اوتیسم چیست؟

اختلال اوتیسم یک اختلال رشدی شدید است که به صورت عملکرد اجتماعی غیرطبیعی، اختلال در زبان و برقراری رابطه و رفتار و علایق غیرمعمول، توصیف می‌شود.

مهناز استکی، یک متخصص بهداشت روان در گفت و گو با فارس،‌ در تعریف اختلال اوتیسم اظهار داشت:‌ اختلال اوتیسم یک اختلال رشدی شدید است که به صورت عملکرد اجتماعی غیرطبیعی، اختلال در زبان و برقراری رابطه و رفتار و علایق غیرمعمول، توصیف می‌شود.این اختلالات پیش از این تحت عنوان اختلالات نافذ رشد مطرح بوده‌اند.

وی افزود: اختلالات طیف اوتیسم از طیف بالا به پایین است. طیف بالا یعنی مبتلایانی که توانایی یادگیری برخی مهارتها را دارند و طیف پایین کسانی هستند که این توانایی ها را ندارند.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی گفت: سندروم اوتیسم بیشتر اختلالات توجه را در بر می‌گیرد. ویژگی مبتلایان این است که بیش از حد حساسیت دارند. گاهی مبتلایان به صداهای بلند واکنش نشان نمی‌دهند اما به صدای ورق زدن کتاب چنان واکنشی نشان می‌دهند که عجیب به نظر می‌رسد.

وی افزود: کسانی که به این اختلال مبتلا می‌شوند در سیستم عصبی مرکزی مغزشان دچار مشکل هستند. این موضوع موجب می‌شود تا قادر نباشند مطالبی را که به آنها آموزش داده می شود، بفهمند.

استکی ادامه داد: مبتلایان به این اختلال همچنین رفتارهای کلیشه‌ای دارند. مثلاً ساعت ها، دستشان را جلوی چشمشان می‌گیرند و آن را تکان می‌دهند. یا برای مدت زمان زیادی به ماشین لباسشویی خیره می‌شوند بدون این که کوچکتری تکانی بخورند. این مشکلات به خاطر اختلال در امواج مغزی این مبتلایان است.

استکی ادامه داد: مبتلایان قادر به درک محرک های صوتی مانند دیگران نیستند. البته باید توجه داشت که گاهی بچه ها تا 24 ماه بعد از تولد رشدی عادی دارند و بعد از آن افت محسوسی در یادگیری و درک محرک های صوتی پیدا می‌کنند.

وی گفت: در این جا سوالی برای والدین پیش می‌آید. اینکه چرا کودکی که تا چند ماه پیش به خوبی می‌توانست صحبت کند امروز قادر به تکلم نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی اظهار داشت: دنیای بزرگسالان برای این کودکان بسیار غریب است و مثل این می‌ماند که بزرگسالان در دنیایی زندگی می‌کنند که فقط نیازهای کودکان را برطرف می‌کنند.

وی افزود: ارتباطات اجتماعی مبتلایان به اوتیسم بسیار کم است. این کودکان در سیستم شنوایی نقص دارند و از آن جایی که شنوایی نقشی کلیدی در ارتباطات اجتماعی دارد این کودکان دچار مشکل می‌شوند.

استکی گفت: متأسفانه این اختلال پیش آگهی خوبی ندارد و مبتلایان اگر در طیف پایین باشند درمان نمی‌شوند. همچنین سیستم گفتاری این کودکان مختل و گاهی موجب لالی آنها می‌شود. در صورتی که این اختلال زود تشخیص داده شود و فرد مبتلا در طیف بالایی باشد می‌توان تا حدودی این اختلال را کنترل کرد.

وی افزود: گاهی دانشجویانی را می‌بینیم که در کودکی به این اختلال مبتلا بوده‌اند و با اینکه ظاهراً مشکلی ندارند اما در مهارتهای اجتماعی مانند همدلی و تشخیص حالت چهره افراد مشکل دارند.

این متخصص بهداشت روانی گفت: این نکته هم ضروری به نظر می‌رسد که برخی مبتلایان به اوتیسم، دچار عقب ماندگی می‌شوند.

وی ادامه داد: برخی از مبتلایان دوست ندارند در معرض اصوات باشند چرا که درک درستی از اصوات ندارند. به هر حال تفاوتهای فردی در بین مبتلایان به اوتیسم دیده می‌شود و نمی‌توان 2 فرد مبتلا را که دقیقاً شبیه هم هستند پیدا کرد.

وی گفت: متأسفانه کودکانی که با این اختلال مواجه هستند بهبود کامل به دست نمی آورند. در برخی موارد توانسته‌ایم با درمان به موقع کودک را راهی مدرسه عادی کنیم.

این متخصص بهداشت روانی اظهار داشت: مشکل گفتاری از آنجا نشئت می‌گیرد که کودک مفاهیم را گرفته اما چون قابل مطرح کردن نبوده از بین رفته است.

وی گفت: این کودکان بعد از چند سال کار درمانی، تازه می‌توانند گفتارشان را در حد متوسط ضعیف برسانند.

استکی تصریح کرد: سبب شناسی این اختلال بر پایه فرضیه و گمان استوار است. ژنتیک، عوامل محیطی، برخی آلودگی‌ها مثل آلودگی هوا و البته اختلالات مغزی در این اختلال مطرح است که همان طور که اشاره شد در حد فرض و گمان است.

وی خاطر نشان کرد: سن بالای مادر در ابتلای کودک به اختلال اوتیسم نقشی ندارد اما اگر بارداری اول مادر در سن 35 سالگی باشد می تواند خطرناک باشد هرچند در زایمانهای بعدی مشکلی ایجاد نمی‌کند.