سازمان ملل، آمریکا و بحران سوریه

گفت وگو با دكتر مهدي ذاكريان

ميثم سليماني: با توجه به شرايط جديدي كه درباره سوريه پديد آمده است فارغ از حمله نظامي امريكا به سوريه اين سوال مطرح مي‌شود كه جايگاه سازمان ملل در اين بين كجا قرار دارد كه امريكا به صورت انفرادي مي‌خواهد دست به اقدام نظامي بزند، آيا با اين كار جايگاه سازمان ملل تضعيف نخواهد شد، اينها سوال‌هايي است كه در روزهاي اخير از بعدي ديگر درباره بحران سوريه مطرح شده است در اين خصوص گفت‌وگويي داشتيم با دكتر مهدي ذاكريان، استاد روابط و حقوق بين‌الملل كه به صورت تخصصي سازمان‌هاي بين‌المللي را نيز تدريس مي‌كنند به همين دليل اين موضوعات را با ايشان در ميان گذاشتيم تا نظرشان را در اين خصوص جويا شويم.

‌ با توجه به سخنان بان كي‌مون درباره عدم مشروعيت حمله امريكا به سوريه نظر شما در اين خصوص چيست؟

طبيعي است كه هر اقدامي كه شوراي امنيت به بهانه ايجاد نظم در جهان داشته باشد بايد مبتني بر منشور سازمان ملل باشد. با اين حال اگر حركت يكي از اعضاي سازمان ملل مثل امريكا وقتي مورد تاييد ديگر اعضا نباشد و نگاه اعضا جنبه مثبت نداشته باشد قطعا اين حركت امريكا زير سوال مي‌رود و افكار عمومي آن را تاييد نمي‌كند. از طرفي ديگر باراك اوباما اعلام كرده است كه اين كار در راستاي منافع ملي امريكاست كه اگر در همين راستا منافع تهديد شود دست به اقدام نظامي خواهند زد و به نوعي بر اين اساس اقدام‌شان را تشريح و توجيه مي‌كنند. حركت امريكايي‌ها اكنون در داخل اين كشور نيز مورد تاييد عامه مردم نيست. بر اين اساس اوباما تلاش مي‌كند تا نظر كنگره را جلب كند تا با اين كار مورد توجه افكار عمومي قرار گيرد. اما اين موضوع جنبه رواني نيز براي سوريه دارد اما اينكه اين حمله تحقق يابد بستگي به شرايط داخلي و فراهم شدن اوضاع دارد.

‌ نقش سازمان ملل را درباره بحران چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

تا الان كه سازمان ملل تحت تاثير جو موجود قرار نگرفته و دبيركل نيز تاكنون اقدام ايالات متحده را تاييد نكرده است. بان كي‌مون اعلام كرده است كه تاكنون گزارش‌هايي كه از سوريه به دست آمده اقناع‌‌كننده براي اقدام ايالات متحده نبوده است و اين موضوع نشان از اين دارد كه كماكان افكار عمومي اقناع نشده است. با اين وجود اين كار را امريكا در جريان عراق انجام داد و سعي خود را براي اقناع سازمان ملل صورت داد اما در نهايت تنها با كمك بريتانيا به عراق حمله كرد.

‌ چشم‌انداز سازمان ملل و شوراي امنيت را چگونه مي‌بينيد و آيا با اقدام نظامي امريكا جايگاه سازمان ملل متزلزل نخواهد شد؟

در شوراي امنيت روسيه مخالف 100درصد است، چين نيز مخالف است، طبيعي است كه هركدام از اعضاي دائم شوراي امنيت بر اساس نوع منافع خود به موضوع نگاه مي‌كنند. در انگليس كه حمله نظامي تاييد نشد، روسيه نيز مخالف حمله بود. فرانسه هم با توجه به شرايط و روابطي كه با ايالات متحده دارد به اين حمله تن داد بقيه اعضاي غير دائم نيز تنها مي‌توانند ايجاد‌كننده موج باشند و الا نقش تعيين‌كننده را ايفا نمي‌كنند. با اين وجود اگر اقدام نظامي امريكا بر خلاف روند موجود در سازمان ملل باشد قطعا جايگاه سازمان ملل را تضعيف مي‌كند زيرا امري را انجام مي‌دهد كه بر خلاف مواضع جامعه جهاني صورت داده است اما اگر ديگر كشورها نيز آن را قبول كنند و بر سر حمله به توافق برسند شرايط كاملا متفاوت خواهد بود.

‌ نظر شما درباره اصل مداخله بشر دوستانه چيست كه امريكا مي‌خواهد به اين بهانه به سوريه حمله كند؟

طبيعي است كه امريكا بخواهد هر نوع دخالتي در كشوري ديگر داشته باشد بايد بهانه نيز براي آن ايجاد كند. مانند حمله به عراق و افغانستان كه در راستاي حقوق انسان‌هايي كه در اين كشورها توسط دولت‌هايشان مورد ظلم قرار گرفته‌اند دفاع كرد. امريكا مي‌گويد چون ما عضو سازمان ملل هستيم بايد از مردم در برابر دولت‌ها دفاع كنيم به مانند مردم سوريه. امريكا مي‌گويد ما مي‌خواهيم به اين بهانه در سوريه دخالت نظامي كنيم.

منبع: اعتماد

گزارش خطا