واکنش های جهانی و منطقه ای به توافق ایران و عربستان؛ همه راضی جز اسرائیلی ها!

نواندیش: امضای توافق عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران برای ازسرگرفتن روابط تهران و ریاض و همچنین تاکید بر احترام به حاکمیت و دخالت نکردن در امور داخلی یکدیگر، واکنش های جهانی و منطقه ای بسیاری را در پی داشت و با استقبال اکثر طرف ها رو به رو شد.

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس بین الملل نواندیش، رویترز در واکنش به توافق مهم تهران و ریاض نوشت: حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در توییتی نوشت که «بازگشت روابط طبیعی میان جمهوری اسلامی و عربستان سعودی ظرفیت‌های بزرگی را در اختیار دو کشور منطقه و جهان اسلام قرار می‌دهد». 

عبداللهیان «سیاست همسایگی»‌ را «محور کلیدی سیاست خارجی دولت سیزدهم» توصیف کرده و افزود که دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی «فعالانه در پس تمهید گام‌های بیشتر منطقه‌ای است». 

سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، در گفت‌وگو با خبرنگاران در روز جمعه گفت که عربستان سعودی واشنگتن را در جریان مذاکراتش با ایران می‌گذاشت، اما ایالات متحده به‌طور مستقیم در مذاکرات دخالتی نداشت. 

کربی گفت: همانطوری که ما سعودی‌ها را در جریان روابطمان قرار می‌دهیم، آن‌ها نیز به‌طور مرتب درباره مذاکراتشان ما را مطلع می‌کردند، ولی ما مسقیما مداخله‌ نداشتیم.

کربی پیش‌تر به خبرگزاری رویترز گفته بود: به طور کلی ما از هر تلاشی برای کمک به پایان جنگ در یمن و تنش‌زدایی در خاورمیانه استقبال می‌کنیم. تنش‌زدایی همراه با بازدارندگی، ارکان اساسی سیاستی است که جو بایدن در جریان سفر سال گذشته‌اش به منطقه ترسیم کرد. کاخ سفید در عین حال، گفت معلوم نیست که آیا این تحول به معنی عادی‌سازی مناسبات با اسرائیل باشد. 

شورای همکاری خلیج فارس ابراز امیدواری کرده است که این توافق به تقویت صلح و امنیت در منطقه منجر شود. 

عراق نیز توافق اخیر میان تهران و ریاض را «گشایش صفحه‌ جدید» میان ایران و عربستان سعودی توصیف کرده است. عمان نیز از این اقدام استقبال کرده است. 

عراق و عمان در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ میزبان مذاکرات میان ایران و عربستان سعودی بودند. وزارت خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای آن را «گامی مهم در راستای روند صلح در منطقه» توصیف کرده است.

محمد عبدالسلام، مذاکره‌کننده ارشد حوثی‌های یمن- شیعیان شورشی یمنی تحت حمایت جمهوری اسلامی که علیه عربستان سعودی فعالیت می‌کنند- در توییتی در همین مورد نوشت که خاورمیانه به ازسرگیری «مناسبات عادی» میان کشورها نیاز دارد. عبدالسلام نوشت:‌ منطقه به ازسرگیری مناسبات عادی میان کشورهای اسلامی خود نیاز دارد تا امنیتی را که به‌دلیل دخالت‌های خارجی از دست رفته است، احیا کند.

عربستان سعودی در سال‌های اخیر، ایران را مسئول حمله‌های موشکی و پهپادی به خاک خود در سال ۲۰۱۹ و همچنین حمله به نفتکش‌ها در آب‌های خلیج فارس دانسته است. 

خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد جمهوری اسلامی که نامش را اعلام نکرد، نوشت که بهبود روابط با عربستان سعودی در ماه‌های اخیر اولویت تهران بوده است و «به حل مذاکرات طولانی درباره برنامه هسته‌ای تهران کمک خواهد کرد».

وانگ یی، وزیر خارجه چین، که نقش میانجی در مذاکرات میان ایران و عربستان را ایفا کرد، این توافق را «پیروزی» گفت‌وگو و صلح توصیف کرده است.  او گفت که ازسرگیری مناسبات «یک خبر خوب بزرگ در جهان پرتلاطم امروز است» و افزود که پکن به نقش سازنده خود در مسئله مربوط به گروگان‌ها ادامه خواهد داد تا به‌عنوان یک قدرت بزرگ «مسئولیت» خود را به نمایش بگذارد.

حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان که از جمله سازمان‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی در خاورمیانه است، ازسرگیری مناسبات تهران و ریاض را به‌عنوان یک «تحول خوب» ستایش کرد.

انور قرقاش، مشاور سیاسی رئیس امارات متحده عربی، در توییتی از توافق میان عربستان سعودی و ایران برای احیای مناسبات دیپلماتیک و نقش چین در مذاکرات استقبال کرد. او نوشت:‌ «امارات متحده عربی به اهمیت ارتباط مثبت و گفت‌وگو میان کشورهای منطقه برای تحکیم همسایگی و شروع از زمینه‌های مشترک برای ساختن آینده باثبات‌تر برای همه، اعتقاد دارد.»

در این بین تنها کشوری که از این توافق ابراز نارضایتی کرده مقامات اسرائیلی هستند، نفتالی بنت، نخست وزیر پیشین اسرائیل در واکنش به توافق ایران و عربستان از کابینه نتانیاهو انتقاد کرد و گفت که این توافق شکستی مفتضحانه برای دولت اسرائیل بوده و در نتیجه ضعف و اختلافات داخلی بوجود آمد. وی گفت که توافق ایران و عربستان تحولی خطرناک برای اسرائیل و یک پیروزی سیاسی برای ایران است.