شیوع بالای آنفلوآنزای H۱N۱ در کشور / «کرونا» در جایگاه سوم بیماری‌های تنفسی

ایسنا: هر سال در فصل سرما معمولا دو موج از بیماری آنفلوآنزا را تجربه می‌کنیم؛ در این مقطع زمانی نیز در پیک آنفلوآنزای فصلی H1N1 قرار داریم؛ به اذعان مسوولان وزارت بهداشت، این پیک از بیماری احتمالا تا پایان دی‌ماه ادامه دارد و هر چند خطر آن برای تمام گروه‌های سنی وجود دارد، اما هشدار متخصصان بیشتر متوجه سالمندان، کودکان و بیماران زمینه‌ای است و بر ضرورت رعایت موارد بهداشتی تاکید دارند.

در همین زمینه، دکتر قباد مرادی، سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه عوامل متعددی می‌توانند سبب بیماری‌های تنفسی شوند، اظهار کرد: ویروس‌ها و باکتری‌ها به عنوان عوامل بیماری‌های تنفسی شناخته می‌شوند و می‌توانند سبب ابتلا به بیماری‌های تنفسی شوند. تجربه انسان‌ها بیانگر این است که میزان بیماری‌های تنفسی در فصل سرد سال افزایش می‌یابد. 

فصل سرد سال؛ زمان مناسب برای فعالیت عوامل بیماری‌های تنفسی
وی ادامه داد: شرایط دمایی، اکولوژی و بیولوژی برای زیست و تکثیر عوامل بیماری‌های تنفسی در فصل سرد سال بسیار مطلوب به حساب می‌آید. با توجه به اینکه شرایط محیطی فصل سرد سال برای زیست و تکثیر عوامل بیماری‌های تنفسی مطلوب است، بسیاری از بیماری‌ها و عفونت‌های تنفسی در فصول پاییز و زمستان اتفاق می‌افتند. شرایط مطلوب فصل سرد سال برای فعالیت عوامل بیماری‌های تنفسی، یک موضوع بومی نیست و به ایران محدود نمی‌شود، بلکه یک موضوع جهانی است.

شیوع بالای آنفلوآنزای H۱N۱  در کشور
سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه آنفلوآنزا بیشترین سهم را از بیماری‌های تنفسی به خود اختصاص داده، خاطرنشان کرد: بررسی‌ها بیانگر این است که با اپیدمی آنفلوآنز به ویژه آنفلوآنزای فصلی در سطح جهانی روبرو هستیم. شیوع آنفلوآنزای H۱N۱ در ایران و برخی کشورها در این روزها زیاد است؛ همچنین برخی کشورها با آنفلوآنزای تیپ B و H۱N۵ مواجه هستند.  

مرادی درباره رصد و پایش بیماری‌های تنفسی در کشور گفت: سیستم رصد و پایش بیماری‌های تنفسی در کشور در سال جاری بیانگر این است که میزان بیماری‌های تنفسی از اوایل آذر ماه افزایش یافته، به طور مثال، نسبت آنفلوآنزا در هفته پایانی آذرماه حدود ۲۲ درصد از کل موارد عفونت‌های تنفسی گزارش شده و سهم این بیماری از بیماری‌های تنفسی در هفته اول دی ماه نیز نسبت به هفته پایانی آذر ماه افزایش یافته است. پس از آنفلوآنزا، «رینوویروس‌ها» که عامل سرماخوردگی هستند در جایگاه دوم قرار دارند.

کرونا در جایگاه سوم بیماری‌های تنفسی
این متخصص اپیدمیولوژی درباره سهم کرونا از بیماری‌های تنفسی نیز گفت: پس از آنفلوآنزا و رینوویروس‌ها، کرونا در جایگاه سوم بیماری‌های تنفسی قرار دارد. نکته مهم و اساسی این است که کرونا به یک بیماری بومی تبدیل شده و به ترسناکی گذشته نیست. سازمان جهانی بهداشت و به دنبال آن کشورهای دنیا، کرونا را از لیست اضطرار بیماری‌های تنفسی خارج کرده‌اند. 

بازگشت به الگوی پیش از روزهای کرونایی
تجربه سالانه ۲ پیک آنفلوآنزا در کشور
وی درباره پیک‌های آنفلوآنزا در کشور نیز به ایسنا گفت: به طور معمول، دو پیک آنفلوآنزا را در هر سال تجربه می‌کنیم. پیش از پاندمی کرونا، پیک اول بیماری آنفلوآنزا را در ماه‌های آذر یا دی و همچنین پیک دوم را در روزهای منتهی به فروردین ماه تجربه می‌کردیم. در حال حاضر، الگوی زمانی و انتشار آنفلوآنزا مانند دوران پیش از پاندمی کرونا است؛ چرا که مسائلی مانند فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک که در روزهای کرونایی بسیار رایج بود، سبب کاهش تعداد مبتلایان به آنفلوآنزا می‌شد و زمان ابتلا به این بیماری را تغییر داده بود. 

مرادی با بیان اینکه الگوی کنونی ابتلا به آنفلوآنزا شبیه به دوران پیش از پاندمی کرونا شده، توضیح داد: نه تنها الگوی بیماری، بلکه رفتار انسان‌ها نیز شبیه به دوران پیش از پاندمی کرونا شده و انسان‌ها مسائلی مانند فاصله‌گذاری اجتماعی را که در روزهای کرونایی تجربه می‌کردند به دست فراموشی سپرده‌اند و به زندگی عادی خود بازگشته‌اند. 

سهم ۴۰ درصدی آنفلوآنزا از بستری بیماران تنفسی
احتمال ادامه پیک اول آنفلوآنزا تا پایان دی ماه
این متخصص اپیدمیولوژی با بیان اینکه سهم آنفلوآنزا از بیماری‌های تنفسی حدود ۲۲ درصد است، خاطرنشان کرد: با توجه به سهم آنفلوآنزا از بیماری‌های تنفسی می‌توان گفت با حجم انبوهی از بیماران مبتلا به آنفلوآنزا مواجه  هستیم. اکنون با پیک بیماری آنفلوآنزا مواجه هستیم و انتظار می‌رود که تا پایان ماه با روند کاهش بیماری آنفلوآنزا مواجه شویم. این نسبت در بیماران تنفسی بیشتر است، ‌تقریبا ۴۰ درصد افرادی که در مراکز درمانی به دلیل عفونت‌های تنفسی بستری می‌شوند به دلیل ابتلا به آنفلوآنزا است. 

بررسی وضعیت بیماری‌های تنفسی با ۲۱ پاتوژن
سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره  روش‌های تشخیص آنفلوآنزا از کرونا گفت: چند سیستم رصد و پایش بیماری‌های تنفسی در کشور فعالیت می‌کنند؛ در یکی از آنها به طور مثال، نمونه‌هایی به شکل تصادفی از مبتلایان به بیماری‌های تنفسی که به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند، جمع‌آوری می‌کنیم و نمونه‌های جمع‌آوری شده را از نظر  ۲۱ پاتوژن یا عامل تنفسی مورد ارزیابی قرار می‌دهیم تا از وضعیت شیوع بیماری‌های تنفسی در جامعه مطلع شویم. 

این متخصص اپیدمیولوژی ادامه داد:  مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت هنگام افزایش بیماری‌های تنفسی نسبت به ارزیابی عامل بیماری‌ها اقدام می کند تا بیماری‌های در گردش را شناسایی و علت آن را ریشه‌یابی کند. البته اکنون بسیاری از آزمایشگاه‌های بخش خصوصی توان تشخیص بیماری‌های تنفسی را دارند و مثلا می توانند موارد معرفی شده را از نظر کرونا و آنفلوآنزا آزمایش کنند.  

خطر آنفلوآنزا برای تمام گروه‌های سنی
ضرورت رعایت موازین بهداشتی
سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه تمام گروه‌های سنی در معرض ابتلا به آنفلوآنزا هستند، افزود: به نظر می‌رسد که علائم آنفلوآنزا در سالمندان می‌تواند شدیدتر باشد. افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای به ویژه سالمندان مبتلا به این بیماری‌ها، افراد دارای نقص سیستم ایمنی، مبتلایان به عفونت‌های تنفسی، مبتلایان به دیابت و فشارخون و بیماری‌هایی از این دست و همچنین زنان باردار جزو گروه‌های پرخطر آنفلوآنزا به حساب می‌آیند. بنابراین تمام گروه‌های سنی می‌توانند به آنفلوآنزا مبتلا شوند و تمام مبتلایان عوارض این بیماری را تجربه می‌کنند اما این بیماری برای گروه‌های پرخطر، خطرناک محسوب می‌شود. 

مرادی با بیان اینکه  توجه به افراد آسیب‌پذیر و سالمندان در مواجهه با عفونت های تنفسی بسیار ضروری است، خاطرنشان کرد: سالمندان و افراد آسیب‌پذیر به ویژه مبتلایان به بیماری‌های مزمن می‌بایست در کانون توجه قرار گیرند. گروه‌های پرخطر بیماری آنفلوآنزا می‌بایست از حضور در اماکن با تراکم جمعیت زیاد خودداری کنند و فاصله اجتماعی را در صورت حضور در چنین مکان‌هایی رعایت کنند. 

وی با بیان اینکه استفاده از ماسک توصیه می‌شود، گفت: تمام افراد جامعه می‌بایست در فصول سرد سال که با افزایش  بیماری‌های تنفسی و شیوع  آنفلوآنزا مواجه هستیم، از حضور  بی‌مورد در مکان‌های با جمعیت زیاد خودداری کنند. این روزها، زمان مناسبی برای ماسک زدن است تا از شیوع بیماری آنفلوآنزا جلوگیری کنیم. همچنین تهویه مناسب هوا در ادارات و به ویژه مدارس و دانشگاه‌ها بسیار ضروری است. 

سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه شست‌وشوی مرتب دست‌ها نیز یک امر ضروری است، توضیح داد: شست‌وشوی مرتب دست‌ها سبب جلوگیری از انتقال آنفلوآنزا از طریق سطوح می‌شود. 

توصیه تزریق واکسن به گروه‌های پرخطر
مرادی گفت: به مبتلایان به بیماری آنفلوآنزا توصیه می‌کنم که تا زمان بهبودی در خانه بمانند و پس از بهبودی  در محل کار یا تحصیل خود حاضر شوند. عدم حضور در محل کار و تحصیل نه تنها به کنترل شیوع بیماری کمک می‌کند، بلکه در روند بهبود بیماری نیز نقش دارد.

 وی با بیان اینکه بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا شهریور و مهر ماه است، توضیح داد: برخی از متخصصان بیماری‌های عفونی توصیه می‌کنند که گروه‌های پرخطر بیماری آنفلوآنزا در صورت در دسترس بودن واکسن این بیماری نسبت به تزریق آن اقدام کنند. بر اساس منابع علمی، آخرین فرصت تزریق واکسن آنفلوآنزا اواخر آذر ماه است اما تزریق واکسن کرونا برای گروه‌های پرخطر در این روزها که شاهد شیوع این بیماری هستیم نیز به شرط اینکه در زمان تزریق، مبتلا به این بیماری نباشند، توصیه می‌شود.