نشنال اینترست: دولت جدید بریتانیا باید با احتیاط با تاکتیک‌های ایران مواجه شود

توقیف نفتکش‌های گریس ۱ و استینا ایمپرو، درست در روزهایی که دولت انگلستان در حال تغییر است، روابط جمهوری اسلامی ایران با انگلستان را بحرانی کرده است.

به گزارش شفقنا از نشنال اینترست؛ متیو پتی یک کارشناس امنیتی است که در روزهای اخیر مطتاعات زیادی درباره تنمش‌های خلیج فارس داشته، و حالا به این نتیجه رسیده که دولت جدید بریتانیا باید با احتیاط با تاکتیک‌های جمهوری اسلامی ایران مواجه شود که اگر این اقدام صورت نگیرد، شرایط منطقه جوری است که تنش‌های موجود به‌راحتی می‌تواند به درگیری طرفین تبدیل شود.

متیو پتی در نشنال اینترست می‌نویسد:

جرمی هانت وزیر خارجه انگلیس در سخنرانی‌اش که دوشنبه شب در پارلمان ایراد کرد، پرده از تعدادی از اقدامات بریتانیا با هدف مقابله با جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس برداشت. هانت در این سخنرانی علاوه بر این‌که اعلام کرد بریتانیا در ازای آزاد کردن نفتکش استینا ایمپرو که هفته گذشته توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توقیف شده، هیچ‌گونه امتیازی به جمهوری اسلامی ایران نخواهد داد، این موضوع را هم متذکر شد که بریتانیا از اقدامات تلافی‌جویانه علیه ایران خودداری خواهد کرد. هم‌چنین در آخرین اقدام مهم خود، قبل از انتخابات رهبری حزب محافظه‌کار، هانت کوشید با اجتناب از درگیری و اعلام این موضوع که کشورش قصد جنگ ندارد، توانایی رهبری خود را به نمایش گذارد- ادعایی که البته فردای آن روز با انتخاب بوریس جانسون به مقام نخست‌وزیر بریتانیا رد شد.

هانت البته ضمن اعلام خبر اعزام یکی از بزرگترین ناوشکن‌های بریتانیا به خلیج فارس از تشکیل یک نیروی دریایی اروپایی به منظور محافظت از کشتی‌ها و نفتکش‌های اروپایی نیز خبر داد. علاوه بر این، او به کشتی‌های متعلق به بریتانیا توصیه کرد تا منتظر دستورالعمل‌های جدید باشند که ممکن است شامل مسافرت کاروانی کشتی‌ها پیش از ورود به تنگه هرمز باشد.

هانت به عنوان وزیر امور خارجه انگلستان یکی از دو گزینه موجود برای جایگزینی نخست‌وزیر ترزا می به‌عنوان رهبر حزب محافظه‌کار بود، رقابتی سیاسی که در جریان تلاش‌های بریتانیا برای انجام و تکمیل نهایی برگزیت پیش آمده است و قرار است تکلیف خروج بریتانیا را از اتحادیه اروپا تا ضرب‌الاجل زمانی ۲۱ اکتبر روشن کند. در این انتخابات درون حزبی بوریس جکسون توانست جرمی هانت را شکست دهد، اما اتحادیه اروپا با رد پروپوزال برگزیت جانسون سیاست خارجی بریتانیا را در وادی عدم قطعیت قرار داد.

فابین همیلتون یکی از اعضای پارلمان از حزب کارگر از فرصت به‌دست آمده به نفع امیلی تورنبری وزیر خارجه سایه که در حال حاضر در بیمارستان بستری است، بهترین استفاده را برد و جرمی هانت را به‌خاطر سیاست‌های خارجی کشور که به‌گفته این نماینده حزب مخالف «در مقابل جمهوری اسلامی ایران بسیار ضعیف و در قبال دیگر جمهوری‌های خاورمیانه بیش از حد پرخاشگرانه» است، مورد انتقاد قرار داد. او گفت: «آیا هانت می‌تواند بگوید که برای قانع کردن ترامپ برای این‌که برخی از تحریم‌های علیه جمهوری اسلامی ایران را از بین ببرد، چه کرده است؟ پیش از این‌که تشدید تنش‌ها منطقه را به نقطه‌ای برساند که قابل برگشت نباشد؟». پرسش‌های این نماینده مخالف ادامه داشت: «چرا در حالی‌که هفده روز پیش یک نفتکش ایرانی از سوی انگلستان توقیف شده و همه دنیا می‌دانند که جمهوری اسلامی ایران قصد تلافی این اقدام را دارد، یک نفتکش بریتانیایی باید بی‌محافظ و تنها وارد تنگه هرمز شود؟».

نیروهای نظامی ایران نفتکش استینا ایمپرو را که با پرچم بریتانیا تردد می‌کرد، در عملیاتی نمایشی توقیف کردند. موضوعی که ایران آن را به‌واسطه نقض قوانین بین‌المللی دریایی عنوان کرد، اما تصاویری که از عملیات تصرف نفتکش بریتانیایی منتشر شد نشلان می‌داد که این اقدام به تلافی توقیف نفتکش گریس ۱، که جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده بود آن را تلافی خواهد کرد، به انجام رسیده است.

هانت البته وجود هر گونه ارتباطی را میان نفتکش استینا ایمپرو با توقیف گریس ۱ رد کرد: «تصرف غیرقانونی استینا ایمپرو در آب‌های بین‌المللی کمترین شباهت و ارتباطی با توقیف  نفتکش گریس ۱ که به اتهام زیر پا گذاشتن تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه در جبل‌الطارق متوقف شده است ندارد».

همیلتون در ادامه پرسش از هانت به خبری از روزنامه ال‌پایس اسپانیا اشاره کرد که حاکی از این بود که مقامات جبل‌الطارق برای توقیف نفتکش گریس ۱ از واشینگتن دستور گرفته بودند. رسانه‌های بریتانیایی در این زمینه نوشته‌اند که جان بولتون، مشاور امنیت ملی تندروی ایالات متحده آمریکا، با تحدید کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، انگلیس را نیز وارد کمپین فشار حداکثری علیه این کشور کرده است. تریتا پارسی معاون انستیتوی کوئینسی هم در بیانیه‌ای که در این مورد منتشر کرده، به موضوعی مشابه اشاره کرده است.

پس از خروج از برجام، دولت ترامپ هدفش را به صفر رساندن صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران قرار داد. اشاره همیلتون به نقل از روزنامه اسپانیایی، توقیف گریس ۱ به این دلیل بود. هانت اما در پاسخ به همیلتون گفت که «می‌خواهم واضح و صریح بگویم که بریتانیا به‌ درخواست واشینگتن نفتکش گریس ۱ را در جبل‌الطارق توقیف نکرده است».

دانیل دیویس مقام سابق ارشد وزارت دفاع و ژنرال بازنشسته نسبت به صحت ادعای جرمی هانت تردید دارد: «اگر بفهمم توقیف گریس ۱ تصمیم مستقل بریتانیا بوده، واقعا شوکه خواهم شد». این مقام نظامی که سابقه ماموریت‌هایی را در عراق و افغانستان دارد، به نشنال اینترست مکی‌گوید که «چنین کاری خیلی خیلی دور از کاراکتری است که از بریتانیا می‌شناسیم. زمان توقیف و البته این‌که چرا باید بریتانیا ناگهان تصمیم به توقیف این نفتکش بگیرد، چیزهایی هستند که آدم را نسبت به اصل موضوع مشکوک می‌کنند». اما  به‌هرحال، از هانت نقل شده که «اگر جمهوری اسلامی ایران تعهد بدهد که حامل نفت به سوریه نبوده، ما نفتکش را به سرعت آزاد خواهیم کرد».

هانت در ادامه در پاسخگویی به انتقادهای موجود درباره عدم توانایی نظامی در دفاع از نفتکش استینا ایمپرو با تردید و لکنت پاسخ می‌دهد: «برای نیروی دریایی سلطنتی مقدور نیست که برای هر کشتی انگلیسی اسکورت بگذارد یا به نوعی تمام خطرات دزدی دریایی را از بین ببرد. اما اگر خطوط حمل و نقل تجاری به طور کامل با دستورالعمل همکاری کنند، این خطرات تا اندازه قابل‌ ملاحظه‌ای می‌تواند کاهش یابد». اشاره هانت به ترانزیت‌های بی‌خطری است که در روزهای اخیر با حمایت ناوگان دریایی انگلیس از تنگه هرمز به انجام رسیده است.

بعدتر وزیر امور خارجه البته به گفتگوهای پشت‌پرده با ایالات متحده آمریکا درباره افزایش امنیت دریایی اشاراتی دارد و از سوی دیگر، ربکا ربریک سخنگوی پنتاگون در امور خاورمیانه و آسیای مرکزی هم درباره همکاری بریتانیا با آمریکا چیزهایی به نشنال اینترست گفته: «آمریکا با شماری از شرکا و متحدانش درباره امنیت کشتیرانی در آب‌های خلیج فارس صحبت‌هایی کرده است». پنتاگون درباره این عملیات در بیانیه‌ای گفته که «چارچوب امنیت دریایی کشورها را قادر می سازد تا با استفاده از همکاری کشورهای عضو برای هماهنگی و افزایش آگاهی و نظارت دامنه دریایی و اسکورت کشتی‌هایی که پرچم آن کشورها را دارند، فعالیت کنند».

هانت در پارلمان گف: «اگر جمهوری اسلامی ایران همچنان این مسیر خطرناک را ادامه دهد باید قبول کند که این کار برایش به بهای حضور نظامی ارتش‌های غربی در آبهای ساحلی ایران تمام خواهد شد، نه به این دلیل که ما خواهان افزایش تنش ها هستیم، بلکه به این دلیل است که آزادی تردد دریایی یک اصل است که بریتانیا و متحدان آن همیشه ازش دفاع کرده‌اند». هانت هم‌چنین در ادامه گفت که «جمهوری اسلامی ایران حق ندارد مانع از عبور کشتی‌ها شود، که اگر این کار را انجام دهد، دزدی دریایی محسوب شده و بی‌تردید محکوم خواهد شد».

گرچه قیمت انرژی در واکنش به تنش‌های موجود در تنگه هرمز که یک پنجم صادرات نفتی دنیا از این تنگه منتقل می‌شود، کمی افزایش یافته، اما به گفته مارک لاتهم تحلیل‌گر بازار انرژی «در سطح فعلی تنش‌ها بعید است که اختلالات عمده‌ای در عرضه انرژی بریتانیا ایجاد شود». او به نشنال اینترست گفت که عرضه نفت شل آمریکا برای ایجاد ثبات در بازار نفت دنیا کافی است.

در حال حاضر به نظر می‌رسد نردبان تشدید یا کاهش تنش‌ها از دست جرمی هانت خارج شده است. جانسون در قیاس با دولت ترزا می ارتباط نزدیک‌تری با رئیس جمهور دونالد ترامپ دارد و گفته می‌شود در روزهای اخیر مکررا با او صحبت‌های تلفنی کرده است.

اما اگر ما حداکثر فشار را حفظ کنیم و هیچ چیزی را کم نکنیم، این اتفاقات رخ خواهد داد. یک روز یکی از طرفین تنش کنترلش را از دست خواهد داد و واکنشی نشان خواهد داد که از حد توقع طرف مقابل شدیدتر است، و آن وقت است که همه خود را درگیر در جنگی خواهند دید که راه بازگشتی ندارد».