آسپرين، بخوريم يا نخوريم؟
دكتر كاوه سالارمند
آسپرين يک ماده طبيعي است که از پوست درخت بيد به دست مي آيد. نام شيميايي اين دارو استيل سالسيليک اسيد (ASA) است و در زمره داروهاي ضددرد غيراستروئيدي (SNSAID) دسته بندي مي شود. آسپرين يکي از پرمصرف ترين داروها در دنياست که استفاده هاي گسترده اي دارد. براساس آمار انجمن قلب آمريکا استفاده از آسپرين هنگام بروز اولين علائم حمله قلبي مانند درد قفسه سينه توانست سالانه از مرگ 5000 تا ده هزار نفر در سال جلوگيري کند. امروزه مي توان آسپرين را بدون نسخه از تمام داروخانه ها به عنوان ضددرد، ضدتب و ضدالتهاب تهيه کرد. سوالي که براي همگان در مورد مصرف اين دارو وجود دارد اين است که موارد استفاده آسپرين، طول دوره مصرف آن و نحوه مصرف صحيح آن چيست؟
به طور کلي اين دارو با جلوگيري از تشکيل لخته هاي خون از انسداد عروق کرونري قلب جلوگيري مي کند؛ بنابراين مصرف آن براي بيماراني که احتمال بروز سکته هاي قلبي يا مغزي در آنها بالاست و همچنين بيماراني که جريان خون مغزي آنها ضعيف است يا به انواع ديگري از بيماري هاي قلبي و عروقي مبتلاهستند مفيد است، اما اين به آن معنا نيست که منافع مصرف روزانه آسپرين همواره بيشتر از مضرات آن است. همانند ساير داروهاي ضددرد و ضدالتهاب، آسپرين ريسک خونريزي هاي گوارشي، خونريزي هاي مغزي، نارسايي کليوي و برخي از انواع سکته را افزايش مي دهد. سرويس پيشگيري از بيماري هاي آمريکا، مصرف روزانه آسپرين را براي افراد 50 تا 59 ساله که در معرض خونريزي گوارشي نيستند و احتمال بروز حمله هاي قلبي يا انواع سکته در آنها بيش از ده درصد است، توصيه کرده است. از طرف ديگر، سازمان غذا و داروي آمريکا مصرف آسپرين را در افرادي که تاکنون سابقه ابتلابه بيماري هاي قلبي عروقي يا حمله قلبي را نداشته اند توصيه نمي کند.
نکته ديگر اين که مصرف آسپرين در افرادي که مبتلابه مشکلات انعقادي خون بوده و به اصطلاح خون آنها ديرتر لخته مي شود، افرادي که سابقه خونريزي يا ابتلابه زخم هاي گوارشي دارند و کساني که به ترکيبات حاوي آسپرين آلرژي دارند ممنوع است. بنابراين بر خلاف باورهاي عمومي مصرف اين دارو براي همگان مفيد نبوده و چه بسا مصرف خودسرانه آن به بروز مشکلاتي براي افراد منجر شود.
مصرف آسپرين به همراه داروهاي ضد دردي همچون ايبوپروفن، ناپروکسن و ديکلوفناک مي تواند ريسک ابتلابه خونريزي را افزايش دهد. بنابراين در صورتي که فرد به دليل ابتلابه يک بيماري مزمن مانند آرتروز مجبور به استفاده مداوم از ضددردهاست بايد حتما پزشک را در اين خصوص مطلع کند.
البته اگر حين مصرف آسپرين بنا به هر دليلي به مصرف تک دوز يا کوتاه مدت داروهاي ضددرد مذکور نياز باشد، مي توان آنها را با فاصله دو ساعته نسبت به ASA استفاده کرد. علاوه بر اين بيماراني که آسپرين را به صورت روزانه استفاده مي کنند لازم است قبل از انجام هرگونه عمل جراحي يا مراجعه به دندانپزشکي، پزشک را در جريان قرار دهند. از مهم ترين تداخلات دارويي آسپرين مي توان به افزايش ريسک خونريزي در مصرف همزمان با هپارين و وارفارين، کورتون ها، کلوپيدوگرل و برخي از انواع ضدافسردگي ها مانند کلوميپرامين و پاروکستين اشاره کرد. در ميان داروهاي گياهي و مکمل هاي غذايي نيز، جينسينگ، روغن گل مغربي، امگا3، زغال اخته و کاپسايسين (فلفل قرمز) با آسپرين تداخل دارند و ريسک خونريزي را افزايش مي دهند.
مصرف ASA به صورت جويدني جذب سريع تر دارو را به دنبال دارد با اين وجود به دليل احتمال ايجاد مشکلات گوارشي بسياري از مردم ترجيح مي دهند از انواع پوشش دار ASA استفاده کنند. اين در حالي است که بعضي تحقيقات نشان مي دهد مصرف اشکال روکش دار آسپرين که دارو را در روده کوچک آزاد مي کنند، تاثيري در کاهش ريسک خونريزي گوارشي ندارد.
جام جم
لینک کپی شد
نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.