سید حسن خمینی: در قالب یکپارچه دیدن مردم، توفیقات فراهم می آید

یادگار امام با اشاره به وحدت شکل گرفته میان مردم در جریان انقلاب اسلامی و نقش امام به عنوان هنرمندی که این وحدت را پدید آورد، تأکید کرد: در قالب یکپارچه دیدن مردم است که توفیقات فراهم می آید.

به گزارش جماران، حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در دومین جشنواره سراسری شعر اشراق که در شهر مقدس قم برگزار شد، اظهار داشت: درباره تفاوت علم و هنر، برخی بزرگان گفته اند که علم عبارت است از تفریق وحدت ها، در حالی که هنر عبارت است از تجمیع کثرت ها؛ در علم یک واقعیت باید شکافته شود و می توان گفت از سمت وحدت بسوی کثرت حرکت می کنیم؛ در حالی که اگر نگاه به دنیا یکسان و واحد باشد، علمی پدید نمی آید.

وی با بیان اینکه در نقطه مقابل علم، هنر نقطع تجمیع کثرت هاست، افزود: وقتی به یک اثر هنری نگاه می کنیم یا گوش می دهیم باید کثرت ها را فراموش کنیم و اگر ذره ذره هر سخن، رنگ و صدا توجه کنیم به درک یک اثر هنری دست نمی یابیم. این مساله البته اما و اگر هم دارد و آن اینکه در علم می توانیم پیوندی میان کثرت ها برقرار کنیم، اما «بما هی کثرت»در علم وقتی وارد بحث می شود که پیش از آن میان اجزاء مختلف، تفاوت قائل شده باشیم.

سید حسن خمینی ادامه داد: هنر مادامی هنر است که اجزای آن، خود را در روح اثر، گمشده ببینند؛ یعنی اگر به کلمه کلمه یک شعر توجه شود، نمی توان به شعر رسید و لذا هنر وقتی پدید می آید که وحدت ایجاد شده باشد؛ تک بیت ها در مثنوی و کلمات در یک بیت معنا می یابند و این مجموعه است که با هم اثربخشی می کند و اگر آنها را از هم جدا کردیم به یک اثر هنری نمی رسیم. بنابراین اولین اثرگذاری هنر، در «وحدت» است و اگر شما این وحدت را به هر علت شکستید، از هنر دور شده اید.

یادگار امام دومین خصلت هنر را معنا دار کردن کثرت ها دانست و گفت: یک ضرب موسیقی به تنهایی معنا ندارد، اما وقتی در قالب یک وزن خاص برود، غناساز یا عزاساز می شود.

وی فربه شدن واژه ها را سومین ویژگی آثار هنری دانست و اظهار داشت: شعر وقتی معنا می یاید که واژه ها از معنای منفرد خود فراتر می روند. مثلا کلمه «شهر عشق» که در اشعار گوناگون آمده، صرفا یک واژه نیست؛ بلکه یک فرهنگ پشتوانه آن است که در ادب فارسی فراوان است. یک واژه در حالت عادی می توانست برانگیختگی نداشته باشد، اما در قالب شعر ملتهب می شود، ملتهب می کند و شور می آفریند.

سید حسن خمینی در ادامه سخنان خود به شرح این سوال پرداخت که آیا بر اساس تعریف و ویژگی های ذکر شده برای هنر، انقلاب اسلامی یک هنر نبود؟ ادامه داد: آیا بزرگترین هنرمند روزگار ما امامی نبود که کثرت های پراکنده جامعه را به یک وحدت تبدیل کرد و به یک موج مبدل ساخت و در انقلاب از افرادی که به تنهایی اثر زیادی نداشتند، توفان ساخت و هدفی تعیین کرد که زندگی آنها را زیر و رو کرد؟

وی تأکید کرد: با این تعاریف، انقلاب اسلامی یک هنر بود؛ انقلاب کثرت ها را ندیدن است؛ انقلاب ایجاد نقش برای افراد، فراتر از نقش فردی و تعریف هدف متعالی از اهداف مادی است.

یادگار امام با بیان اینکه جشنواره شعر اشراق برای یکی از هنرمندان بزرگ این سرزمین برگزار می شود، به یک روایت تاریخی اشاره کرد و گفت: در تاریخ مشروطه آمده است که جمال الدین واعظ، مردم را به یک آبکش تشبیه کرده بود که تا وقتی در ظرف آب هستند، پر هستند؛ اما به محض اینکه از ظرف آب بیرون آمدند خالی می شوند؛ اما امام جان های مردم را ظرف آب نمی دانست و آن را کاسه های زر و بلور و فولادین می دانست. چرا می گویم امام هنرمند است؟ زیرا وقتی نادر قوم مهاجم را بیرون کرد، بر بالای بلندی رفت و به لشکریانش گفت شما تا حالا کجا بودید؟ او پاسخ داد ما بودیم؛ نادر نبود. یعنی این کثرات بودند، افراد عامل وحدت آفرین نبود و اگر یک وحدت آفرین پیدا شود کثرت ها هر کاری می کنند.

وی گفت: شرط اول این ویژگی امام، اعتماد به مردم بود که مرحوم مطهری آن را یکی از چهار اعتماد موجود در شخصیت امام ذکر کرده بود. من خودم به کرات شاهد بودم که وقتی مسئولین خدمت امام می رسیدند و از مردم حرفی می زدند، امام می گفتند، شما باشید؛ مردم هم هستند.

سید حسن خمینی تصریح کرد: انقلاب یک تابلوی بزرگ هنر و یک مثنوی فوق معنوی، یک اثر موسیقایی است که اگر گوش دل را باز کنیم صدای آن را می شنویم. شرط بقای این هنر شرط ابتدایی ایجاد آن، یعنی وحدت است و در قالب یکپارچه دیدن این مردم است که توفیقات فراهم می آید. پیچ و خم های زیادی از سر گذرانده شد تا این پدیده بدست ما رسید و با همین توانمندی و هنر و انرژی مضاعف ان شاء الله به نتیجه نیز خواهد رسید.

وی در پایان از برگزار کنندگان جشنواره شیخ اشراق تشکر کرد و گفت: بدلیل اینکه در حوزه ها از ابتدا ادبیات عربی تدریس می شود، در مین طلاب ادبیات فارسی مورد کم توجهی قرار می گیرد؛ در حالی که استفاده از این ادبیات در روح و جان مردم، خصوصا در بخش تبلیغ اثرگذاری زیادی دارد.

در پایان با حضور یادگار امام از کتاب «امام خمینی در آینه خاطرات» رونمایی شد و جوایز بخش ویژه پنجاهمین سالگرد نهضت امام خمینی اهدا شد.

در این مراسم که استاندار قم و جمعی از مسئولان دفتر قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی حضور داشتند، شماری از شاعران از جمله ناصر فیض اشعار خود را قرائت کردند.

همچنین حجت الاسلام و المسلمین واعظی مسئول دفتر تبلیغات اسلامی قم نیز طی سخنانی، قوت روح توحیدی، توکل بر خدا و اعتماد به مردم را از ویژگی های اصلی امام خمینی ذکر کرد.

گزارش خطا