استرس چه بر سر شما می آورد؟!

نواندیش: محققان در دانشگاه هاروارد آمریکا از طریق مطالعه بر سلول‌های ریشه مو دریافته‌اند که استرس مزمن باعث ریزش مو شدید می‌شود.

به گزارش زهرا حسین زاده از سرویس سلامت نواندیش، مجله نیچر با انتشار این پژوهش در مورد تاثیر استرس بر ریزش مو سر نوشت: دانشمندان در این تحقیق مکانیزم بیولوژیکی را که به سلول‌های ریشه مو اجازه رشد مجدد می‌دهد بازسازی کردند و از طریق ردیابی سیگنال استرس، به نقش این عامل در از دست رفتن موها پی بردند.

بنابر این تحقیق استرس سلول‌های بنیادی فولیکول مو، سامانه تولید کننده مو در پستانداران، را هدف قرار می‌دهد و در بلند مدت باعث بروز نقص در این سیستم می‌شود.

فولیکول مو در پستانداران یکی از معدود بافت‌هایی است که می‌تواند در طول زندگی چند بار خود را بازسازی کند. این سامانه بیولوژیک به طور طبیعی چرخه‌ای متشکل از رشد و استراحت دارد؛ در مرحله رشد سلول‌های بنیادی فولیکول برای بازسازی مو فعال می‌شوند و موها هر روز بلندتر می‌شوند. در مرحله استراحت اما سلول‌های بنیادی غیرفعال هستند و موها به راحتی می‌ریزند. اگر موها بریزند و سلول‌های بنیادی برای بازسازی و جایگزینی بافت جدید وارد عمل نشوند، فرایند طاس شدن رخ می‌دهد.

یاچیه هوسو، استاد سلول‌های بنیادی و زیست‌شناس در دانشگاه هاروارد، می‌گوید: «ما بر این متمرکز هستیم که استرس چگونه بر سلول‌های بنیادی و بیولوژی بافت زیستی تاثیر می‌گذارد. در ضمن این تحقیق متوجه شدیم که استرس در واقع فعال شدن سلول‌های بنیادی را به تاخیر می‌اندازد. سلول‌هایی که مسئول بازسازی مو هستند.»

دانشمندان در آزمایشگاه یک موش را که چرخه رشد موهایش طبیعی بود تحت نظر گرفتند. سپس با تزریق هورمون کورتیزول، معروف به هورمون استرس که توسط غدد فوق کلیوی در بدن تولید می‌شود، به این جاندار واکنش و فعالیت سلول‌های بنیادی فولیکول مو را تحت مطالعه قرار دادند.

نتایج تحقیق نشان داد هورمون‌ها روی این سلول‌ها تاثیر منفی می‌گذارند. دست‌اندرکاران این پژوهش می‌گویند نتیجه جالب اما زمانی رخ داد که آنان هورمون استرس را به صورت کامل حذف کردند.

در حالی که در وضعیت طبیعی بازسازی فولیکول مو به مرور زمان کند شده و با افزایش سن مرحله غیرفعال بودن ریشه مو بیشتر می‌شود، با حذف کلی استرس رشد موی موش‌ها به طور مداوم و لاینقطع شروع شد حتی در میان موش‌هایی که در سن پیری به سر می‌بردند.

محققان می‌گویند یافته‌های جدید در مراحل اولیه است و تائید نتایج نحوه کار فرآیند روی انسان هنوز محتاج تحقیقات بیشتری است. دانشمندان امیدوار هستند با این مطالعات سازوکار تشکیل اندام در بدن انسان را، که از سلول‌های بنیادی برمی‌خیزد، بهتر و بیشتر درک کنند.

تیم محققان هاروارد قبل از این در پژوهشی دیگر نشان داده بودند که استرس بر سفید شدن مو نیز موثر است. این پژوهشگران دریافته بودند که سلول‌های بنیادی ملانوسیت، که رنگدانه‌های مو را تولید می‌کنند، نسبت به استرس حساس هستند و زمانی که استرس سیستم عصبی سمپاتیک را فعال می‌کند، در روند بازسازی این سلول‌ها اختلال ایجاد شده و سفیدی زودرس موها رخ می‌دهد.