بی‌انصافی رسانه اصولگرا درباره نرخ تورم

ركن چهارم مردم‌سالاری، رسانه‌ها و مطبوعات آزاد هستند. رسانه‌هایی كه مستقل باشند و ضمن اطلاع‌رسانی بر روند امور نظارت كنند. ولی از همان یك قرن پیش كه پای رسانه به طور جدی وارد كشورمان ایران شد، همیشه یك جای آن ایراد داشت و در كمتر زمانی بود كه رسانه‌ها در قالب تعریف شناخته شده برای آنها، در ایران حضور داشته باشند و كاركرد مورد انتظار خود را نشان دهند.

روزنامه «اعتماد» افزوده است: یكی از نقاط ضعف رسانه‌ای ایران، وابستگی برخی از آنها به نهادهای رسمی است و بودجه آنها از درآمدهای عمومی كشور و مردم تامین می‌شود. این رسانه‌ها قادر به ایفای رسالت خود نیستند یا در مقام توجیه‌گری وضع موجود هستند یا غیرمسئولانه و بدون حداقلی از انصاف و با پشتیبانی بودجه و اموال عمومی به جناح مقابل خود در حكومت می‌تازند. اجازه دهید به مورد اخیری كه در این رسانه‌ها پیش آمده اشاره كنیم. این مورد، مصداق مشت نمونه خروار است.

یكی از خبرگزاری‌های مهم اصولگرا كه از بودجه عمومی تامین مالی می‌شود، در تحلیل وضع تورم چنین تیتر و مطلبی را منتشر كرده است: «واقعیات تورم، از ٩.٧ درصد مركز آمار تا ۵۰ درصدی سفره مردم + جدول» سپس در ادامه گزارش آورده است كه: «در پی اعلام گزارش آماری مركز آمار از تازه‌ترین شاخص تورمی، بر آن شدیم تا مروری داشته باشیم بر تغییر قیمت ٤٢ قلم كالای ضروری مردم البته با استناد به گزارش بانك مركزی»!

قیاس آمارهای بانك مركزی از وضعیت اقلام مصرفی مردم با تورم اعلامی مركز آمار در مهر ماه نشان می‌دهد كه این‌بار هم آمار تورم با سفره مردم نمی‌خواند. درحالی مركز آمار از تورم ٩.٧ درصدی در مهر ماه خبر داده كه مستندات آماری بانك مركزی نشان می‌دهد كه كالاهای اساسی مردم طی یك سال گذشته از نیم تا ٨.٥٧ درصد افزایش یافته است. بر اساس گزارش بانك مركزی طی هفته منتهی به ٢٣ مهر ٩٥ قیمت لبنیات ٥.٣ درصد، تخم مرغ ٩.١٣ درصد، برنج ٧.٥١ درصد، حبوب ٥.٢٣ درصد، میوه‌های تازه ١.٣ درصد، گوشت قرمز ١.٩ درصد، گوشت مرغ ٦ درصد، قند و شكر ١.٤٥ درصد، چای ٥.١٦ درصد و روغن نباتی ٦.٦ درصد رشد داشته است. گفتنی است در یك سال گذشته قیمت اكثر اقلام ضروری با افزایش قیمت همراه بوده و تنها كالاهای گروه سبزی‌های تازه با كاهش قیمت مواجه شده‌اند.»

این خبرگزاری در ادامه مطلب جدول تغییر قیمت‌ها را كه از سوی مركز منتشر شده به عنوان مستند خود آورده است. تردیدی نیست كه حتی اگر تورم به ٥ درصد هم برسد به دلیل پایین بودن سطح اشتغال و درآمدها، مردم كماكان در فشار اقتصادی هستند و جبران خرابكاری‌های دولت پیش چند دهه وقت می‌خواهد. ولی اینها دو موضوع مستقل از یكدیگر هستند. وقتی كه یك خبرگزاری وابسته به بودجه عمومی مردم، بهترین دستاورد این دولت كه كاهش تورم است را چنین به چالش می‌كشد، به معنای آن است كه یك جای كار چنین رسانه‌هایی ایراد جدی دارد.

این رسانه كه طرفدار جدی دولت پیش بود، آیا نسبت به تورم ٦٠ درصدی مواد غذایی دوران احمدی‌نژاد موضعی گرفت؟ آیا وضع تاسفبار ایجاد اشتغال در آن دولت را نقد كرد؟ آیا در صورت افزایش ٥٠ درصدی یك كالا می‌توان گفت كه تورم ٥٠ درصد شده است؟ آیا كسی در آن خبرگزاری نیست كه تعریف تورم را شرح دهد؟ اگر دولت هم بخواهد این گونه آمار دهد می‌تواند برخی كالاهایی كه ارزان شده‌اند را مثال بیاورد و بگوید كه تورم منفی شده! آیا به چنین آمار دادنی نمی‌خندند؟ تورم افزایش قیمت یك بسته از كالای مصرفی مردم با ضرایب گوناگون است. اتفاقا در دوره احمدی‌نژاد كه تورم به حدود ٤٠ درصد رسید، برای سبد خانوارهای كم‌درآمد، این تورم حدود ٦٠ درصد بود، و الان قضیه برعكس‌اش شده است.

این نحوه گزارش‌نویسی، نه تنها به لحاظ اخلاقی و سیاسی ایراد دارد، بلكه به لحاظ حرفه‌ای نیز اشكال دارد. وظیفه یك خبرگزاری ارایه خبر است و نه بیانیه‌های سیاسی و مخدوش منتشر كردن.

این گونه انتشار مطالب با سوگیری شدید، اعتبار هر رسانه‌ای را مخدوش می‌كند و مخاطب را نسبت به اخبار درست آن نیز دچار تردید می‌كند. چرا باید رسانه‌ای را كه می‌تواند اصلاح‌گر امور باشد به یك ویرانگر تبدیل كنیم؟ آیا به این دلیل نیست كه دست‌اندركاران این رسانه‌ها درك دقیقی از ماهیت و رسالت و كاركرد رسانه ندارند؟ چه ایرادی دارد كه از كاهش تورم دفاع كنند؟ مگر سود این كاهش به نفع مردم نیست؟ سرمایه‌داران كه از تورم ضرر نمی‌كنند. آنان اجناس و كالاهای خود را گران‌تر می‌فروشند، در حالی كه مردم مصرف‌كننده هستند كه كمرشان زیر بار تورم خم می‌شود.

خب اگر طرفدار مردم هستید، چه ایرادی دارد كه از كاهش تورم حمایت كنید؟ دفاع از این دستاورد، برای شما این امكان را فراهم می‌كند كه نقدهای احتمالی درست شما هم شنیده شود. ولی وقتی كه مهم‌ترین دستاورد اقتصادی دولت را با چنین ادبیات و منطق ضعیفی، مورد حمله قرار می‌دهید، اعتبار خود را نزد مخاطب از دست می‌دهید و حتی اگر یك نقد خوب و درست هم بنویسید شنیده نمی‌شود و این به ضرر كشور است كه رسانه‌های عمومی آن تا این حد بی‌اعتبار شوند. به نظر می‌رسد كه انصاف چیز خوبی است حتی اگر كم هم باشد بهتر از این است كه اصلا نباشد.