سيستم انتخاباتي آمريكا چگونه كار مي كند؟

داليا هاتوكا

يکم فوريه اولين راي گيري براي انتخاب نامزد رياست جمهوري در آيووا آغاز شد. از آنجا که آيووا اولين ايالتي بود که رقابت ها از آنجا شروع شد، نامزدها سرمايه گذاري وسيعي در آنجا – چه با راي گيري و چه با مناظرات- انجام داده بودند. آيووايي ها در گردهمايي هاي حزبي (کاکس) راي دادند که نشست هاي سياسي کوچکي هستند که در 1681 مرکز در سراسر اين ايالت پراکنده اند. اين کاکس ها شبيه به انتخابات مقدماتي (primaries) است و در آن ساکنان راي خود را به نامزد حزبي مورد علاقه شان مي دهند و هر کسي که بيشترين آرا را به دست آورد پيروز ميدان است. اما مردم حضور نداشته و راي نمي دهند. اين فرآيند در کاکس ها ضرورتا نشست دوستان و همسايگان در سالن هاي ورزشي مدارس و زيرزمين هاي کليساها است که بحث در مورد نامزدها برگزار مي شود. نمايندگان نامزدها حضور دارند و در يک مرحله مي کوشند تا راي دهندگاني که هنوز تصميم نگرفته اند را متقاعد سازند. اين همان چيزي است که باعث تمايز کاکس ها از انتخابات مقدماتي مي شود. کاکس هاي آيووا- که براي اولين بار از دهه 70 نماينده اولين راي دهي شده اند- براي دموکرات ها و جمهوري خواهان متفاوت است.

کاکس ها: جمهوري خواه در برابر دموکرات

در آمريکا، انتخابات اين گونه است: شهروندان، هيات ها را بر مي گزينند؛ هيات ها، نامزدها را بر مي گزينند و نامزدها رئيس جمهور مي شوند. در سوي جمهوري خواهان، کاکس ها سر راست تر است: راي دهندگان حضور به هم مي رسانند، به سخنراني ها گوش مي دهند و سپس راي خود را به صورت مخفي به صندوق مي اندازند. آرا در سطح ايالت شمارش و پيروز در نهايت اعلام مي شود. در سوي دموکرات ها، اين فرآيند پيچيده تر و وقت گيرتر است. تعداد افراد حاضر در اتاق ها شمرده مي شوند و هر نامزدي که درصد مشخص را در دور اول به دست نياورد (سطحي که در آغاز همان شب تعيين شد) حذف مي شود. سپس کساني که به فرد بازنده راي دادند از سوي ديگر اعضا تشويق مي شوند که به آنها پيوسته و راي خود را به نامزد آنها بدهد. در آخر، نتايج در سراسر کشور در تمام ايالت ها شمرده مي شود.

چرا کاکس هاي آيووا مهم هستند؟

مردم آيووا از گردهمايي هاي حزبي به عنوان مقدمه اي در يک دموکراسي واقعي مردمي دفاع مي کنند. با اين حال، برخي استدلال مي کنند که اين گردهمايي هاي طولاني و پيچيده کهنه است و بايد تغيير کند. يکي از دلايل اهميت زياد دادن به آيووا اين است که به لحاظ جمعيتي نماينده آمريکا نيست و حدود 90 درصد از جمعيت آن سفيدپوست است و اين رقم براي کل کشور 77 درصد است. «جيسون جانسون» استاد علوم سياسي و ارتباطات در اوهايو، مي گويد: «ايالت هاي ديگر به لحاظ اقتصادي و جمعيتي متنوع تر بوده و شاخص بهتري هستند از اينکه چگونه مي توان در سطح ملي عمل کرد. طي سال ها به گونه اي عمل شده که کسي خواهان تغيير اين روند نيست.»

اگر اين ايالت کوچک است و نماينده اي راستين نيست، پس چرا بايد چنين تاثيري در رقابت ها داشته باشد؟ يک دليل اين است که اين اولين رقابت براي مردم است تا نامزد حزبي خود را مشخص کنند. در واقع، در ايستگاه اول اگر قدرتمند ظاهر شويد، در ايستگاه هاي ديگر هم پيروزي از آن شماست. اگر يک نامزد در اين ايالت هاي اوليه- مانند آيووا و نيوهمپشاير- خوب ظاهر نشود حمايت هاي مالي و انتخاباتي از او متوقف مي شود. اين مساله به آيووا اين قدرت را مي دهد که زمين بازي را تنگ تر کند. در اين اولين دور، تعداد زيادي از راي دهندگان در دو حزب و تعداد زيادي از رسانه ها و نخبگان حزبي در واشنگتن اين دور از رقابت ها را مهم ارزيابي و از نزديک اوضاع را رصد مي کنند.

دستاورد کاکس هاي آيووا چيست؟

به دليل سيستم توالي، نتايج حاصل از اولين کاکس ها در کشور مي تواند بر نحوه راي دهي مردم در مرحله بعد تاثير بگذارد (اين به آنها کمک مي کند تا انتظارات خود را به همان ترتيب تنظيم کنند). به نامزد پيروز توجه رسانه اي بيشتري مي شود و وقت تلويزيوني بيشتري نيز مي دهند که بر رفتار کمک دهندگان نيز تاثير مي گذارد. مهم تر از همه، تعداد نامزدهاي نهايي را هم به نفع وي محدود مي کند. همچنين باعث مي شود تا آن نامزدهايي که شانس بيشتري دارند در عرصه مانده و بقيه ميدان را به نفع آنها خالي کنند. در نتيجه به پيش بيني تعيين نامزد بازنده هم کمک مي کند. بيل اشنايدر، تحليلگر سياسي که تمام انتخابات رياست جمهوري و ميان دوره اي آمريکا از سال 1976 را پوشش داده است، مي گويد: «پس از آيووا نامزدهايي کناره گيري خواهند کرد. مردمي که در کاکس هاي جمهوري خواه راي مي دهند تمايل به آوانجليک بودن دارند. آنها نماينده کل حزب نيستند. در سوي دموکرات ها، آنها بسيار ليبرال هستند زيرا اعضايش تعهد به حضور در آن چيزي دارند که اساسا يک نشست است.» کريستين ساينس مانيتور مي نويسد: از سال 1972 به بعد هيچ نامزد دموکرات يا جمهوري خواهي که جايگاه چهارم يا بدتر از آن را در آيووا به دست آورده نتوانسته نامزد حزب شود.

* تحليلگر الجزيره

□ روزنامه دنياي اقتصاد

گزارش خطا