کد خبر: ۶۲۳۵۵
تاریخ انتشار: ۰۶ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۹:۲۹

معرفى مقالات آكادميك:

علل ناکامی در کاربرد سازوکارهای عدالت انتقالي و تأثیر آن بر بی‏ سامانی سیاسی در ليبي پساقذافی

مهدی ذاکریان , سید رضی عمادی

فصلنامه رهيافت هاى سياسي و  بين المللى دوره ١٧ شماره ٣

چکیده

لیبی پس از تونس و مصر، سومین کشور شمال آفریقا بود که اعتراض‏های ضدحکومتی را در سال 2011 با هدف تغییر نظام سیاسی دیکتاتوری به دموکراسی تجربه کرد. در حالی که معمر قذافی در دوران 43 سالة قدرت خود مرتکب نقض فاحش و همه‏جانبة حقوق بشر علیه شهروندان لیبی شده بود، در جنگ داخلی سال 2011 نیز مرتکب جنایت‏های تصریح­شده در اساس­نامة دیوان کیفری بین‏المللی، شامل جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت، جنایت علیه صلح شد. از این‏رو، اجرای عدالت انتقالی دربارة معمر قذافی و عناصر اصلی حکومت وی که در نقض حقوق بشر و جنایت‏های سه‏گانه نقش داشتند، مورد توجه محافل داخلی لیبی و بازیگران نظام جهانی قرار گرفت. با وجود این­که سازوکارهای عدالت انتقالی در لیبی پساقذافی مورد توجه قرار گرفت، اما در زمینة اجرا تجربة موفقی نبوده است. نگارندگان این مقاله با بهره‏گیری از روش توصیفی- تحلیلی و چارچوب مفهومی عدالت انتقالی در حقوق بین‏الملل، درصدد پاسخ­گویی به این پرسش کلیدی هستند که چه عواملی سبب ناکامی در کاربرد سازوکارهای عدالت انتقالی در لیبی پساقذافی شده است؟ فرضیة مورد آزمون در پاسخ به این سؤال نیز این است که اگرچه هدف نهایی از اجرای عدالت انتقالی «تقویت حکومت قانون و نهادینه کردن پاسخ­گویی مقامات» است، اما به کارگیری کارامد سازوکارهای عدالت انتقالی مستلزم آمادگی آن جامعه، از جمله وجود ثبات سیاسی و امنیت است که در لیبی پساقذافی نبود؛ این عدم آمادگی سبب اثرات معکوس سازوکارهای عدالت انتقالی و افزایش ناامنی شده است.

واژگان کلیدی

لیبی، پساقذافی، عدالت انتقالی، معمر قذافی، دیکتاتوری، داعش.


منابع و مآخذ مقاله

الف) منابع فارسی

تاموشات، کریستیان. (1391). حقوق بشر، ترجمه حسین شریفی طرازکوهی، تهران: انتشارات میزان.

ذاکريان، مهدي. (1393). محاکم کيفري بين‏المللي، تهران: انتشارات تيسا.

ذاکريان، مهدي. (1392). همه حقوق بشر براي همه، تهران: انتشارات ميزان.

ذاکريان، مهدي؛ عمادي، سيدرضي. (1392). سازوکارها و کارکرد عدالت انتقالي؛ تحولي مهم در حقوق بين‏الملل، فصلنامه سازمان‏هاي بين‏المللي، سال اول، شماره اول.

فابر، سسیل. (1390). عدالت در جهان متحول، ترجمه رستم فلاح، تهران: اتشارات دانشگاه امام صادق (ع).

ب) منابع انگلیسی

Al Jazeera. (22 Aug 2011). Profile: Muammar Gaddafi, Available at: http://www.aljazeera.com/indepth/2011/02/201122117565923629.html

Alexander. Jane. (2003). A Scoping study of Transitional Justice and Poverty Reduction, London Department for International Development, Available at: http:// www.grc-exchange.org/docs/SSAJ56.pdf>.

Amnesty International. (2011). the Battle for Libya: Killings, Disappearances and Torture.

Brookings Doha Center. (December 2013). Reconstructing Libya: Stability through National Reconciliation, Available at: https://www.brookings.edu/research/reconstructing-libya-stability-through-national-reconciliation/

Chatham House. (2012). Libya: Establishing the Rule of Law, Available at: https://www.chathamhouse.org/publications/papers/view/184599

Chivvis, Christopher S. and Martini, Jeffrey. (2014). Libya after Qaddafi: Lessons and Implications for the Future, Rand Corporation.

CNN. (2015). 2011 Libya Civil War Fast Facts, 1 April, Available at: http://edition.cnn.com/2013/09/20/world/libya-civil-war-fast-facts/

Danvers, William. (2016). Building a New Foundation for Stability in Libya, Center for American Progress, Available at: https://cdn.americanprogress.org/wpcontent/uploads/2016/03/08130747/030816_LibyaReport.pdf.

Hookham, Mark. (2013). MI6 warns Libyan Arms Dumps are Tesco for World Terrorists, the Sunday Times, 16 Murch.

Kersten, Mark. (2015). Transitional Justice without a peaceful Transition; the case of post- Gaddafi Libya, Centre for research on Peace and Development, Working Paper, No. 38.

Lacher, Wolfram and Cole, Peter. (2014). "Politics by Other Means: Conflicting Interests in Libya’s Security Sector.

Law No 29 on Transitional Justice, (2013).

Maiese, Michele. (2003). The aims of Restorative Justice, Beyond Intractibility, Avai;able at: http://www.beyondintractability.org/bi-essay/restorative-justice.

Naraghi Anderlini, Sanam and Pampell, Connway Camille and Kays, Lisa. (2009). Transitional Justice and Reconciliation, in "Women waging Peace: Inclusive Security, Sustainable Peace, A Toolkit for Advocacy and Action, available at: http://www.huntalternatives.org/download/49_transitional_justice.pdf

Netherlands, The: Ministry of Foreign Affairs. (2014). Libya: Militias; Tribes and Islamists, Available at: https://www.government.nl/documents/reports/2014/12/20/libya-militias-tribes-and-islamists.

Pack, Jason and Smith, Rhiannon. (2014). Libya: The war nobody can win, 19 October, Available at: http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2014/10/libya-war-nobody-can-win-2014101973131576935.html

Report of the Secretary General (2004), the Rule of Law and Transitional Justice in Conflict and Post Conflict Societies, 23 August, Available at:

Reuters. (2015). Libyan Court sentences Gaddafi son Saif; eight other ex-officials to death, 28 July, Available at: http://www.reuters.com/article/us-libya-security-idUSKCN0Q20UP20150728

Sayigh, Yezid. (2015). Crumbling States: Security Sector Reform in Libya and Yemen, Carnegie Middle East Center,

Sharqieh, Ibrahim. (2013). Reconstructing Libya: Stability through National Reconciliation, Brookings Doha Center Analysis Paper.

Showaia, Kamal M. (2014). Transitional Justice in Libya: between current challenges and future prospects, 13 Macquarie Law Journal 61.

The Constitution Declaration. (2011). Available at: https://www.ilo.org/dyn/natlex/docs/ELECTRONIC/93473/109280/F1317964321/ly005en.pdf

Val Garijo, Fernando. (2010). Reparations for Victims as a key element of Transitional Justice in the Middle East Occupied Territories: A Legal and Institutional Approach, International Studies Journal (ISJ), Vol.6, No.4.

Wiebelhaus Brahm, Eric. (2014). all retributive Justice; no restorative Justice in the post Arab spring middle East, Middle East Institute, Available at: http://www.mei.edu/content/all-retributive-justice-no-restorative-justice-post-arab-spring-middle-east

Zawati, Hilmi M. (2014). the challenge of prosecuting conflict- related Gender-Based Crimes under Libyan Transitional Justice, Journal of International Law and International Relations, Vol 10.
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه بانو سوسانو با دخترش (تصاویر)

پوشش و استایل خوش آب و رنگ و نوروزی پریناز ایزدیار / تصاویر

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

اولین جلسه دادگاه تتلو برگزار شد (تصاویر)

واکنش انتقادی محسن چاوشی به سیل در جنوب بلوچستان (تصویر)

واکنش محسنی اژه‌ای به حکمی درباره «شروین حاجی پور» (ویدیو)

تصاویری تازه از پسر رهبر انقلاب و لاریجانی در یک مراسم

واکنش تحریک‌آمیز مهدی طارمی پس از پیروزی عجیب پورتو برابر بنفیکا + عکس

اقامه نماز بر پیکر آیت الله امامی کاشانی توسط رهبر انقلاب (عکس)

پرطرفدارترین