قارچ سیاه واگیر نیست/ راه‌های پیشگیری از ابتلا

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: قارچ سیاه از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود؛ بلکه بر اساس کاهش قدرت سلول‌های ایمنی بدن در پی مصرف برخی داروها یا به دلیل ابتلا به بیمای‌های مزمن، وارد بدن می‌شود و به دلیل ضعف سیستم ایمنی ایجاد بیماری می‌کند.

اورنگ ایلامی شنبه ١٠ مهرماه در جمع خبرنگاران با بیان اینکه «موکورمایکوزیس» یا قارچ سیاه یک عفونت قارچی است که در اثر گروهی از قارچ‌ها به نام «موکورمایست» ایجاد می‌شود، گفت: این قارچ‌ها در سرتاسر محیط زندگی می‌کنند و اغلب پس از استنشاق این هاگ‌های قارچی از هوا، سینوس‌ها یا ریه‌ها تحت تأثیر قرار گرفته و این عفونت از طریق بینی، دهان و چشم وارد بدن می‌شود.

این پزشک فوق تخصص بیماری‌های عفونی افزود: در این صورت ممکن است پس از بریدگی، سوختگی یا سایر آسیب‌های پوستی، قارچ سیاه روی پوست ایجاد شود و خوردن غذای آلوده نیز در بروز قارچ سیاه نقش دارد.

او با یادآوری این موضوع که بروز نشانه‌های قارچ سیاه به بخشی از بدن بستگی دارد که قارچ در آن رشد می‌کند، در خصوص این علایم این بیماری گفت: درد در اطراف چشم‌ها و بینی یا قرمزی در این نواحی، تنگی نفس، خونریزی گوارشی، خون در مدفوع و اسهال، سر درد، تب، سرفه، درد قفسه سینه، و تغییر در وضعیت روحی از علایم اولیه عفونت قارچ سیاه محسوب می‌شود اما در صورت به وجود آمدن عفونت، بیمار ممکن است سیاه شدن پل بینی، تورم سر و پیشانی، تورم گونه، چشم‌ها یا سایر اعضای صورت، نابینایی و کم‌بینی و عفونت ریوی را تجربه کند.

چه کسانی به موکورمایکوزیس مبتلا می‌شوند؟

ایلامی با اشاره به نگرانی‌هایی که در حال حاضر راجع به این بیماری ایجاد شده است، عنوان کرد: قارچ سیاه اغلب افرادی را که دارای مشکلات دارای ضعف سیستم ایمنی بدن هستند یا از داروهایی استفاده می کنند که توانایی بدن را در مبارزه با میکروب‌ها و بیماری‌ها کاهش می‌دهد، تحت تأثیر قرار می‌دهد.همچنین افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی به‌صورت مادرزادی هستند و یا بر اثر مصرف داروهای سرکوب گر سیستم ایمنی و آنتی‌بیوتیک بدنشان دچار نقص ایمنی شده است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: افراد مبتلا به بیماری‌هایی نظیر دیابت، سرطان، پیوند عضو، پیوند سلول‌های بنیادی، نوتروپنی (کاهش تعداد گلبول های سفید خون)، از دیگر گروه‌های در معرض خطر ابتلا به قارچ سیاه هستند.

فوق تخصص بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی شیراز خاطرنشان کرد: مواردی مانند استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها و داروهای تزریقی، تجمع آهن زیاد در بدن، آسیب پوستی در اثر جراحی، سوختگی یا زخم، نارس بودن و وزن کم هنگام تولد نیز افراد را بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار می‌دهد.

چگونه از قارچ سیاه در امان بمانیم؟

ایلامی با اشاره به راهکارهایی که افراد را در برابر این بیماری مصون می‌دارد، گفت: بهتر است سعی کنیم از مناطقی با گرد و غبار زیاد مانند محل ساخت و ساز و حفاری پرهیز کرده و اگر چنین امکانی وجود ندارد، توصیه می‌شود هنگام حضور در چنین مکان‌هایی، از دستکش و ماسک تنفسی استفاده کنیم.همچنین برای کاهش احتمال ایجاد عفونت پوستی، صدمات پوستی را به خوبی با آب و صابون تمیز کنیم، به ویژه اگر در معرض خاک یا گرد و غبار قرار گرفته باشد.

او اضافه کرد: با توجه به اینکه پیشگیری از این بیماری اهمیت بسزایی دارد، مواردی نظیر رعایت بهداشت فردی و محیطی، به ویژه شست و شو و ضدعفونی دست‌ها و پاها که بیشتر با خاک در ارتباط هستند؛ رعایت بهداشت دهان، کنترل مناسب قند خون به ویژه در افراد مبتلا به دیابت، پرهیز از مصرف خودسرانه دارو به ویژه کورتون خوراکی، پرهیز از مصرف غذاهای مانده، تمیز نگه داشتن محیط از گرد و غبار و خاک، ماندن در منزل، دوری از رفتن به نواحی جنگلی، باغ، مزارع، باغ گل و پرهیز از انجام کارهای باغبانی و باغداری و کشاورزی می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند.

افزایش ایمنی در برابر قارچ سیاه با انتخاب زندگی سالم

ایلامی تاکید کرد: افراد مبتلا به دیابت، قند خون خود را به صورت منظم کنترل و رژیم غذایی را رعایت کنند. همچنین با توجه به نقش داروهای مصرفی در این بیماری، پزشکان نیز لازم است به ویژه در بیماران مبتلا به دیابت و یا افراد دارای نقص ایمنی، داروهای ضدالتهاب استروئیدی را با دقت بیشتری تجویز کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در پاسخ به این سوال که آیا قارچ سیاه درمان می‌شود یا خیر؟ گفت: قارچ سیاه قابل درمان بوده و با تشخیص و اقدامات درمانی زودهنگام می‌توان از رشد آن در اعضای بدن جلوگیری کرد.

کدام بیمارستان‌ها به بیماران مبتلا به قارچ سیاه خدمات درمانی ارائه می‌دهند؟

ایلامی همچنین با معرفی بیمارستان‌هایی که به مبتلایان به قارچ سیاه در شیراز ارائه خدمت می‌کنند، افزود: در حال حاضر بیمارستان «نمازی» به عنوان مرکز معین و بیمارستان‌های شهید دکتر «فقیهی»، بیمارستان تخصصی، فوق تخصصی و پیوند اعضای «بوعلی سینا» و بیمارستان شهید «بهشتی» به عنوان بیمارستان‌های پشتیبان در شیراز به بیماران مبتلا به موکورمایکوزیس یا قارچ سیاه ارایه خدمت می‌دهند و بیماران در شهرستان‌های فارس نیز با هماهنگی مرکز پایش مراقبت‌های درمانی MCMC به این مراکز ارجاع داده می‌شوند.