گفتگو می‌کنید و درمورد مراکز غیرتخصصی تتو هشدار می‌دهید، تعجب می‌کنند و می‌گویند مگر تتو عوارض هم دارد؟! یا مگر فرقی می‌کند به کجا مراجعه کنیم؟ بسیاری از افراد، آرایشگاه‌ها را به این دلیل برای انجام تتو انتخاب می‌کنند که هم در دسترس‌ترند و هم ارزان‌تر. اما دکتر بابک پورقلیچ، پزشک عمومی می‌گوید: به دلیل وجود رنگ‌های شیمیایی و فلزات مختلف در مواد تتو، مهم است که این کار را در چه مراکزی و زیر دست چه افرادی انجام دهید.

او می‌گوید: اتفاقا تتو یک سابقه فرهنگی طولانی‌مدت در تاریخ بشر دارد و در قومیت‌های مختلف ما هم به فراخور منطقه، از قدیم در نواحی مخالف بدن، تتو یا همان خال‌کوبی انجام می‌دادند. امروز چون این کار آسان‌تر شده و با بی‌حسی و توسط دستگاه خاصی انجام می‌شود و همچنین به دلیل نفوذ فرهنگی کشورهای دیگر، موجی از توجه به تتو در کشور ایجاد شده است. هم در خانم‌ها و هم در آقایان.

دکتر پورقلیچ به عوارضی که تتو می‌تواند برای سلامت داشته باشد، اشاره می‌کند و می‌گوید: الان کار تتو بیشتر در زیرپله‌ها و آرایشگاه‌ها انجام می‌شود و بیشتر افرادی که این کار انجام می‌دهند، آگاهی و اطلاعاتی درباره فیزیولوژی بدن، بیماری‌های منتقله از مواد تتو و بیماری‌های زمینه‌ای که فرد ممکن است داشته باشد، ندارند و فقط به جنبه‌ زیبایی این کار اهمیت می‌دهند. او در ادامه به عوارض مختلف انجام تتو در مراکز غیر استاندارد و توسط غیر متخصصان اشاره می‌کند؛

ایجاد آلرژی

یکی از عوارض انجام تتو در مراکز غیر تخصصی، ایجاد آلرژی در برخی افراد است. چون مواد تتو، مواد خارجی هستند که وارد بدن می‌شوند و می‌توانند آلرژن باشند و برای فرد ایجاد حساسیت کنند. مراجعین زیادی هستند که بعد از تتو با تورم به پزشک مراجعه می‌کنند و پزشک تشخیص می‌دهد که به مواد تتو حساسیت نشان داده‌اند. این موضوع، یک پروسه درمانی را هم ایجاد می‌کند. گاهی هم تتو اِسکار یا فیبروزی بر جا می‌گذارد که فرد با صرف هزینه‌ زیاد هم شاید نتواند آن را کاملا از بین ببرد.

عفونت‌های پوستی

تتو در مراکز غیر بهداشتی و غیر استاندارد می‌تواند منجر به ایجاد عفونت‌های پوستی شود. چون سوراخ و زخمی در پوست ایجاد می‌شود که مراقبت‌های خاص خود را نیاز دارد. آرایشگاه‌ها معمولا بدون داشتن صلاحیت، یک پماد یا کپسول آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند ولی در خیلی از موارد ممکن است عفونت‌ها قارچی باشند یا عفونتی فرصت‌طلب باشد که داخل پوست واکنش‌هایی ایجاد کند که عوارضش بعدها ظاهر شود.

بروز بیماری‌های خونی

گاهی تتو باعث می‌شود که بیماری‌های خونی مثل هپاتیت و ایدز از یک فرد به فرد دیگر منتقل شود. برای انجام تتو باید ناحیه موردنظر به خوبی استریل شود و از سوزن‌های استریل برای انجام کار استفاده شود. در غیر این صورت احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند ایدز و هپاتیت وجود دارد. هر چیزی که با خون انسان در تماس باشد، امکان انتقال بیماری‌های خونی را ایجاد می‌کند. این نکته در مطب‌ها، دندانپزشکی‌ها، درمانگاه‌ها به شدت رعایت می‌شود. اما در آرایشگاه‌ها تجهیزات کافی بهداشتی معمولا وجود ندارد و از وسایل چند بار مصرف استفاده می‌شود.

تغییر رنگ پوست و پنهان شدن بیماری

در برخی موارد تتو به خصوص تتوهای وسیع در بعضی از افراد نمای پوست را تغییر می‌دهد. گاهی ما متوجه تغییر وضعیت خال‌ها یا لکه‌های پوستی نمی‌شویم و همین ممکن است بیماری‌های بدخیم مثل سرطان را پوشش بدهد و وقتی متوجه آن شویم که تبدیل به زخم شده یا ارگان‌های داخلی بدن را درگیر کرده است. این مساله گاهی می‌تواند به قیمت جان فرد تمام شود. چون برخی افراد ممکن است زمینه نقص ایمنی داشته باشند و ندانند و تتو مشکلات متعددی برایشان ایجاد کند.

ایجاد گوشت اضافه روی پوست

بعضی از افراد مستعد گوشت اضافه یا بافت کلوئید هستند؛ یعنی وقتی تتو می‌کنند، در همان ناحیه تتو، یک بافت کلوئید یا گوشت اضافه ایجاد می‌شود. این ربطی به وسعت تتو ندارد. یعنی ممکن است تتوی شما در حد یک خط باشد، اما کلوئیدی به اندازه یک کف دست در بدن‌تان ایجاد شود. برطرف کردن گوشت اضافه نیز هم سخت است و هم هزینه‌بر. البته همه عوارض تتو در یک فرد ایجاد نمی‌شود و از هر ۱۰۰ هزار نفر ممکن است در یک نفر علائم بدهد و آن هم نه همه علائم با هم. اما اگر به شما بگویند ممکن است که با تتو کردن گوشت اضافه بزنید، آیا قبول می‌کنید و می‌ارزد که این کار را انجام دهید؟

بروز سرطان‌های پوست

خیلی از مواد تتو به دلیل رنگ‌ها و فلزاتی که در آنها وجود دارد، ممکن است منجر به بروز سرطان‌های پوست شود. حتی ممکن است بیماری‌های سیستم ایمنی پوستی ایجاد کنند. چون مواد تتو، یک عامل خارجی است و بدن ممکن است آن را به عنوان مواد خارجی بشناسد و آنتی‌بادی علیه قسمت‌های مختلف پوست ایجاد کند. به این ترتیب فرد دچار اتو ایمونیون پوستی یا بیماری‌های سیستم ایمنی پوستی می‌شود.

اختلال در نتایج تصویربرداری!

وجود فلزات در مواد تتو می‌تواند حتی در نتایج تصویربرداری مثل رادیولوژی، ام‌آرآی و ... اختلال و اشکال ایجاد کند. ممکن است تصویرهایی ایجاد کند که به عنوان جسم خارجی تلقی شود یا مانع و پوششی در جهت ورود اشعه به داخل بدن ایجاد کند و فرد متخصص موقع تصویربرداری نتواند قسمت‌های پایین‌تر و عمقی‌تر را درست متوجه شود و درنتیجه نتواند وجود یا نبود بیماری را تشخیص بدهد.

خون‌ریزی مقاوم به درمان

اگر فرد بیماری خونی داشته باشد، تتو می‌تواند خون‌ریزی‌های مقاوم به درمان ایجاد کند. و این یک مشکل به مشکلات فرد اضافه می‌کند.

کبودی‌های غیرطبیعی

مواد تتو می‌تواند در برخی افراد اکیموز (Ecchymosis) یا کبودی‌های غیرطبیعی ایجاد کند. این کبودی‌ها ممکن است بعدا تبدیل به لک شود و زیبایی پوست را کاهش دهد.

تاثیر بر سیستم لنفاوی

گاهی انجام تتو باعث ایجاد فشار بر روی دستگه لنفاوی می‌شود. چون بخشی از این مواد زائد که نزدیک خون هستند، توسط سیستم لنفاوی جذب می‌شوند. این مواد از طریق سیستم لنفاوی باید از بدن خارج یا دفع شود. خب اینها کجا از بین می‌روند؟ در کلیه؟ در کبد؟ این مواد شیمیایی به سیستم لنفاوی ما فشار می‌آورند و می‌توانند عوارض داخلی بر جا بگذارند.

نیازهای جامعه را باید پذیرفت

علاوه بر عوارضی که انجام تتو برای سلامت فرد دارد، پاک کردن آن، تکرارش، نگهداری از آن و ترمیمش هم مشکلات خاص خود را دارند.

این موضوعی است که دکتر قلیچ‌پور به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: پزشکان عمدتا تتو را به طور کلی نفی نمی‌کنند اما لازم است که برای انجام آن به تمام ابعاد قضیه توجه شود. چون همان طور که گفتم، حجم زیادی از مواد آلرژن و مواد خارجی وارد بدن می‌شود که عوارضش در هر فرد متفاوت است. خیلی از افراد در این زمینه آگاهی ندارند و فقط به جنبه‌ی زیبایی آن و حال خوبی که برایشان ایجاد می‌شود، توجه می‌کنند.

این پزشک با اشاره به این که هرچه بیشتر اطلاع‌رسانی کنیم، مردم آگاهانه‌تر تصمیم می‌گیرند، می‌گوید: اگر تبعات و خطرات یک کار نادرست به درستی به مردم توضیح داده شود و به آنها آموزش داده شود که یک در میلیارد ممکن است با انجام تتو به ایدز مبتلا شوید، قطعا بیش از ۹۰ درصد مردم این خطر را قبول نمی‌کنند.

او تاکید می‌کند: البته شرطش این است که این کار در مراکزی انجام شود که همه استانداردها در آن رعایت شود و تحت نظارت نهادهای مسئول هم باشد. به هر حال باید بپذیریم که این نیاز و خواسته در جامعه وجود دارد. حالا چه کاذب و چه غیر کاذب. اگر ما مراکز استانداردی نداشته باشیم یا مراکز استاندارد را به مردم معرفی نکنیم یا در اختیارشان نگذاریم، مردم به سمت مراکز غیر استاندارد مثل آرایشگاه‌ها منحرف خواهند شد.