علت «افسردگی» در فصول پاییز و زمستان چیست؟

یک روانشناس تخصصی کودک و نوجوان ضمن بیان اینکه هنوز علت دقیق افسردگی در فصول سرد از نگاه روانپزشکان مشخص نشده است گفت: اما به نظر می‌رسد تأثیر عرض جغرافیایی بر اختلالات خلقی به واسطه تغییرات دسترسی به نور خورشید به طور چشمگیری در بروز این امر موثر باشد.

دکتر گوهریسنا انزانی-رئیس کلینیک تنفس دوباره در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه علائم افسردگی از اواسط فصل پاییز تا اواسط زمستان در افراد بروز می‌یابد، خاطرنشان کرد: افسردگی‌های فصلی در بهمن و دی ماه شیوع بیشتری دارد و معمولاً با شروع پاییز و زمستان کارکرد برخی از هورمون‌ها دچار مشکل می‌شود اما هنوز علت دقیق افسردگی از نگاه روانپزشکان مشخص نشده با این وجود آنها معتقدند که تأثیر عرض جغرافیایی بر اختلالات خلقی به واسطه تغییرات دسترسی به نور خورشید ایجاد می‌شود. فرضیه‌های دیگر در این مسئله نیز نشان می‌دهند که کاهش نور خورشید ساعت بیولوژیکی بدن که نوع خواب و خلق انسان‌ها را تنظیم می‌کند در زمستان کمتر می‌شود، همچنین بر اساس یکی از تئوری‌ها، مواد شیمیایی مغز که اطلاعات را بین اعصاب منتقل می‌کند دستخوش تغییرات شده و قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند عدم تعادل را اصلاح کند.

وی معتقد است: افسردگی نوعی "سرماخوردگی روانی" است که همه افراد در طول زندگی خود به نوعی با آن مواجه می‌شوند این در حالیست که اگر علائم آن به صورت وخیم در نوجوانان مشاهده شود والدین باید به سرعت برای رفع آن اقدام کنند.

انزانی با بیان اینکه افسردگی فصلی در نوجوانان با رشد چشمگیری همراه است تاکید کرد: توجه به اهمیت دوران نوجوانی، عدم شناخت صحیح والدین از مراحل رشدی نوجوانان و اختلالات افسردگی در آنها از موضوعاتی است که نوجوانان با آن درگیر هستند این در حالیست که در چنین روزهایی شاهد خودکشی‌های ناموفق بین آنها هستیم.

وی با بیان اینکه نوجوانی با تغییرات جسمی، عاطفی و اجتماعی همراه است افزود: اضطراب و نگرانی در برخورد با عوامل استرس‌زا، فشار والدین، مهارت اجتماعی پایین در والدین، عدم اطلاعات والدین و نوجوانان از مراحل رشد دوران نوجوانی، خشم‌های شدید از والدین، احساس مفید نبودن، حس بی‌ارزشی و دوست داشتنی نبودن زمینه را برای بروز افسردگی‌های شدید در نوجوانان فراهم می‌کند.

این روانشناس تخصصی کودک و نوجوان در ادامه با اشاره به علائم افسردگی گفت: انسان‌ها در زمان افسردگی لذت و علائق خود را از دست می‌دهند به طوری که در بخش عمده روز احساس غمگینی، پوچی،خستگی، ناامیدی و تمایل به تنهایی دارند. وزن آنها افزایش یا کاهش چشمگیری داشته، بی‌قراری، کندی روانی-حرکتی، خواب آلودگی مفرط و یا بی‌خوابی در آنها به شدت مشاهده می‌شود، توانایی تفکر و تمرکز به شدت کاهش یافته و اندیشه‌پردازی درباره مرگ و خودکشی حتی بدون نقشه‌های خاص و اقدام به خودکشی و خودزنی اتفاق می‌افتد که این نشانه‌ها موجب آشفتگی چشم‌گیری در کارکرد اجتماعی، شغلی، تحصیلی و سایر زمینه‌ها خواهد شد.

انزانی خاطرنشان کرد: افسردگی در نوجوانان دارای سه بعد اصلی زیستی، روانی و اجتماعی است.

وی معتقد است: نوجوانانی که استرس‌های زیادی تجربه می‌کنند امکان بروز رفتارهای خودزنی در آنها بیشتر است با این وجود برخی از والدین بر این باورند که "اقدام و یا صحبت در مورد خودکشی در میان نوجوانان برای جلب توجه است حال آنکه نمی‌توان گفت افرادی که برای جلب توجه درباره این موضوع صحبت می‌کنند امکان دارد واقعا این کار را انجام دهند، اما لازم به ذکر است که باید کوچکترین مورد درباره این موضوع را جدی گرفته و برای جلوگیری از هر اتفاقی به روانشناس و یا متخصص مربوطه مراجعه کرد.

به گفته وی طبق پژوهش‌ها، نوجوانانی که در خانواده مورد توجه و حمایت باشند، سبک فرزندپروری خانواده‌ها به گونه‌ای باشد که فرد احساس ارزشمندی داشته باشد، والدین مهارت‌های زندگی را به خوبی آموزش دیده و بتوانند آن را به فرزند خود انتقال دهند ، می‌توانند با برنامه‌ریزی صحیح میل به خودکشی را در فرزندانشان کنترل و کاهش دهند.

گزارش خطا