تهران را سرزنش نکنید

فرنگیس بیات:  نوشته حاضر می‌خواهد بگوید که موانع اصلی برای موافقت‌نامه را امروز طرف‌های دیگر مذاکره درست می‌کنند. فرانسه از امضای توافقنامه با ایران به خاطر نگرانی‌هایی درباره رآکتور پلوتونیوم اراک - که احتمالا راه سریع‌تری برای غنی‌سازی اورانیوم است - سر باز زد.  با این حال توافق میان غرب و ایران هنوز هم ممکن است اما بن‌بست در مذاکرات چالش سخت‌تری را به وجود خواهد آورد. در دیپلماسی، شفافیت، اغلب دشمن پیشرفت است. مذاکرات به بهترین شکل تا رسیدن به توافق به صورت محرمانه پیش رفت. وقتی توافق عمومی می‌شود، فرآیند به‌راحتی به مخالفان اجازه می‌دهد تا هر امتیاز واگذارشده به طرف مقابل را مورد حمله قرار دهند و توجه کمی به امتیازهای گرفته‌شده کنند. نتانیاهو یکی از همین مخالفان است که پیش از انعقاد هرگونه توافقی علیه آن موضع گرفت. نکته مضحکه‌آمیز ماجرا اینجاست که او خود در جریان مذاکرات صلح با فلسطینی‌ها تاکید داشت که مذاکرات باید به‌طور کامل محرمانه بماند. یکی از طرف‌هایی که از محتوای مذاکرات باخبر بود، فرانسه بود. فرانسه با برداشتن قدمی غیرمعمول، آشکارا ناخرسندی خود را از توافقی که روی میز قرار داشت نشان داد و بسیاری را به این فکر انداخت که استراتژی فرانسه، نشان‌دادن قدرت تندروی‌هایش به رقبای منطقه‌ای ایران مثل عربستان است؛ آن‌هم برای انعقاد قراردادهای پرسود؛ و البته نوعی موضع ضد آمریکایی گرفتن آن‌هم از سوی رییس‌جمهوری سوسیالیست مثل «فرانسوا اولاند». حتی اگر بتوان درخواست‌های فرانسه را تا حدودی تخفیف داد، مطالبه سایر مخالفان را نمی‌توان. مثلا نتانیاهو می‌خواهد که ایران هیچ نوع توانمندی غنی‌سازی را دنبال نکند، که این برای ایران یک «خط قرمز» است. با این‌حال مشخص نیست نتانیاهو از موضع چانه‌زنی حرف می‌زند یا اینکه او هر توافقی که ایران را مجاز به غنی‌سازی می‌داند، رد می‌کند. عربستان هم ظاهرا هیچ قراردادی را برنمی‌تابد اساسا مهم نیست که این توافق چیست. اعتراض‌های سعودی به تهران اعتراض‌هایی «بنیادی» است. در لحظه‌ای که دستیابی به توافق اعلام شود اسراییل و عربستان آن را رد خواهند کرد و در داخل آمریکا نیز جمهوریخواهان به آنها می‌پیوندند. اوباما هم‌اکنون با دو چالش عمده روبه‌روست: اول، او باید با تهران به توافقی دست پیدا کند که تندروها در تهران بتوانند با آن کنار بیایند و دوم اینکه تندروها در واشنگتن هم بتوانند به آن تمکین کنند. اگر اوباما موفق به انجام هر دو شود، او شایسته این بوده است که برنده جایزه «صلح نوبل» باشد.

منبع: شرق