آیا دکل‌های مخابراتی برای سلامت مضرند؟

از سالیان گذشته با افزایش تعداد دکل‌های مخابراتی در سطح شهر همواره یکی از موضوعات مورد بحث تاثیرات امواج ساتع شده از آنها بر سلامت مردم بوده است؛ موضوعی که هر از چندگاهی بازار شایعات پیرامون آن داغ می‌شود و برخی با اظهار نظرهای غیرکارشناسانه به نگرانی مردم دامن می‌زنند. اما سوال اصلی اینجاست که آیا امواج رادیویی ساتع شده از دکل‌های مخابراتی سطح شهر می‌تواند سلامت مردم را به خطر بیاندازد؟

به گزارش ایسنا، موضوع اثرات دکل‌های مخابراتی برای سلامت انسان‌ها مدت‌هاست که مطرح است و اظهار نظرها در این میان بعضا ضد و نقیض است. برخی در حالی از مضرات احتمالی اشعه‌ها و پرتوهای ساتع شده از دکل‌های مخابراتی سخن می‌گویند که مسئولین شرکت‌های مخابراتی قویا این احتمالات را رد کرده و مدعی می‌شوند در هیچ موردی شدت پرتو رادیویی ناشی از آنتن‌های BTS اندازه‌گیری شده نه فقط از حد پرتوگیری مردم براساس استاندارد ملی بیشتر نبوده است، بلکه در اغلب موارد از یک صدم این حد نیز کمتر بوده است.

از طرفی رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران در انتقاد از اپراتورهای تلفن همراه به علت آنچه که عدم استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود فیبر نوری در شهر تهران خواند، به آلودگی بصری و مضرات احتمالی دکل‌های مخابراتی در سطح شهر اشاره کرده است.

موضوع نگران‌کننده بعدی اما اجاره‌ حیات ساختمان‌های مسکونی و یا پشت‌بام خانه‌ها به مبالغی قابل توجه برای نصب دکل‌های مخابراتی از سوی اپراتورهای تلفن همراه بود؛ که با داغ‌شدن بحث‌های مربوط به خطرناک‌ بودن این دکل‌ها، نهادهای شهری و متولیان سلامت بیشتر از گذشته روی نصب بی‌رویه آنها حساس شدند، تا جایی که شورای شهر تهران در اردیبهشت ماه ۹۱ قانونی به نام« ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و ایستگاه‌های ارتباط رادیویی در شهر تهران» تصویب کرد و در آن دستور به توقف نصب دکل‌ها بر پشت‌بام ساختمان‌ها داد.

این درحالی است که ناهید خداکرمی، عضو کمیته سلامت شورای شهر تهران دی‌ماه ۹۷ خبر از تعداد بالای دکل‌های غیراستاندارد در سطح شهر تهران را داد و گفت: «از ۲۷۰۰ دکل نصب‌شده در شهر تهران، ۷۵۹ دکل غیراستاندارد است»

بر همین اساس،‌ماده هجدهم برنامه پنج ساله سوم شهر تهران در دی ماه سال ۹۷، شهرداری تهران را موظف می‌کند نسبت به ساماندهی و رعایت حریم دکل‌های رادیویی و مخابراتی اقداماتی همچون همکاری در تکمیل و اجرای پروژه شبکه ایستگاه‌های پایدار برای ارتباطات رادیویی، به روز رسانی طرح مکان یابی به منظور کاهش آلودگی الکترومغناطیسی و بصری را در دستور کار قرار دهند.

اخیرا نیز معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران حفظ سلامت شهروندان را مهم‌ترین اولویتی معرفی کرده که در صدور مجوز نصب دکل‌های مخابراتی و رادیویی پایتخت اهمیت دارد و خاطرنشان کرده است: « درحال حاضر ۱۰ هزار دکل مخابراتی در شهر تهران وجود دارد که این دکل‌های مخابراتی باید یک حریم ایمنی مشخص داشته باشند؛ نباید اجازه داد در مجاورت فضاهای حساس مانند مدرسه یا بیمارستان این دکل‌ها نصب شوند.»

نظر وزارت بهداشت درباره تاثیر دکل‌های مخابراتی بر سلامت
در همین راستا مهندس علی گورانی_مدیر برنامه بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن بیان اینکه صحبت پیرامون این موضوع،‌ کلی و جامع است، گفت: همانگونه که کسی نمی‌تواند منکر شود آتش خطرناک است، در خصوص پرتوها و تشعشعات منتشر شده از دکل‌های مخابراتی نیز نمی‌توانیم بگوییم به طور محض بی‌خطر هستند اما، نکته قابل توجه آن است که انسان در چه فاصله‌ای از آتش قرار گرفته باشد و چگونه با آن کار کند. بدیهی است نزدیکی زیاد و یا برخورد مستقیم با آن برای انسان مضراتی دارد.

وی با اشاره به اینکه مقدار اثرگذاری تشعشات منتشر شده از آنتن‌ها و دکل‌های مخابراتی باید در محدوده مجاز تعیین شده قرار گیرد و بیش از استاندارد ملی نباشد،‌ تصریح کرد: استاندارد ملی تحت عنوان پرتوهای غیر یون‌ساز_حدود پرتوگیری نام گذاری می‌شود. این تشعشات رادیویی و تلفنی جزو پرتوهای غیریون‌ساز و کم انرژی هستند. انرژی که از این سیستم‌ها دریافت می‌کنیم فارغ از اینکه دکل مخابراتی در چه فاصله‌ای از ما قرار گرفته باشد،‌ بر حسب میزان چگالی اندازه‌گیری می‌شود؛‌ یعنی مقدار انرژی که به سطح بدن شما تابیده می‌شود. حد مجاز دریافت انرژی از این پرتوهای غیر یون‌ساز از نظر چگالی انرژی، برای هر سانتی‌متر مربع از پوست بدن انسان تا ۰/۴۵ میلی‌وات بر سانتی‌متر مربع مجاز است. از نظر شدت میدان الکتریکی نیز  حد مجاز ایجاد میدان الکتریکی تا ۲۸ ولت به متر در نظر گرفته شده است.

مدیر برنامه بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت در ادامه تاکید کرد: همواره میزان اثرگذاری این تشعشعات، بسیار پایین‌تر از میزان یاد شده است و تاکنون هیچ موردی تخلف از حد یاد شده گزارش نشده است.

تاثیرات روانی دکل‌های مخابراتی را جدی بگیرید
وی نگرانی مردم از حضور این آنتن‌ها در محیط زندگی خود را یکی از مهم‌ترین عوارض دکل‌های مخابراتی معرفی کرد و گفت: آسیب روانی یکی از مهم‌ترین مواردی است که این دکل‌ها در تمام دنیا از جمله ایران ایجاد می‌کنند که در نهایت می‌تواند باعث آسیب جسمی شود. مردم از این آنتن‌ها که نزدیک خانه‌هایشان نصب می‌شود، می‌ترسند. با توجه به این موضوع باید تا جایی که امکان دارد شیوه‌هایی را به کار گرفت که مردم این دکل‌ها را نبینند. تجمیع و استتار آنتن‌های تلفن همراه یکی از اقداماتی است که می‌تواند در کاهش نگرانی مردم در این زمینه موثر باشد. در این بین برخی از افراد بدون داشتن تخصص کافی با اهداف نامشخص اقدام به مشوش کردن فضا می‌کنند تا به ترس مردم از این تشعشعات دامن بزنند.

وی افزود: باید شبکه‌های سنجش آنلاین امواج رادیویی راه‌اندازی شود تا مردم فکر نکنند آمار و داده‌هایی که اعلام می‌شود دروغ است و به گفته افراد غیرکارشناس اهمیت دهند. در تهران این شرایط فراهم شده و حدود ۷۰ ایستگاه سنجش امواج رادیویی راه اندازی شده است.

گورانی در ادامه به عدم مدیریت بصری در سطح شهر انتقاد کرد و گفت: باید به سمتی برویم که آنتن‌ها و دکل‌های کوچک مقیاس استفاده کنیم. ترسی که مردم از یک مودم اینترنتی ساده و کوچک در خانه‌هایشان دارند به مراتب کم‌تر از ترسی است که نسبت به دکل‌های مخابراتی بزرگ و بلند مرتبه دارند.

وی وزارت بهداشت را متولی امر سلامت مردم دانست و اظهار کرد: ما متولی سلامت تشعشعات نیستیم اما،‌ هر عاملی که سلامت مردم را تهدید کند مداخلات وزارت بهداشت آغاز خواهد شد. یکی از مشکلات ما محل نصب و استحکام سازه‌ها است که گاهی خانه‌های فرسوده نیز برای این کار انتخاب می‌شوند. علاوه بر این باید موارد ایمنی عمومی مانند برق گرفتگی و دسترسی مردم به دکل‌ها نیر وجود دارد که اگر تهدیدی برای سلامت مردم شود به آن رسیدگی می‌کنیم.