سایه 11 سپتامبر بر روابط آمریكا و عربستان

در 11 سپتامبر 2001 و در هنگام ریاست جمهوری جورج بوش، ‌19 نفر از اعضای القاعده با ربایش چهار فروند هواپیمای مسافری توانستند برج های دوقلو در نیویورك را ویران كنند و پنتاگون را در قلب واشنگتن هدف قرار دهند، كه بر اثر این حملات نزدیك به سه هزار نفر كشته شدند.

این حادثه باعث شد تا جورج دابلیو. بوش رئیس جمهوری وقت آمریكا بدون مصوبه شورای امنیت سازمان ملل به گروه القاعده اعلان جنگ كند و به افغانستان به عنوان كشوری كه به گفته وی مامن تروریست ها شده بود، حمله كند.

از زمان بروز این حادثه تاكنون، عربستان سعودی به عنوان 'پدرخوانده '‌ و حامی اصلی 'ایدئولوژیكی و مالی' القاعده در محافل مختلف آمریكا بارها هدف انتقادهای شدیدی قرار گرفته است.

اما تصمیم سازان در كاخ سفید و كنگره با توجه به روابط دو كشور و نیازی كه آمریكا در منطقه خاورمیانه به دولت سعودی داشت،‌ با ترفندهای مختلف مانع از آن شدند كه این خواست عمومی آمریكاییان بطور جدی مورد بررسی قرار گیرد.

از آن زمان تاكنون،‌ بارها مقام ها و صاحب نظران متعدد در آمریكا، دولت عربستان سعودی را پشتیبان اصلی القاعده و گروههای تروریستی در منطقه حساس و استراتژیك خاورمیانه می دانند و به تندی از استانداردهای دوگانه رهبران خود درباره مبارزه با تروریسم و افراط گرایی انتقاد كردند.

هر ساله هنگام برگزاری مراسم سالگرد حادثه 11 سپتامبر شاهد تظاهرات و تجمع های گسترده درباره استانداردهای دوگانه آمریكا در به اصطلاح مبارزه با تروریسم هستیم و افكار عمومی بشدت تلاش می كند تا رهبران خود را به دلیل سكوت درباره نقش عربستان در آن حادثه و كمك به گروه های افراط گرای منطقه تحت فشار قرار دهند.

تلاش اخیر كنگره برای مقصر شناختن عربستان سعودی در حادثه 11 سپتامبر و مسدود كردن بخشی از دارایی های این كشور در آمریكا موجب شد تنشی جدید در روابط واشنگتن – ریاض بروز كند.

ریاض به دولت اوباما و كنگره هشدار داد، چنانچه لایحه ای را تصویب كنند كه به موجب آن دادگاه های آمریكا اجازه یابند دولت سعودی را بابت حملات 11 سپتامبر 2001 مقصر معرفی كنند، صدها میلیارد دلار از دارایی های خود را در آمریكا به زیر قیمت به حراج خواهد گذارد و پول آن را خارج خواهد كرد.

'عادل الجبیر' وزیر خارجه عربستان ماه گذشته در سفری كه به واشنگتن داشت پیام پادشاهی عربستان را به اطلاع مقام های آمریكایی رساند و به قانونگداران آمریكایی گفت كه عربستان مجبور خواهد بود تا سقف 750 میلیارد دلار اوراق بهادار خزانه داری و سایر دارایی های خود در داخل آمریكا را قبل از آنكه این دارایی ها توسط دادگاههای آمریكا توقیف شود، بفروشد.

دولت 'اوباما' با كنگره لابی كرده است تا جلوی تصویب مصوبه ای در این زمینه را بگیرد. دولت به سناتورها نسبت به عواقب این كار هشدار داده است.

اوباما قرار است چهارشنبه این هفته برای دیدار با 'ملك سلمان' و سایر مقام های سعودی به ریاض برود، در آنجا مشخص خواهد شد كه این تنش جدید تا چه اندازه بر روابط دو كشور تاثیر می گذارد.

اقتصاددانان نسبت به عملی بودن تهدید سعودی تردید دارند و می گویند فروش این حجم از دارایی ها در آمریكا به سختی امكان پذیر است چون باعث فلج شدن اقتصاد خود عربستان خواهد شد.

ظن و گمان ها همچنان باقیست. نتایج تحقیقات كنگره با استناد به پاره ای از مستندات بازگوی آن است كه مقام های سعودی كه در زمان وقوع حملات 11 سپتامبر ساكن آمریكا بوده اند در این توطئه دست داشته اند.

خانواده های قربانیان حوادث 11 سپتامبر دادخواستی را به دادگاههای آمریكا ارائه داده اند و طی آن اعضای خاندان سلطنتی عربستان، بانكهای سعودی و سازمانهای خیریه این كشور را مسئول این حملات معرفی كرده اند.

سنا تصمیم دارد با تصویب مصوبه ای، اتباع بیگانه را كه متهم به انجام حملات تروریستی و كشتن آمریكایی ها در داخل خاك آمریكا هستند؛ مجرم معرفی نماید تا قانون مصوب 1976 شامل حال آنها نشود.

اگر این طرح در كنگره تصویب شود و به امضای رئیس جمهوری هم برسد در آن صورت امكان انجام تحقیقات در مورد نقش داشتن عربستان در حملات 11 سپتامبر میسر خواهد شد.

این مشاجره در مقطعی مطرح می شود كه هم اكنون كنگره درگیر بحثهای داغی است كه ائتلاف واشنگتن با عربستان را زیر سوال می برد. در این ائتلاف كه قدمت آن به چندین دهه می رسد، عربستان؛ متحد آمریكا در خاورمیانه است، اما این مشاركت نیم بند تا به حال چندان زیر دقت نظر قانونگذاران آمریكا قرار نداشته است.

سناتور جمهوریخواه 'جان كورنین ' از تگزاس راجع به موضوع عربستان می گوید: 'در برهه ای كه كشور ما مواجه با شبكه های جدید و گسترش یافته تروریستی است كه شهروندان ما را نشانه رفته است، قطع كردن منابع مالی تروریست ها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.'

' میندی كلاینبرگ' همسر یكی از كشته شدگان این حملات می گوید: 'واقعا جای تعجب دارد اگر دولت ما در قبال حفظ جان شهروندانش از سعودی ها حمایت كند.'

برنی سندرز نامزد دمكرات ها در انتخابات درون حزبی با ابراز نگرانی از اظهارات اخیر سعودی ها در این خصوص گفت: خاندان سعودی حامی گروه های افراطی هستند.

'باب گراهام' عضو سابق كنگره آمریكا و فرماندار فلوریدا گفت: اكنون زمان پاسخ دادن به سعودی هاست كه عامل قتل نزدیك به سه هزار آمریكایی در حادثه 11 سپتامبر هستند.

وی در گفت وگو با شبكه خبری 'سی ان ان' آمریكا اظهار داشت سعودی ها می دانند چه كسی حادثه 11 سپتامبر را به وجود آورد و می دانند كه ما هم حداقل در سطح مقام های برجسته دولت آمریكا عامل این حادثه را می شناسیم.

وی گفت: آنان عامل این حادثه بودند و ما هیچ واكنشی نسبت به قتل نزدیك به سه هزار آمریكایی انجام ندادیم و آنان گمان كردند كه هر كاری انجام دهند بدون مجازات خواهد بود و این مصونیت تا كنون ادامه دارد و این درحالی است كه آنان (سعودی ها) تلاش می كنند در سطوح بالا در كاخ سفید و كنگره برای جلوگیری از اجرای قانونی كه مشخص می كند عربستان در این جنایت دست داشته فشار آورند.

وی در پاسخ به سوالی در باره تهدید سعودی ها و خروج دارایی هایشان از آمریكا، گفت: به نظر من توافقی بین آمریكا و عربستان وجود دارد و اشاره ای كه به انتشار اسناد می كنند یك امر نادرست است در واقع آنها می خواهند این قضیه از نظر آمریكایی ها منتفی شود و آنان دولت آمریكا را ملزم به آن كنند . صحبت از انتشار 28 صفحه اسناد مساله مهمی است ولی هزاران سند دیگر وجود دارد كه نشان می دهد عربستان در حملات 11 سپتامبر دست داشته است.

به اعتقاد گراهام ،باراك اوباما رئیس جمهوری آمریكا باید همه این اطلاعات را منتشر كند و روشن و شفاف با آمریكایی ها درباره آنچه سعودی ها انجام داده اند برخورد كند.

به نظر می رسد كه مقام های آمریكایی بیشتر از این نمی توانند زیر بار فشار افكار عمومی، نهاد ها و سازمان ها و همچنین خانواده قربانیان حادثه 11 سپتامبر مقاومت كند و زمان آن فرا رسیده تا مقصر اصلی آن حادثه را معرفی كنند.

اتقاقی كه اگر بیفتد باعث تنش جدی در روابط ریاض – واشنگتن خواهد شد و حتی ممكن است برخی از معادلات در منطقه خاورمیانه را دستخوش تغییر كند.

سال ها است كه دولت آمریكا در قبال عربستان سعودی به دو دلیل هدف شدیدترین انتقادات قرار گرفته است،‌ اول؛ در عرصه بین المللی به ویژه در سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری به دلیل سكوت در قبال نقض گسترده حقوق بشر شهروندان سعودی و دو بی توجهی به نقش عربستان سعودی در حادثه 11 سپتامبر.

این احتمال وجود دارد كه هیات حاكمه آمریكا تصمیم گرفته باشد،‌ با توجه جدی به وضعیت حقوق بشر و رسیدگی به پرونده حادثه 11 سپتامبر، خود را از زیر فشارهای داخلی و بین المللی مربوط به عربستان سعودی رها كند.

منبع : ایرنا

گزارش خطا