همه چیز درباره بیماری «HPV» بدانید؛ علائم، واکسن و عوارض

فارس: ویروس پاپیلومای انسانی یا hpv نوعی ویروس است که عفونت با آن ممکن است باعث رشد زگیل‌هایی بر روی پوست یا غشای مخاطی شود. لازم است بدانید که ویروس پاپیلومای انسانی یا همان ویروس hpv شامل صد نوع ویروس پاپیلومای مختلف است که برخی از آنها باعث ایجاد زگیل تناسلی یا انواعی از سرطان‌های این ناحیه می‌شود.

اما جالب است بدانید اکثر این ویروس‌ها موجب شکل گیری سرطانها نمی‌شود؛ اما ممکن است بخشی از اچ پی وی‌های دستگاه تناسلی منجر به سرطان گردن رحم یا همان قسمت پایینی رحم، شود.

ویروس hpv چه علائمی دارد؟

اگر در اوایل دوران دچار شدن به این ویروس هستید جالب است بدانید در همه موارد سیستم ایمنی بدن شما قبل از ایجاد زگیل، عفونت HPV را شکست می‌دهد، اما این موضوع بسته به نوع HPV شما دارد. این زگیل‌ها به اشکال مختلفی بر روی یا داخل بدن شما ظاهر می‌شوند که این شکل‌ها شامل زخم‌های صاف، برجستگی‌های کوچک گل کلمی و برآمدگی‌های کوچک ساقه مانند می‌شود که در خانم ها و آقایان متفاوت است.

انواع زگیل‌های رایج

این زگیل‌ها بیشتر به صورت برجستگی‌های زمخت و زبر و برآمده به وجود می‌آیند و معمولا بر روی انگشتان دست‌ها یا بر روی خود دست‌ها تشکیل می‌شوند. این زگیل‌ها اغلب دردناک و مستعد جراحت یا خون ریزی هستند.

براساس اعلام مرکز تحقیقات بیماری‌های زنان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ویروس HPVیا ویروس پاپیلومای انسانی بیش از ۱۵۰ نوع زیر گروه دارد که تعدادی از آنها در ناحیه مقعدی، تناسلی، حلقی و دهانی باعث ایجاد بیماری‌های خوش خیم و بدخیم می‌شوند، اما با تزریق واکسن این ویروس می‌توان از بسیاری از این بیماری‌ها جلوگیری کرد.

این ویروس می‌تواند باعث زگیل یا سرطان ناحیه ژنیتالیال زنان (سرویکس، فرج و واژن) و آلت تناسلی در مردان و همچنین مقعد، حلق و دهان در هر دو جنس شود.

شایعترین و مهم ترین انواعی که باعث سرطان ناحیه مقعدی تناسلی می‌شوند نوع ۱۶ و ۱۸ است و سپس ۵۹ ، ۵۸ ، ۵۶ ، ۵۲ ، ۵۱ ، ۴۵ ، ۳۹ ، ۳۵ ، ۳۳ ۳۱ ، ۶۸ در جایگاه بعدی قرار دارند و مهمترین انواعی که باعث زگیل تناسلی می‌شوند ۶ و 11هستند.

واکسن HPVچند نوع است؟

تاکنون سه نوع واکسن برای این ویروس ساخته شده است؛ یکی از این واکسن‌ها واکسن ۹ گانه است که بر ضد ویروسهای ۵۳ ، ۵۲ ، ۴۵ ، ۳۳ ، ۳۱، ۱۸ ، ۱۶ ، ۱۱ ، ۶نقش حفاظتی دارد.

واکسن ۴ گانه یکی دیگر از این واکسن هاست که دارای نقش حفالتی بر ضد ویروس های ۱۸ ، ۱۶ ، ۱۱ ، ۶ است و واکسن ۲ گانه، که بر ضد ویروس های ۱۸ و ۱۶نقش حفاظتی دارد.

زمان تجویز و نوبت واکسن HPVچگونه است؟

این واکسن به صورت عضلانی تزریق می شود و دفعات تزریق وابسته به سن افراد است، در افراد زیر ۱۵ سال با سیستم ایمنی نرمال در دو نوبت و با فاصله شش ماه تزریق می شود؛ همچنین در افراد بالای ۱۵ سال با سیستم ایمنی نرمالدر سه نوبت با فاصله (دومین نوبت یک تا دو ماه از اولین نوبت و نوبت سومبا فاصله ۶ ماه) تزریق می شود.

این واکسن در مبتلایان به ویروس HIVو افراد مبتلابه نقص ایمنی در سه نوبت بدون ارتباط با سن با فاصله های ۰-۲-۶ ماه همانند آنچه در بالاگفته شد تزریق می شود.

چه کسانی باید این واکسن را دریافت کنند؟

در پروتکل‌های بین المللی شروع واکسیناسیون از سن ۹ سالگی تا ۴۶ سالگی برای زنان و ۹ سالگی تا ۲۱ سالگی برای مردم را مناسب ذکر کرده اند. استفاده از این واکسن حتی در صورت ابتلابه این ویروس و پاپ اسمیر غیر نرمال و زگیل تناسلی بلامانع است و می تواند تا حدی از پایدار شدن ویروس و ایجاد تغییرات بدخیمی و زگیل جلوگیری کند.

آیا بعد از واکسیناسیون باز هم به انجام تست پاپ اسمیرنیاز است؟

بله، حتی در صورت تزریق واکسن، انجام پاپ اسمیر براساس برنامه کشوری لازم است که انجام شود، زیرا باید دانست به طور نادر انواع غیر شایع هم می توانند باعث تغییرات دهانه رحم شوند که در نهایت منجر به سرطان در فرد شود. به همین دلیل بعد از واکسیناسیون هم نیاز به انجام پاپ اسمیر وجود دارد.

عوارض واکسن چیست؟

این واکسن ممکن است باعث التهاب، تورم و درد در ناحیه تزریق شود. بعد از زدن واکسن بهتر است ۱۰ تا۱۵ دقیقه به صورت نشسته یا در از کشیده در درمانگاه بمانید تا در صورت ضعف و غش مراقبت لازم از شما صورت گیرد. در حال حاضر تجویز واکسن در حاملگی توصیه نمی شود ولی در صورت تزریق اتفاقی؛ تاکنون، عارضه جنینی گزارش نشده است.

مدت زمان ایمنی واکسن

به دلیل اینکه اطلاعات و دانش ما از واکسن مربوط به دو دهه اخیر است لذا محققان به طور دقیق نمی‌دانند اثربخشی این واکسن تا چه زمانی ادامه دارد. ولی در مطالعات، سطح ایمنی ۱۰ ساله تاکنون گزارش شده است.

آیا این واکسن واقعا موثر است؟

مطالعات نشان داده که استفاده از واکسن پیشگیری از عفونت HPVو ضایعات پیش بدخیم دهانه رحم موثر است، بنابراین این واکسن در مردان باعث کاهش زگیل تناسلی، عفونت پایدار آلت تناسلی با HPV، کاهش ریسک سرطان آلت و در زنان باعث کاهش سرطان دهانه رحم، واژن و فرج می شود و در هر دو جنس میزان سرطان مقعد، دهان و گلوی ناشی از HPVرا کاهش می دهد. کاهش گسترش این ویروس به شریک جنسی هم از دیگر فواید این واکسن است.

آیا این واکسن از سایر عفونت‌های منتقله از راه جنسی جلوگیری می‌کند؟

این واکسن فقط برضد HPVاست و از ابتلا به تراخم، سوزاک و سفلیس جلوگیری نمی‌کند.