23.6 درصد ایرانیان به اختلالات روانی مبتلا هستند

نتایج پیمایش ملی سلامت روان در ایران در سال 89-90 نشان می‌دهد که 23.6 درصد جمعیت 15 تا 64 سال به اختلالات روانی مبتلا هستند با این وجود نسبت بیمارانی که برای دریافت خدمات روان‌پزشکی مراجعه کرده‌اند 44 درصد بوده است.

به گزارش فارس، مصطفی معین در چهارمین کنفرانس علمی سالانه سلامت روان و رسانه گفت: در چند سال اخیر بحث اخلاق زیستی و حقوق بشر مطرح شده است منزلت انسانی و حقوق بشر، سودمندی و زیان، خودمختاری و مسئولیت انسانی، رضایت و حق انتخاب، افرادی که نمی‌توانند رضایت خود را اعلام نمایند از 15 اصل اساسی اعلامیه جهانی اخلاق زیستی و حقوق بشر است که در 2005 میلادی منتشر شده است.

وی افزود:همچنین احترام به انسان در همه شرایط، احترام به حریم خصوصی و رازداری، برابری، عدالت و انصاف، عدم تبعیض و برچسب زدن، احترام به تنوع فرهنگی و تکثر، همکاری و اشتراک مساعی، مسئولیت اجتماعی و سلامت، اشتراک منافع، حمایت از نسل‌های آینده و حمایت از محیط زیست و تنوع زیستی از دیگر اصول این اعلامیه است.

احمدعلی نوربالا،روانپزشک، نیز با اشاره به برخی چالش‌های سلامت روان در ایران گفت: اولین چالش در خصوص نام و ماهیت سلامت روان است متأسفانه عرب‌ها به روان‌شناسی علم‌‌النقص می‌گویند و اخیراً سلامت معنوی نیز هم‌رده سلامت روان تعریف می‌شود.

وی افزود:دومین چالش در سبب‌شناسی است، سبب‌شناسی غالباً‌ واحدی در بیماری جسمی است در حالی که عامل بیماری‌های روانی یک عامل نیست و عوامل زیستی، روانی و اجتماعی در 4 محدوده عوامل زمینه‌ای، آشکارساز، تداوم‌بخش و حفاظتی خود را نشان می‌دهد.

نوربالا ادامه داد: سومین چالش، چالش در شیوع است در مورد اختلالات روانی گاهی نشانه و علایم و گاهی اختلال و بیماری را بررسی می‌کنیم.وی افزود: نتایج پیمایش ملی سلامت روان در ایران در سال 89-90 نشان می‌دهد که 23.6 درصد جمعیت 15 تا 64 سال به اختلالات روانی مبتلا هستند.

این روانپزشک تصریح کرد: چهارمین چالش مربوط به تشخیص است در مورد بیماری‌های جسمی با ابزار و معاینات پاراکلینیکی بیماری را مشخص می‌کنیم اما گاهی ارزیابی مربوط به اختلال شخصیت، عصبی،روان‌پریشی و تعمیم است از طرفی گاهی تشنجی، روان‌تنی،توانی ذهنی و گاهی هم ناسازگاری محیطی و مشکلات ارتباطی است. همه این موارد جایگاه تشخیصی دارند اما معلوم نیست آنها را کجا محاسبه می‌کنیم.

وی ادامه داد: چالش بعدی در درمان است گاهی دستورات دعانویسان و ساحران، دستورات پیشینیان و مداخلات روان‌شناسان و مشاوران و در فاز بعدی پزشکان عمومی و دیگر متخصصان غیر روان‌پزشک درمان را به تأ‌خیر می‌اندازند متأسفانه بستگان برخی پزشکان مطرح برای درمان روان‌پزشکی نزد ما می‌آیند و از ما می‌خواهند که چیزی در مورد تجویز دارو به پدر یا همسر او که پزشک است یا مسئولیتی دارد نگوییم.

نوربالا گفت: در سال 89 - 90 نسبت بیمارانی که جهت دریافت خدمات روان‌پزشکی مراجعه کرده‌اند 44 درصد بوده است همچنین میزان بهره‌مندی بیماران مراجعه کننده از حداقل درمان 41 درصد است. از طرفی محل مراجعه بیماران سرپایی برای دریافت خدمات 66.6 درصد است.

وی گفت:دو سوم مراجعان به مراکز خصوصی و 48.8 درصد به مراکز دولتی مراجعه می‌کنند این در حالی است که مراکز دولتی باید پذیرای درصد بیشتری از مراجعان روان‌پزشکی باشد.

وی افزود: چالش ششم در انگ‌ زدن است در مورد بیماری‌های روانی نوعی انگ وجود دارد برخی دیگر سستی اراده موجب پیدایش بیماری شده است و برخی ضعف ایمان و تقاص رفتارهای فرد را عامل بیماری‌های روانی عنوان می‌کنند.

این روان‌پزشک اظهار داشت: خیلی مواقع افراد تلاش می‌کنند تا بیماریشان را مخفی نگه دارند ازدواج نکردن با بیماران روان‌پزشکی یکی از معضلات آنان است.

وی ادامه داد: چالش هفتم در هزینه‌ها و بار کلی است هزینه‌ها و بار کلی اختلالات روانی دقیقاً مشخص نیست از طرفی هزینه و بار بیماری‌های روان‌تنی محاسبه نمی‌شود.

وی افزود: ارزیابی تأثیر مستقیم و غیرمستقیم اختلالات روانی بر اقتصاد کشور مشکل است مثلاً در مورد جامعه گریزی در یک تحقیق نشان داده شده که 15.7 میلیارد دلار هزینه در یکی از کشورها صرف شده بود. هزینه‌های قضایی - انتظامی در بیماران روان‌پزشکی حدود 25 برابر افراد دیگر است.

وی ادامه داد: چالش هشتم در توجه سیاست‌گذاران است باید دید توجه دستگاه متولی نظام سلامت و حاکمیت اعم از ساختار سازمانی، نیروی انسانی، بودجه و اعتقاد به بیماری جسمی غیرقابل مقایسه با اختلالات روانی است.

نوربالا گفت: در حالی که میزان بار کنونی اختلالات در ایران 14 درصد است میزان سهم بودجه سلامت از کل بودجه 3 درصد است.

این روانپزشک اظهار داشت: چالش نهم در برخورد مؤسسات حمایتی است درمان ناشی از اعتیاد پوشش بیمه‌ای ندارد با اینکه اقدام ناشی از خودکشی بار ژنتیکی دارد اما مشمول بیمه نمی‌شود.

وی با اشاره به نقش رسانه‌ها در سلامت روان گفت: تنش‌های اجتماعی پوشش داده نمی‌شوند و گاهی نیز برخی اطلاعات ژورنالیستی را پررنگ‌تر نشان می‌دهند.

وی اذعان داشت: در مورد خودکشی نباید با آب و تاب صحبت کرد متأسفانه برخی رفتارهای مجرمانه به بیماران روانی نسبت داده می‌شود برخی سریال‌ها واژه‌های انگ‌آفرین مانند دیوانه، خُل و تیمارستان را نسبت می‌دهند.

وی خاطرنشان کرد: با وجود بار قابل توجه اختلالات رفتاری و روانی در جامعه متأسفانه چالش‌های منفی سلامت روان زیاد است ادامه روند فعلی آینده امیدبخش را از نظر سلامت روان برای جامعه نوید نمی‌دهد.

گزارش خطا