نکاتی درباره نمک و مصرف آن

یک کارشناس نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشکده علوم پزشکی لارستان به بیان نکاتی را در خصوص مصرف نمک پرداخت و در این خصوص هشدارهایی داد.

به گزارش آنا، سمیه پرند، کارشناس نظارت بر مواد غذایی،آرایشی و بهداشتی دانشکده علوم پزشکی لارستان با توجه به نکاتی در مصرف نمک گفت: نمک خوراکی حاصل ترکیب دو عنصر سدیم و کلر است. آثار نمک بر فشار خود به علت وجود عنصر سدیم (ماده موثر بر نمک) در این ترکیب است.در افرادی که سطح سدیم خون بالا و سطح پتاسیم خون پایین است خطر افزایش فشار خون که خود مسبب بیماری‌های قلبی و سکته است، افزایش می‌یابد.

وی افزود: سدیم به طور طبیعی در انواع غذاها یافت می‌شود. به طور مثال در شیر و خامه تقریبا معادل 50 میلی گرم سدیم در هر 100 گرم ماده و در تخم مرغ تقریبا معادل 80 میلی گرم سدیم در هر 100 گرم ماده وجود دارد. سدیم در غذاهای فرآوری شده به میزان بیشتری وجود دارد برای مثال در نان (تقریبا معادل 250 میلی گرم سدیم در هر 100 گرم ماده )، در گوشت‌های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس (تقریبا معادل 1500 میلی گرم سدیم در هر 100 گرم ماده)، در اسنک هایی مانند چیپس، فرآورده‌های غلات حجیم شده و ذرت بو داده (تقریبا معادل 1500 میلی گرم سدیم در هر 100 گرم ماده ) است.

پرند در ادامه با بیان اینکه افزایش دریافت پتاسیم در حد توصیه شده، فشار خون را کاهش می‌دهد عنوان کرد: کاهش مصرف سدیم نیز فشار خون را کاهش داده و از مرگ ناشی از بیماری های قلب و عروق جلوگیری می کند.در حال حاضر در کشور ما نوعی از نمک‌های خوراکی تولید می‌شود که از پتاسیم به جای سدیم در ترکیب آن استفاده شده است .این نوع نمک (نمک پتاسیم ) فقط در داروخانه های کشور جهت مصرف برخی گروه های خاص از جمله افراد مبتلا به فشار خون بالا قابل عرضه است. نمک پتاسیم برای درمان و جلوگیری از کاهش سطح پتاسیم در افرادی است که به سبب مصرف داروهای مدر(ادرار آور) یا برخی داروهای دیگر، یا برخی بیماری‌های خاص ممکن است دچار افت پتاسیم خون شوند. این نوع نمک با تجویز پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی افزود: سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که میزان دریافت سدیم در بالغین باید کمتر از 2300 میلی گرم در روز ( حدود 5 گرم نمک ) باشد. در سنین پایین تر (2-15 سال ) حداکثر میزان توصیه شده برای مصرف نمک باید کمتر از 3 گرم در روز باشد.

این کارشناس نظارت بر مواد غذایی با توجه به اینکه مصرف زیاد نمک یا غذاهای شور چه عوارضی را می‌تواند در پی داشته باشد گفت: این مساله می‌تواند عوارضی از قبیل فشار خون بالا، سکته قلبی، سکته مغزی، پوکی استخوان، سرطان معده، آسم ادم یا ورم را به همراه داشته باشد.

به گفته وی؛ برای پیشگیری از افزایش فشار خون و بیماری های قلبی – عروقی باید میزان نمکی که هنگام پخت به غذا اضافه می‌شود را کاهش داد و برای اجتناب از مصرف بی‌رویه نمک بر سر سفره از نمکدان استفاده نشود.

وی افزود: برای بهبود طعم غذا و کاهش مصرف نمک در هنگام تهیه غذاها به جای نمک می‌توان از سبزی‌های تازه یا خشک مثل آویشن، شوید، سیر، آب لیمو ترش یا آب نارنج و ... استفاده کرد و مصرف غذاهای شور مثل آجیل شور، انواع فرآورده‌های غلات حجیم شده، چیپس، ترشی‌ها، ماهی دودی، سوسیس و کالباس و غذاهای کنسروی را کاهش داد.

پرند در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: غذاهای کنسرو شده و بسیاری از مواد غذایی بسته بندی شده و آماده دارای مقادیر زیادی نمک هستند، به همین دلیل بهتر است مصرف این مواد غذایی را محدود شود.

این کارشناس نظارت بر مواد غذایی با بیان اینکه جوش شیرین که ممکن است در انواع نان و کیک به کار رود دارای مقدار زیادی سدیم ( عنصر موثر نمک ) است گفت: بنابراین در افرادی که به علت ابتلا به بیماری محدودیت مصرف نمک دارند مصرف مواد حاوی جوش شیرین هم باید بسیار محدود شود.

وی با توجه به اینکه نمک یددارتصفیه شده چیست و چرا باید فقط از این نوع نمک استفاده شود عنوان کرد: نمک تصفیه نمکی است که در آن ناخالصی‌های نامحلول مانند فلزات سنگین و همچنین ناخالصی‌های محلول مانند آهک، شن و ماسه طی فرآیندی در کارخانه حذف شده است. نمک خوراکی باید از نوع یددار و تصفیه شده باشد. نمک‌های تصفیه شده یددار به دلیل خلوص بالا میزان ید را بهتر و به مدت بیشتری نگهداری می‌کنند.

پرند افزود: نگهداری و ذخیره کردن نمک یددار به مدت طولانی (بیش از 6 ماه) موجب از دست رفتن بخشی از ید آن می‌شود. برای حفظ ید در نمک، باید نمک را دور از نور و رطوبت و در ظرف در بسته پلاستیکی، چوبی، سفالی و یا شیشه‌های رنگی و تیره نگهداری کرد و جهت اضافه کردن آن به غذا در زمان طبخ، نمک را در انتهای پخت اضافه کرد تا ید آن در حداکثر مقدار حفظ شود.

وی در ادامه تکید کرد: نمک تصفیه نشده به علت داشتن ناخالصی در افرادی که سابقه بیماری‌های گوارشی، کلیوی و کبدی دارند و حتی مصرف مداوم آن در افراد سالم منجر به بروز ناراحتی‌های گوارشی، کلیوی، کبدی و حتی کاهش جذب آهن در بدن می‌شود.

پرند در پایان با توصیه براینکه افراد از خرید هر نوع نمک با عنوان «صادراتی – صنعتی» باید خودداری کنند گفت: هم چنین افراد باید از مصرف نمک دریا که فاقد ید کافی و دارای ناخالصی است خودداری کنید، همواره به وجود پروانه ساخت از وزارت بهداشت روی بسته بندی نمک یددار تصفیه شده توجه کنند، دقت داشته باشند عبارت «نمک یددار تصفیه شده» برروی بسته بندی نمک درج شده باشد و از خرید هرگونه نمک با عنوان «صادراتی صنعتی» و یا «نمک دریا» خودداری کنند.

گزارش خطا