عصبانیت نتانیاهو و برخی دولت‌های منطقه از خروجی برجام/ ظریف نمی‌تواند به تنهایی همه بار را به دوش بکشد

تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: اینکه اسرائیل و آمریکا تا به این حد پا را فراتر می‌گذارند به کم کاری بسیاری از مسئولین و خصوصاً نمایندگان و نخبگان دانشگاهی بر می‌گردد؛ چراکه وزیر خارجه به تنهایی نمی‌تواند همه بار را به دوش بکشد.

«مهدی ذاکریان» تحلیلگر مسائل بین‌الملل در تشریح اقدامات اسرائیل پس از خروج آمریکا از برجام در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: بررسی دلایل اقدامات (سیاسی و میدانی) رژیم صهیونیستی در چند روز گذشته مستلزم نگاهی گذرا به عقبه آن دارد؛ از زمانی که این رژیم در سطح منطقه جعل شد تا به امروز، تنش‌آفرینی در فلسطین و سایر همسایگان در دستور کار قرار گرفته است.

این اقدامات فراتر از مرزهای ۱۹۴۸ پیش رفته و موضوعاتی از قبیل شهرک‌سازی، کشتار، تخریب و تصاحب اماکن تاریخی در طول چند دهه اخیر از سوی اسرائیل موضوعیت پیدا کرده و موجب بدنامی برای این رژیم در نظام بین‌الملل شده است. این در حالی است که رفتارهای نامناسب و خارج از عرف جهانی اسرائیل باعث شده تا فرصت‌هایی برای کشورهای دیکتاتور منطقه به جهت افزایش تنش به وجود بیاید که نهایتاً باعث شده اسرائیل میدان وسیع‌تری برای اقدام علیه «ایران» به دست بیاورد.

«تهران تحریک نشود»

وی ادامه داد: در این راستا؛ اسرائیل از فرصت پیش آمده که بر پایه خروج آمریکا از برجام ایجاد شد، حمله موشکی به جولان را صورت می‌دهد تا با این کار تهران را تحریک کند که به این اقدامات پاسخ سخت بدهد. باید دقت کرد تا زمانی که نقض حقوق بین‌الملل از سوی اسرائیل انجام نشده است، نباید دست به هیچگونه اقدام سختی زد. اینکه چنین حملاتی صورت می‌گیرد نشان می‌دهد که نتانیاهو و برخی از دولت‌های منطقه مانند عربستان و امارات از خروجی برجام عصبانی هستند و نهایتاً دست به تخاصم زده اند. نکته مهم این است که افراد غیر معقول (نتانیاهو)، متحد غیر معقول انتخاب می‌کنند و از این جهت است که نخست‌وزیر اسرائیل و ترامپ تحت تاثیر یکدیگر قرار دارند.

طنز روزگار این است که بسیاری در داخل کشورمان فکر می‌کنند که ترامپ بر ما پیروز شده و اسرائیل به خواسته‌هایش رسیده است؛ اما داده‌ها خلاف این موضوع را به اثبات می‌رساند. ما می‌دانیم که در داخل ایالات متحده بخشی از ملت آمریکا از شرافت و بینش مدنی بالایی برخوردارند اما تصمیم‌گیرندگان آنها زیر نظر لابی‌های اسرائیل و سعودی نسبت به اتخاذ موضوعات مختلف اقدام به اتخاذ موضع و تصمیم می‌کنند و البته تمامی این موضوعات را دولت و ملت ایران به خوبی می‌دانند و رسانه‌های داخلی هم بارها به این موضوع به صورت مفصل پرداخته‌اند.

این استاد حقوق و روابط بین‌الملل با اشاره به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ توسط امریکا گفت: خروج واشنگتن از برجام نقض فاحش و رسمی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است و در مقابل شاهد هستیم که ایران بر سر این توافق به صورت پایدار باقی ماند و تمامی مراجع بین‌المللی این موضوع را تایید کردند. حتی موساد، سازمان سیا و سناتورهای جمهوری‌خواه از زمان انعقاد برجام تا زمان خروج آمریکا از آن، اعلام کرده‌اند که هیچکدام از مفاد برجام توسط تهران نقض نشده است؛ تا جایی که نمایش اخیر نتانیاهو هم نتوانست ادعای نقض برجام توسط ایران را تثبیت کند.

«چهار محور دیپلماسی باید فعال شود»

وی با اشاره به لزوم فعال شدن محورهای دیپلماسی توسط دولت، مجلس و سایر قوای کشور بیان کرد: اجرایی کردن چهار محور دیپلماسی، راهبردی است که باید از سوی تهران برای مقابله با تصمیم اخیر ترامپ و ایالات متحده و تحرکات غلط اسراییل و سعودی و همچنین روشنگری در عرصه جهانی نسبت به اقدامات ایران و نگاه ما به برجام صورت بگیرد که متاسفانه در داخل فکر می‌کنند متولی این محورها فقط وزارت خارجه و شخص آقای ظریف است. اولین محور، فعال شدن «دیپلماسی عمومی» است؛ به گونه‌ای که باید با افکار عمومی دنیا در ارتباط باشیم و بگوییم که دقیقاً چه اتفاقی افتاده است و حقانیت خودمان را ثابت کنیم. در این مسیر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی یکی از موثرترین راه‌های بیان حقایق و بی پایه بودن ادعاهای امریکا، اسرائیل و هم‌پیمانان منطقه‌ای آن است. دومین محور موثر در وضعیت فعلی، «دیپلماسی برداشت دو» خواهد بود؛ در این مدل از دیپلماسی اساتید دانشگاه، متفکران و صاحب‌نظران به میدان خواهند آمد و گفتار آنها می‌تواند بسیار موثر، راهگشا باشد و حتی می‌تواند به بدنه اجرایی برای مقابله با این تصمیم کمک برساند.

«مجلس، دیپلماسی پارلمانی را در دستور کار بگذارد»

ذاکریان تصریح کرد: سومین محور که متاسفانه در طول سالیان گذشته تا به امروز کاملاً تعطیل و مغفول بوده است، استفاده از ظرفیت «دیپلماسی پارلمانی» است. نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید برای روشنگری و اثبات حقانیت ایران اقدام به سفرهای هدفمند به کشورهای موثر در برجام کرده و به گفت‌وگو با دولت‌هایی بپردازند که نظر آنها در مورد برجام نافذ است. این اقدام برای آن باید صورت بگیرد که به دنیا بفهمانند تهران تا چه حدی به اقدامات خود در برجام پایبند بوده است. متاسفانه نمایندگان مجلس کشورمان نهایتاً می‌توانند در حد حوزه‌های انتخابیه خود اقدام به فعالیت و رایزنی کنند و این بسیار باعث تاسف است.

«آقای نماینده! درس اول دانش روابط بین‌الملل: عکس ترامپ را به آتش بکشید نه پرچم یک ملت را»

در حالی که آنها فقط نماینده حوزه انتخابیه خود نیستند آنها نماینده یک ملتند. وانگهی بسیاری از این دوستان حتی زبان انگلیسی را فرا نگرفته‌اند یا هیچ زبان بین‌المللی نمی‌دانند و این موضوع باعث انفعال در محور دیپلماسی پارلمانی کشور شده است. این عزیزان و بسیاری از منتقدان باید بدانند که وزارت خارجه و آقای ظریف به تنهایی نمی‌تواند مشکل‌گشای وضع موجود باشد؛ بلکه یک عزم همه‌جانبه برای فعال کردن دیپلماسی همه‌گیر لازم است نه آنکه از بیرون گود شعار بدهد و منتظر تغییرات شگرف باشد. چراکه یک آدم بی‌خرد مانند ترامپ حرفی را می‌زند و وظیفه ما این است که با دنیا حرف بزنیم و رایزنی کنیم تا عقلانیت ما بر جهان ثابت شود نه اینکه کنایه به دولت خودمان بزنیم یا در مجلس پرچم ملتی دیگر را به آتش بکشیم. نماینده‌ای که با خرد و دیالوگ جهانی آشنا باشد عکس ترامپ را به آتش می‌کشد نه پرچم یک ملت را.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با انتقاد از کم‌کاری برخی اساتید و مسئولان در عرصه روشنگری و رایزنی در مورد برجام و فعالیت‌های ایران اظهار کرد: جهان امروز به حرف‌ها گوش می‌دهد اما برخی از اساتید ما در داخل و خارج از کشور تنها پول می‌گیرند و نظاره‌گر هستند؛ اینکه مسئول یا استادی نتواند به اندازه جایگاه و مسئولیتش اثرگذار باشد، وجودش هیچ فایده‌ای ندارد. آقای روحانی در سخنان خود پس از خروج آمریکا از برجام، ناقص حرف زدند؛ ایشان گفتند که از آقای ظریف می‌خواهم که چنین و چنان کند. یکباره ظریف را بُکشید و راحت شوید؛ مگر وزیر خارجه به تنهایی می‌تواند کاری از پیش ببرد؟

سوال من این است، مسئولیت ارگان‌هایی مانند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که مجری بخشی از رایزنی‌های ما در خارج کشور است، چیست؟ پس آنها چه حقوقی می‌گیرند و در این برهه حساس چه کار می‌کنند؟ خروجی حضور آنها در خارج از مرزهای ما چیست؟ چرا در کشور محل اقامت خود نرفتند و با مسئولان آنها رایزنی نکردند تا بگویند رهبر جمهوری اسلامی استفاده از سلاح هسته‌ای را حرام اعلام کرده‌اند تا امروز ما را اینگونه متهم نکنند.

« آقایان! از چهره ایران و ایرانی ابهام زدایی کنید»

وی اضافه کرد: سوال دیگر که باید عده‌ای به آن پاسخ دهند این است که چرا این همه آقایان از وزارت خارجه گرفته تا وزارت علوم و اقتصاد و اطلاعات و سازمان فرهنگ و... در برخی کشورها حضور دارند، اما هیچگونه روشنگری در مورد برجام و مواضع ایران نکرده‌اند؟ برخی از این عزیزان دلار را از بیت‌المال می‌گیرند و شکلات می‌خرند و می‌آیند تهران. زمانی که برای حرف به حق و درست خودمان در دنیا زحمت نمی‌کشیم باید منتظر چنین اقداماتی باشیم. حضرات پارلمانی ما از نفوذ خود در انجمن‌های دوستی که با کشورهای دیگر داریم استفاده نمی‌کنند. دوستان کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکنون چندبار نسبت به ابهام‌زدایی از چهره ایران و ایرانی با کمیسیون های همسان مجالس دولت‌های دیگر مکاتبه و رایزنی موفق آمیزی کرده‌اند؟ جوابش را من به شما می‌گویم:« فقط برای وزیر محترم ما سوال دارند».

«دیپلماسی حقوقی را هر چه سریعتر فعال کنید»

این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه همچنان فرصت برای اثبات حقانیت کشورمان باقی است گفت: معتقدم که هم اکنون می‌توانیم کار کنیم و منافع خودمان را به دست بیاوریم؛ چراکه فقط آمریکا در برجام مطرح نیست بلکه چهار عضو دائم شورای امنیت بعلاوه آلمان و اتحادیه اروپا در برجام حضور دارند. بنابراین فرصت باقی است تا مطالبات سیاسی خودمان را علیه اسرائیل در دنیا پیگیری کنیم. پس از خروج آمریکا از برجام نخست‌وزیر بریتانیا رسماً اعلام کرد که واشنگتن قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کرد؛ همین موضوع می‌تواند باعث شود تا آمریکا، اسرائیل، عربستان و امارات را در گوشه رینگ بگذاریم و به آنها فشار بیاوریم.

ذاکریان در پایان خاطرنشان کرد: نقض قطعنامه سازمان ملل که اعتبار حقوقی و سیاسی جهانی دارد می‌تواند ما را در تامین خواسته‌های خود یاری کند. در اینجا محور چهارم یعنی «دیپلماسی حقوقی» باید فعال شود. به نظرم بهتر است کشورمان بر پایه معاهده مَودت سال ۱۹۵۶، علیه آمریکا در دیوان دادگستری بین‌المللی طرح دعوا کند؛ چراکه قطعنامه ۲۲۳۱ و حقوق تهران توسط واشنگتن در برابر ایران نقض شده است و خسارات فراوانی به ایران وارد خواهد شد. این کار باعث می‌شود به دنیا ثابت شود که نظام‌های نامشروع و موقت مانند اسراییل به دنبال تنش بوده و بر عکس ایران به دنبال صلح در منطقه و مقیاس جهانی است.

گزارش خطا