تنش بین "ایران و اسرائیل" و تغيير معادلات در سوریه/پيام هاى ساقط كردن هواپیمای اسرائیلی

برای اولین بار طی سال‌ها سوری‌ها توانستند یک هواپیمای اسرائیلی را ساقط کنند و در سوی مقابل اسرائیلی‌ها نیز با واکنش سریع و زدن خسارت به تأسیسات ایرانی و سوری بار دیگر توانایی خودشان را ثابت کردند، بنابر این طبیعی است که هر دو طرف احساس موفقیت کرده و می‌توانند اقدامات خود را به عنوان یک پیروزی قلمداد کنند.

نواندیش: برای اولین بار طی سال‌ها سوری‌ها توانستند یک هواپیمای اسرائیلی را ساقط کنند و در سوی مقابل اسرائیلی‌ها نیز با واکنش سریع و زدن خسارت به تأسیسات ایرانی و سوری بار دیگر توانایی خودشان را ثابت کردند، بنابر این طبیعی است که هر دو طرف احساس موفقیت کرده و می‌توانند اقدامات خود را به عنوان یک پیروزی قلمداد کنند.

به گزارش نواندیش، اندیشکده صهیونیستی آی ان اس اس در مقاله ای با بررسی روند تحولات اخیر میان این رژیم و ایران نوشت: اکنون این گونه فرض می‌شود که این حادثه به پایان رسیده است، اما مهم است به یاد داشته باشید که این رخداد برای ایران پایان نیافته است. تجربه نشان می‌دهد که ایران دقیقاً به اقدامات اسرائیل پاسخ می‌دهد، حتی اگر این پاسخ زمان‌بر باشد. به رغم تمایل به محدود کردن این رویداد به معادله بین اسرائیل-ایران این یک اشتباه است که آن را صرفاً بین این دو کشور محدود کرده و در زوایای گسترده‌تر بررسی نکنیم.

به طور خاص، این حادثه نیاز به بررسی نقش روسیه در عرصه میدانی سوریه دارد. یک سؤال اصلی این است که آیا روس‌ها از این حرکت ایران آگاه بودند یا خیر. اگر اثبات شود که روس‌ها از قبل آگاه بودند و با این کار موافقت ضمنی کرده‌اند این موضوع می‌تواند بحران بین روابط این کشور با اسرائیل و خروج یک جانبه روسیه از توافق موجود را در پی داشته باشد. این سناریو معادله جدیدی را به وجود می‌آورد که نیازمند بررسی دقیق و محاسبه سیاست‌های اسرائیل با توجه به تغییر روابطش با روسیه است. با این حال، اگر روس‌ها در مورد این اقدام آگاهی نداشته بودند که این طور نیز به نظر می‌رسد، خود این حرکت ایران می‌تواند از سوی روسیه یک چالش تلقی شود. در حال حاضر با توجه به نگرانی‌های اخیر ایران در مورد قصد احتمالی روسیه در محدود کردن توانایی این کشور در سوریه و شاید علاقه جهت کاهش چشمگیر حضور ایران در آینده سوریه می‌تواند مواردی چالش برانگیز در روابط دو کشور ایران و روسیه باشد.

در سوریه اختلاف پیچیده‌ای در خصوص ماهیت حل و فصل بحران و آینده سیاسی کشور وجود دارد. این اختلاف همچنین در جنگ بر روی زمین نیز منعکس شده است که در حال حاضر با افزایش سطح تنش‌ها خود را نشان می‌دهد. به عنوان مثال، یک هواپیمای روسی و یک بالگرد ترکیه در هفته گذشته در سوریه ساقط شدند. در پس زمینه اتفاقات نیز در تاریخ 10 دی ماه روسیه ابتکار جدیدی را در کنگره سوچی مبنی بر تصویب یک قانون اساسی جدید پیشنهاد کرد. سندی که با 12 اصل در کنگره ارائه شد. این حرکت روس‌ها با واشنگتن هماهنگ شده بود و شامل توافق نامه‌ای بود که استفان دی میستورا، فرستاده سازمان ملل به سوریه به رغم توافق‌هایی که در سوچی انجام شد شخصاً جهت تصویب قانون اساسی آن را ارائه کرده بود. همه این‌ها از راه حل مناسبی که روسیه پیش گرفته پشتیبانی می‌کند و این موضوع را مطرح می‌سازد که سوریه باید به یک فدراسیون آزاد تبدیل شود و این واقعیتی دشوار را برای ایران نشان می‌دهد؛ بنابراین آخرین حرکت ایران می‌تواند به عنوان تلاشی برای تغییر قوانین ارائه شده روسیه و همچنین اسرائیل و تثبیت موقعیت ایران به عنوان یک بازیگر مرکزی که در هنگام شکل‌گیری هرگونه حل و فصل سوریه باید مورد توجه قرار می‌گیرد، باشد.

به نظر می‌رسد که نه اسرائیل و نه ایران علاقه‌ای به گسترش درگیری‌ها ندارند. حادثه اخیر که با توجه گسترده رسانه‌ها همراه بود بسیار به یک‌باره و سریع صورت گرفت. حتی اگر به نظر برسد که بدون از دست دادن هواپیمای نظامی‌ اسرائیل ابعاد این حادثه محدودتر بود اسرائیل نشان داده که ایران را در سوریه نمی‌پذیرد و اگر این کشور از خطوط قرمزش که دقیقاً هم مشخص نیست چیست عبور کند به آن پاسخ خواهد داد. همچنین مشخص است که اسرائیل مجموعه‌ای از واکنش‌های احتمالی آینده را مشخص کرده است. در هر صورت اسرائیلی‌ها با یک واقعیت جدید روبرو هستند و آن ممکن است قدم زدن در لبه پرتگاهی خطرناک با ایرانی‌ها باشد؛ بنابراین باید به طور مداوم حرکت آنان را بررسی کنند تا از این اتفاق جلوگیری کرده و درگیر جنگ گسترده‌تر با ایران نشوند.

اسرائیل نیازمند نشان دادن عزم نظامی خود برای جلوگیری از تثبیت ایران در سوریه است، اما علی‌رغم ارزش آنی این راهکار راه حل نظامی به تنهایی، نمی‌تواند یک راه حل بلندمدت باشد. اسرائیل باید درزمینه گفتگو از طریق کانال‌های سیاسی از جمله تعامل با عناصر فعال در حل و فصل بحران سوریه به خصوص روس‌ها فعالیت کند. همچنین گفتگو با آمریکا در رابطه با مبارزه علیه نفوذ منطقه‌ای ایران، ادغام آن‌ها در روند یافتن راهی برای حل و فصل بحران در سوریه و پیشگیری از تلاش‌های ایران برای در دست گرفتن سوریه در دراز مدت اقداماتی بسیار مهم هستند. در این زمینه، اسرائیل باید نسبت به تشویق همکاری آمریکا و روسیه در حل و فصل بحران علاقه نشان دهد.

اسرائیل باید به یاد داشته باشد که عرصه سوریه یک پروژه مهم برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه است که عمیقاً خودش را درگیر آن کرده و حاضر نیست تا در آن شکست بخورد. در این شرایط، اسرائیل باید عواقب حادثه را از زوایای مختلف بررسی کند: حساسیت روسیه در حمله به نیروهای خودش، به وضوح نشان داده شده چنان که اخیراً در اعلامیه وزارت امور خارجه این کشور صریحاً اعلام شد که روسیه تهدیدات علیه نیروهایش را قبول نمی‌کند و احتمال اینکه برای مقابله با اسرائیل سامانه‌های دفاع هوایی آسیب دیده سوریه را با سامانه‌های جدید‌تر جایگزین کند زیاد است. این موضوع نیز اهمیت گفتگوی اسرائیل و روسیه را برجسته‌تر می‌کند. سرانجام، اسرائیل باید برای واکنش دراز مدت ایران نسبت به خساراتی که در سوریه متحمل شده آماده باشد.

گزارش خطا