کد خبر: ۱۵۶۷۳۰

تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ - ۱۳:۱۷

تعداد نظرات: ۲ نظر

هنری » هنری

نقد فیلم خطوط ناموزون (کج) خدا «God's Crooked Lines»: پیچیده‌ترین معمای سال ۲۰۲۲

خوبو: «خطوط ناموزون خدا» یا خطوط کج خدا فیلمی در ژانر مهیج و روان‌شناختی به کارگردانی «اورول پائولو» محصول سینمای اسپانیا در سال ۲۰۲۲ است. فیلمنامه این اثر که توسط «اورول پائولو» و «گیلم کلوا» با همکاری «لارا سندیم» نوشته شده است، اقتباسی از رمانی به همین نام نوشته «تورکواتو لوکا دِ تنا» در سال ۱۹۷۹ می‌باشد.

فهرست موضوعات

1) خلاصه داستان 2) درباره فیلم 3) سخن پایانی

4) جدول اطلاعات فیلم

5) ]چرا این فیلم را ببینیم

خلاصه داستان

فیلم «خطوط ناموزون خدا» داستان زنی بنام «آلیس گولد» است که برای بررسی شرایط مرموز مرگ و میر در یک مرکز روان‌پزشکی به آن مکان وارد می‌شود.

تماشای فیلم «خطوط ناموزون خدا» نیاز به اندکی صبر و حوصله دارد. قبل از هر چیز باید به این نکته اشاره کرد که اگر شما از طرفداران ملودرام‌های بطور افراطی احساسی هستید، این فیلم برای شما ساخته شده است. گرچه نویسندگان فیلمنامۀ این اثر سینمایی تمایل دارند که از مواجه با مسائل جدی‌تر در مورد نحوه نگرش و برخورد جامعه پزشکی و ما نسبت به سلامت روان فاصله بگیرند، اما در این اثر اقتباسی چیزهای زیادی برای لذت بردن وجود دارد. اجرای درخشان بازیگران، فیلمنامۀ قوی و فضای احساسی فیلم همگی از نکات برجستۀ این فیلم هستند.

عنوان فیلم اشاره به این موضوع دارد که چرا مقامات بالاتر با اینکه قدرت کافی برای کمک به افراد مبتلا به مشکلات روانی دارند، اما دور این موضوع خطی کج می‌کشند. ماجرای فیلم دربارۀ یک پژوهشگر و مامور شخصی بنام «آلیس» است که بدلیل تلاش در مسموم نمودن شوهرش، اکنون بعنوان یک بیمار در آسایشگاه بستری شده است.

فیلمنامۀ پر پیچ و خم و سبک خارق‌العاده‌ای که جدولهای زمانی داستان در کنار هم قرار می‌گیرند، نشان‌دهنده کار تیمی درخشان از تیم نویسندگان است. این فیلم اسپانیایی بعنوان یک کار مهیج و روان‌شناختی غم‌انگیز، اثری تا حدی اغراق‌آمیز، پر شور و ملودراماتیک است که سعی می‌کند حقایق جامعه را افشا کرده و چیزی درباره آن بگوید. در اینجا، در فیلم، ما تنها می‌توانیم به حدس و گمانهای خود اکتفا کنیم اما در رمان اصلی، نویسنده به بررسی بازیهای قدرت، از اعتبار افتادن لایه‌های فرهنگی و نحوۀ برخورد با بیماران در سطح جامعه می‌پردازد.

سخن پایانی

شخصیت‌های متعدد در «خطوط ناموزون خدا» یکی از نقاط ضعف آن است که چیزی جز حواس‌پرتی برای مخاطب نیست و چیز بیشتری ارائه نمی‌دهند. زمان فیلم گرچه طولانی و ۱۵۵ دقیقه است اما با طرحی بسیار با حوصله در طراحی قصه و ابعاد ماجرا، توجه مخاطب را به خود جلب می‌کند.

صحنه‌های فلش‌بک نیز به خوبی ساخته شده‌اند. هنگامی که نقاط داستانی به هم نزدیک می‌شوند، ممکن است شما را به یاد فیلم‌هایی مانند «استرداد» محصول ۲۰۰۷ بیاندازد. نویسندگان از ظرافت بسیار خوبی در نوشتن فیلم‌نامه بهره برده‌اند که ارزش‌های یک متن خوب برای یک فیلم سینمایی را بیش از پیش نشان می‌دهد.

جدول اطلاعات فیلم
عنوان خطوط ناموزون خدا فیلمنامه این فیلم را نیز گیلم کلوا، اوریول پائولو و لارا سندیم براساس رمانی پرفروش به همین نام نوشته تورکواتو لوکا د تنا در سال 1979، به رشته تحریر درآورده و هنرمندانی همچون باربارا لنی، ادوارد فرناندز، لورتو مائولون، خاویر بلتران، پابلو درکی، ساموئل سولر، فدریکو آگوادو، آدلفا کالوو، آنتونیو بوئیل، دفنیس بالدوز، دیوید سلواس، فرانسیسکو خاویر پاستور، لوئیس ساکریستان و غیره در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند.

چرا ببینیم؟

فیلم زمان‌بندی طولانی دارد اما ریتمش به‌ هیچ وجه افت نمی‌کند و در تمام دقایق مدام اطلاعات جذابی به مخاطب منتقل می‌کند. بازی‌های روانی و ذهنی که شخصیت‌ها علیه هم انجام می‌دهند یک جنگ تمام عیار از هوش فراوان آن‌ها را رقم می‌زند. تکنیک قدرتمند بازی ستاره‌های فیلم باعث می‌شود ما از نوع بازی متوجه حالات درونی شخصیت و قفل داستان نشویم. فیلم سکانس‌های درخشانی مثل تکرار حوادث دارد که مخاطب را وارد یک چالش ذهنی می‌کند و نمی‌دانیم درحال دیدن توهمات شخصیت‌ها هستیم یا اتفاقات واقعی را می‌بینیم. فیلم درعین‌حال که پیچیده است قابل فهم نیست و در پایان از انواع رودست‌هایی که خوردیم لذت می‌بریم. برای همین است خیلی‌ها این فیلم را پیچیده‌ترین اثر سینمایی سال 2022 می‌دانند.

******

نقد ها به فیلم خطوط ناموزون خدا

فیلم خطوط ناموزون خدا 2022 پس از انتشار با نظرات نسبتا مثبت منتقدان و بینندگان مواجه شد. ماهنامه سینمایی اسپانیایی Cinemanía امتیاز 3.5 از 5 را به این فیلم داده و 67 درصد نظرات منتقدان نسبت به این فیلم در سایت راتن تومیتوز مثبت ارزیابی شده است. 91 درصد کاربران گوگل این فیلم را پسندیده‌اند و کاربران آی‌ام‌دی‌بی نیز امتیاز 7 از 10 را به آن داده‌اند. در ادامه می‌توانید نقد فیلم God’s Crooked Lines 2022 توسط منتقدین سایت راتن تومیتوز را مطالعه کنید. (امتیازها از 5 هستند.)

Movies and Munchies / کریس جویس: 4

داستانش طولانی است و لحظه‌هایی تکراری در آن وجود دارد اما روایتش به خاطر پیچیدگی‌های یک داستان سرراست که توسط یک راوی بی‌نهایت غیرقابل اعتماد تعریف می‌شود، نیاز به توجه زیادی دارد.

Ready Steady Cut / ام. ان. میلر: 3.5

فیلم خطوط ناموزون خدا 2022 یک تریلر روانشناختی فوق‌العاده صبور است که پاداش وقت و تعهد بینندگان و به‌خصوص طرفداران این ژانر را می‌دهد.

La Nación (Argentina) / پائولا وازکز پریتو: 3

با اهداف ساده و مسیری مشخص به سوی سرگرمی، خطوط ناموزون خدا از آن دست داستان‌هایی است که اگرچه ابتکار کمی دارد، اما ریتم مناسبش باعث می‌شود در هر پیچش داستان، تمام عناصر سر جای خود قرار بگیرند.

Common Sense Media / برایان کاستِیو: 3

وقتی که خوب پیش‌ می‌رود، مثل زمانی که شخصیت‌هایی که از بیماری‌های روانی در بیمارستان عذاب می‌کشند را بسط می‌دهد، به داستان عمق می‌دهد و آن را برجسته می‌سازد. اما وقتی خوب پیش نمی‌رود، کم‌کم گذر هر ثانیه را در این فیلم 2 ساعت و 35 دقیقه‌ای احساس می‌کنید.

Espinof / رندی میکس: 2.5

یک فرصت از دست داده؛ گویی فیلم خطوط ناموزون خدا 2022 می‌ترسد یک فیلم تریلر یا معمایی باشد پس تلاش می‌کند یکی را سبک بگیرد و آن یکی را ساده کند و در هر دوی این‌ها شکست می‌خورد.

Otroscines.com / ازکیل بوئتی: 2.5

این فیلم دارای فلش‌بک‌ها، متهم‌های بالقوه و صحنه‌هایی است که هر پنج دقیقه یک بار معنایشان تغییر می‌کند و نتیجه‌اش بنایی سست است که فرو می‌ریزد و دوباره ساخته می‌شود و این روند برای دو ساعت و نیم بسیار طولانی ادامه پیدا می‌کند.

نقد تفصیلی

شیما سیدی - شهرآرانیوز، در پوستر فیلم «خطوط ناموزون خدا» تصویر زنی بسیار زیبا و شیک‌پوش را می‌بینیم که شاید بر اساس آن بتوانیم داستان را این‌گونه تعریف کنیم.

«زنی در نقش یک کارآگاه خصوصی وارد تیمارستان می‌شود، تا یک ماجرای قتل را کشف کند...».

اما فیلمی که عنوان معمایی‌ترین و پیچیده‌ترین فیلم سال ۲۰۲۲ را از آن خود کرده است را بی‌شک به این راحتی نمی‌توان در چند خط توضیح داد.

مخاطب بر سر دوراهی

در طول فیلم کارگردان بار‌ها مخاطب را بر سر دوراهی قرار می‌دهد و هر بار با نشان دادن زوایایی از فیلم مخاطب را به یک سمت پرتاب می‌کند و این شیوه را تا سکانس پایانی فیلم پیش می‌برد.

البته زمان طولانی ۱۵۵ دقیقه‌ای فیلم خطوط ناموزون خدا نشان می‌دهد که کارگردان فیلم را با حوصله ساخته و قرار نیست یک داستان راحت را به خورد مخاطب بدهد، بلکه با روایت فیلم به صورت غیرخطی و پیش بردن داستان در زمان‌های مختلف و رفت و برگشت‌های متعدد تعلیق فیلم را دوچندان می‌کند.

کارگردان در یک ساعت ابتدایی فیلم با به‌کاربردن تکنیک فلش بک-که بعداً می‌فهمیم در اصل فلش فوروارد به آینده بوده- مخاطب را گیج می‌کند و انگار از این کار لذت می‌برد. به عقیده برخی از منتقدان این پیچش زیاد با تزریق شخصیت‌های متعدد باعث به وجود آمدن هزارتویی شده که گاهی خود فیلمساز هم در آن گم شده است. شاید به همین دلیل هم بوده که فیلم نتوانسته آن‌گونه که باید نظر منتقد‌ها را جلب کند.

به هر حال اگر یک ساعت اول فیلم خطوط کج خدا را بتوانید تحمل کنید و از فیلم خسته نشوید، در یک ساعت و نیم باقی مانده فیلم رمزگشایی و غافلگیر خواهید شد.

اوریول پائولو، کارگردان خطوط ناموزون خدا، پیش از این هم با فیلم‌های The Invisible Guest ۲۰۱۶ و The Body ۲۰۱۲، خودش را به عنوان یک جنایی-معمایی‌نویس درجه یک ثابت کرده است. او تبحر ویژه‌ای در غافلگیر کردن مخاطب به ویژه در سکانس‌های پایانی دارد. در فیلم مهمان ناخوانده او نیز که سال ۲۰۱۶ اکران شده بود، پدر و مادر مقتول برای اثبات جرم قاتل پسرشان دست به راهکاری می‌زنند که به هیچ وجه برای مخاطب قابل پیش بینی نیست.

روانشناختی یا معمایی؟

فیلم خطوط ناموزون خدا در ژانر روانشناختی، تریلر و رازآلود ساخته شده که سعی دارد پیچیدگی‌های ذهن یک بیمار مبتلا به پارانویا را روایت کند. بیماری پارانویا یک بیماری بدگمانی شدید است. افراد مبتلا به این بیماری بسیار متکبر و خودمحور هستند و برای اثبات خودشان حاضرند هر کاری بکنند به همین خاطر در مراحل حاد بیماری می‌تواند خطرناک باشد.

در فیلم هم می‌بینیم تا وقتی همه آلیس را باور دارند رفتارش بسیار عادی است، ولی وقتی دروغ‌هایش برملا می‌شود به هم می‌ریزد و تصمیماتی می‌گیرد که می‌تواند بسیار خطرناک باشد، مثل آتش زدن تیمارستان. درست در همین زمان هم هست که ذهنش روشن می‌شود و این‌قدر می‌گردد تا بتواند راهکاری برای توجیه خودش پیدا کند.

همچنان که در یکی از صحنه‌ها بیمار در ذهنش وارد یک مهمانی در گذشته می‌شود. ورودش به صحنه مهمانی با آینه که در سینما نماد سرکوب شدن است اتفاق می‌افتد. آلیس در مهمانی می‌گردد تا بتواند نشانه‌ای از خیانت شوهرش پیدا کند. وقتی متوجه می‌شود شوهرش به او خیانت کرده ذهنش فعال می‌شود و دنبال راهکار می‌گردد.

فیلم کپی است؟

بسیاری از منتقدان و کاربران- به ویژه ایرانی- بر این باورند که فیلم کپی از فیلم جزیر شاتر (Shutter Island) اثر «مارتین اسکورسیزی» است. حتی یکی از سایت‌های نقد فیلم ایرانی عنوان «ورژن زنانه‌ای از دنیای مردانه‌ اسکورسیزی» را به این فیلم داده و بعد توضیح داده که قهرمان در اینجا زنی است که به‌دنبال اثبات خود برآمده است.

اما به‌نظر می‌رسد اتهام کپی بودن که اتفاقاً بیشتر منتقد‌های ایرانی هم در نقدهایشان به آن دامن زدند، غلط باشد. در واقع فیلم «خطوط ناموزون خدا» سال ۲۰۲۲ اکران شده، اما فیلمنامه این فیلم اقتباسی است از رمانی به همین نام نوشته «تورکواتو لوکا دِ تنا» که تاریخ انتشار کتاب ۱۹۷۹ است.

این درحالی است که فیلم جزیره شاتر محصول سال ۲۰۱۰ است. حتی در پرداخت هم نمی‌توانیم بگوییم این فیلم کپی است، چون در جزیره شاتر کارگردان به شخصیت اصلی نزدیک می‌شود، اما در اینجا تلاش شده است تا شخصیت داستان لو نرود برای همین زیاد به شخصیت اصلی نزدیک نمی‌شویم. گرچه که تأثیرگرفتن از فیلم مارتین اسکورسیزی را نمی‌توان به طور کل انکار کرد، زیرا هر دو شخصیت اصلی فیلم به بیماری پارانویا مبتلا هستند و از این نظر شباهت دارند.

به طور کل می‌توان گفت این مقایسه دوست داشتنی نیست؛ به ویژه اینکه قدرت هالیوود در فیلم‌سازی را نمی‌توان با کمپانی وارنر اسپانیا مقایسه کرد، قدرت مارتین اسکوریزی در کارگردانی را نمی‌توان با اوریول پائولو مقایسه کرد و بازیگری لئوناردو دی کاپرویو هم با باربارا لنین قابل مقایسه نیست؛ بنابراین شاید اگر این فیلم در هالیوود ساخته می‌شد با اقبال بیشتری روبه‌رو بود.

توضیح کارگردان درباره عنوان فیلم

کارگردان در جایی، در توضیح عنوان فیلم گفته است: در سکانسی که دکتر «ساموئل الوار» با رئیس پلیس صحبت می‌کند می‌گوید: «اگه خدا انسان رو کامل آفریده پس انسان‌هایی که تو این بیمارستان هستند مثل خطوط کج خدا هستند؛ وقتی خدا داشته نوشتن رو یاد می‌گرفته. کدوم خدایی چنین نقصی رو مجاز می‌دونه؟پ

پلیس: من متقاعد شدم حتماً خدا براشون برنامه‌ای داره!

دکتر: نقشه خدا برای من محفوظه! هرکس این جنایت رو مرتکب شده، از خطوط کج خدا هست. پس اصلا چه نیازی به طی کردن مراحل قانونیه وقتی قراره دوباره این افراد به همین‌جا برگردن.»

این استدالال شاید منفی‌ترین نقطه در پردازش شخصیت دکتر سامویل الوار هست که باعث می‌شود از چشم مخاطب بیفتد؛ و شاید بعد از اینجاست که مخاطب با شخصیت اصلی فیلم همراه می‌شود که با پالتوی خز و مو‌های آراسته وارد تیمارستان شده بود و باور اینکه این زن دیوانه باشد را سخت می‌کرد.

خبرهای مرتبط