هواپیماهای بدون خلبان کی به پرواز درمی‌آیند؟

به‌تازگی شرکت بوئینگ از طرحی برای توسعه هواپیماهای مسافربری بدون خلبان خبر داده است اما با توجه به اینکه خودروهای بدون راننده، به عنوان پیشگام این صنعت، هنوز راهی جاده‌ها نشده‌اند، احتمالا فرصت بیشتری لازم است تا این هواپیماها به پرواز درآیند. اما این زمان چقدر است؟

به گزارش آنا ، بوئینگ تصمیم دارد برخی فناوری‌های مربوط به ساخت هواپیماهای بدون خلبان را در سال آینده آزمایش کند. اگرچه هواپیماهای مسافربری هم‌اکنون نیز می‌توانند با استفاده از کامپیوترهای موجود در کابین خلبان بخشی از روند پرواز را انجام دهند، نظارت خلبان و کمک خلبان بر روند کار، لازم است تا قادر باشند در زمان مناسب و در صورت خطای سیستم یا بحرانی شدن شرایط کار را به دست گیرند.

مایک سینت، نائب رئیس بخش توسعه محصول بوئینگ، می‌گوید: «شاید هواپیمای بدون خلبان ایده دور از دسترس به نظر برسد اما با توجه به آنکه پهپادهایی با قیمت کمتر از هزار دلار وارد بازار شده‌اند، می‌توان ادعا کرد که فناوری زیربنایی برای این روند مهیا شده است».

او که خود نیز یک خلبان است، قصد دارد فناوری مذکور را در کابین شبیه‌سازی هواپیما آزمایش کند. وی اعلام کرد سال آینده سوار بر هواپیمایی خواهد شد که هوش مصنوعی به جای خلبان‌ها برخی تصمیم‌ها را می‌گیرد.

آقای سینت در این باره می‌گوید: «من واقعا نمی‌دانم چطور این کار را انجام خواهیم داد، اما هم‌اکنون مشغول تحقیق و برنامه‌‌نویسی برخی از الگوریتم‌ها هستیم».

نائب رئیس بخش تولید هواپیماسازی بوئینگ با تاکید بر اینکه فناوری هواپیماهای مسافری بدون خلبان در مراحل ابتدایی قرار دارد می‌گوید: «در ابتدا چنین هواپیمایی برای پرواز باید به طور کامل با استانداردهای بین‌المللی ایمنی مطابقت داشته باشد. هنوز مشخص نیست که هواپیماهای مسافربری بدون خلبان می‌توانند فرود اضطراری داشته باشند یا نه».

وی می‌افزاید:‌ «تا سال آینده سوار هواپیمایی می‌شویم که برای کنترل از یک هوش مصنوعی استفاده می‌کند و به جای خلبان تصمیم می‌گیرد».

همه چیز به هوش مصنوعی بستگی دارد

اگر هوش مصنوعی را بتوان چنان توسعه داد که بدون نیاز به خلبان پرواز امنی را انجام دهد دلیل اقتصادی خوبی پیدا می‌شود تا شرکت‌های هوایی حاضر به سفارش چنین هواپیمایی شوند چراکه دستمزد خلبان‌ها بالاست و حذف شغل خلبانی برای ایرلاین‌ها سود زیادی خواهد داشت. البته مهم‌ترین دلیل این طرح ایمنی است.

اگر سیستم‌های هدایتی غیر انسانی و هوش مصنوعی ایمنی بیشتری را نسبت به انسان به ارمغان بیاورند، می‌توان روی توسعه این فناوری‌ها فکر کرد اما مشکل آنجاست که هنوز هوش مصنوعی راه درازی در پیش دارد و حتی استفاده آنها در خودرو‌ها هم با اما و اگر‌های فراوانی روبه‌روست. دومین مشکل احتمال هک شدن هوش مصنوعی در هنگام پرواز است عاملی که می‌تواند براحتی به یک داستان وحشتناک ختم شود .

البته مورد دیگری هم‌اکنون مطرح است و آن استفاده از هدایت زمینی هواپیما‌ها مانند پهپادهاست.

این مورد فعلا البته بسیار امن‌تر از هوش مصنوعی است اما مشکل بزرگ آنجاست که لزوما این روش امنیت بیشتر و هزینه عملیاتی کمتری نسبت به استفاده از خلبان ندارد.

در برخی از قوی‌ترین پهپاد‌های نظامی جهان یک تیم پروازی روی زمین در حال هدایت هستند حال چه فرقی می‌کند تیم پروازی داخل هواپیما باشد یا بیرون آن، برای هواپیماهای نظامی امنیت بیشتر مد نظر است چراکه اگر یک پهپاد هدف قرار گیرد تلفات انسانی نخواهد داشت اما برای یک هواپیمای غیرنظامی پر از مسافر عملا این پارامتر وجود ندارد.

هم‌اکنون در برخی پهپاد‌ها هوش مصنوعی با کنترل زمینی به صورت تلفیقی هدایت پیشرفته‌ترین پهپاد‌ها را انجام می‌دهند اما باز هم در ماموریت‌های پیچیده این هواپیماهای نظامی با سرنشین هستند که عملیات را انجام می‌دهند چراکه همچنان هوش انسانی برتر از هوش مصنوعی و خلبان داخل هواپیما قدرت عملیاتی بالاتری نسبت به کنترل زمینی دارد .

با این وجود همچنان استفاده از هواپیمای بدون خلبان یکی از طرح‌های آینده صنعت هوایی در جهان است. در یک طرح شرکت ایرباس در حال تکامل یک خودروی پرنده است که در بخش پروازی یک خلبان خودکار با توجه به مسیر‌های تعیین شده توسط سرنشینان پرواز می‌کند.

ماتیوس تامسون، مدیر بخش خودرو پرنده ایرباس، درباره این طرح می‌گوید: «شاید تا 10 سال دیگر بتوانیم این محصول را تولیدی کنیم البته تا آن زمان خیلی چیزها باید پیشرفت کند از جمله هوش مصنوعی، سیستم‌های هدایت پرواز، سیستم‌های ناوبری و خودران خودرو و البته تکنولوژی پرواز امن. ما از هم‌اکنون کار را شروع کرد‌ه‌ایم».

وی در پاسخ به این سوال که چقدر چنین وسیله‌ای می‌تواند ایمن باشد می‌گوید: «برای ایرباس ایمنی در پرواز مهم‌ترین اصل است و تا زمانی که از نظر ایمنی مطمئن نشویم این محصول را تولید نمی‌کنیم».

شاید پس از موفقیت خودروهای خودران و پس از آن خودروهای پرنده خودران در ۵۰ سال آینده بتوان منتظر تجاری شدن هواپیماهای خودران هم باشیم آنچه فعلا مشخص است با تمام محدودیت‌ها، بوئینگ کار را برای توسعه این هواپیماها آغاز کرده است.

گزارش خطا