رژیم‌های غلط لاغری با ما چه می‌کند؟

یک کارشناس تغذیه در خصوص برخی رژیم های درمانی گفت: لاغری باید حتما تحت نظر کارشناس یا متخصص تغذیه باشد و حتی پزشک نمی تواند این کار را انجام دهد. رژیم های غذایی غلط توصیه شده توسط مربی باشگاه و یا افراد فاقد صلاحیت می تواند مشکلات و عوارض زیاد جسمی و روحی از افسردگی تا سوء تغذیه و کم خونی را در پی داشته باشد.

آذین صبوری، کارشناس تغذیه و مشاور رژیم های درمانی در گفت وگو  با ایسنا عنوان کرد: متاسفانه ارائه رژیم در باشگاه ها نیز مانند قارچ در سراسر کشور در حال رشد است. اتفاقی که در باشگاه ها رخ می دهد، اینکه یک مربی ورزش یا بدنسازی -که شاید دوره بازآموزی را گذرانده است- به ارائه رژیم می پردازد در حالی که تخصصی برای تنظیم و ارائه رژیم غذایی سالم به مراجعه کننده ندارد. 

وی اضافه کرد: البته در این میان استثنائاتی نیز وجود دارد، اما اگر بخواهیم کلی بگوئیم توصیه می شود لاغری تحت نظر کارشناس و یا متخصص تغذیه صورت بگیرد.

چه کنیم تا لاغر بمانیم؟

این کارشناس تغذیه با اشاره به روش های طبیعی لاغری افزود: با توجه به گروه های سنی مختلف برنامه های متفاوتی را برای این گروه ها داریم اما به طور کلی رعایت یک رژیم غذایی صحیح، سالم خوری، کم خوری و حذف میان وعده های غذایی و در کنار آن داشتن برنامه ورزشی منظم کمک می کند که به شکل اصولی و بدون اینکه شخص بیمار شود یا عارضه ای برای او پیش بیاید وزن اضافه خود را کم کنند. 

صبوری با تاکید بر اینکه گروه سنی بسیار مهم است، گفت: رژیم باید با توجه به وضعیت افراد و سن آنها برنامه ریزی شود. ما نمی توانیم برای کودکان و نوجوانان برنامه غذایی مانند یک افراد میانسال دارای اضافه وزن و چاقی تنظیم و تجویز کنیم. 

مشاور رژیم های درمانی تاکید کرد: با توجه به شرایط هر فرد برای او برنامه چیده می شود، که گاهی اوقات تثبیت وزن (ثابت نگه داشتن وزن) با زیاد کردن فعالیت و گاه نیز کاهش وزن با یک برنامه غذایی برای کاهش وزن اصولی (ماهیانه بین ۲ تا ۵ کیلو) است؛ اما به طور کلی برای تجویز یک نسخه مناسب جهت لاغری داشتن برنامه غذایی منظم و سالم خوری می تواند تاثیر خوبی داشته باشد.

حذف نان و برنج غلط است

وی خاطرنشان کرد: تمامی وعده ها، میان وعده ها و گروه های غذایی باید استفاده شود، آن باور غلط حذف نان و برنج را قبول نداریم. سالم و به اندازه، متعادل و متنوع غذا بخوریم و با توجه به وضعیت بدنی و شرایط جسمی از برنامه غذایی صحیح پیروی کرده و در کنار آن نیز فعالیت بدنی منظم داشته باشیم.

آذین صبوری با اشاره به اینکه در باشگاه یا برخی از مراکز رژیم های نادرستی به افراد ارائه می شود، ادامه داد: لاغری باید حتما تحت نظر کارشناس یا متخصص تغذیه باشد و حتی پزشک نمی تواند این کار را انجام دهد. دیده می شود که در برخی موارد پزشکان عمومی نیز کار رژیم درمانی انجام می دهند. تهیه و تنظیم برنامه غذایی صرفا بر عهده کارشناس یا متخصص تغذیه است، متاسفانه حتی پزشکان عمومی نیز از طریق برخی نرم افزارها برنامه های غذایی با کاهش قابل توجه وزن در ماه ارائه می دهند که می تواند عارضه هایی را ایجاد کند. 

کارشناس تغذیه و مشاور رژیم های درمانی تصریح کرد: پزشک کارشناس این موضوع نیست در صورتی که کارشناسان تغذیه، مشاور رژیم های درمانی نیز هستند و با توجه به وضعیت روحی و روانی و جسمی فرد، برنامه غذایی مناسبی را برای او تجویز می کنند. 

وی با اشاره به آسیب های کاهش وزن سریع افراد در بازه زمانی کوتاه افزود: وقتی یک رژیم غذایی سخت برای قرار گرفتن در یک شرایط خاص داریم که فرد می خواهد وزن مشخصی را طی یک مدت کوتاه کاهش دهد، اگر بخواهیم از دید کارشناسی نظر دهیم که این کار نباید انجام شود. اما هنگامی که فرد خودش تصمیم گرفته و می گوید من صبحانه و شام نمی خورم و نان و برنج را نیز حذف می کنم و یا اینکه به کسی مراجعه می کند که به شکل غیراصولی برنامه غذایی به او ارائه می دهد، شاید برای ده روز آینده و یا یک ماه بعدی که برنامه دارد وزن خیلی خوبی کم کند اما یکی از عارضه های سریع این است که به محض کنار گذاشتن رژیم، مجددا مقدار وزن از دست داده را به اضافه یک یا دو کیلو اضافه خواهد کرد. 

مشاور رژیم های درمانی یادآور شد: افزون بر این مشکلات و عوارضی است که برای بدن ایجاد می شود. در این فرصت کم، بافت چربی فرصتی برای تحلیل رفتن نیافته و آنچه از بین می رود بافت عضله است و برای فرد تحلیل عضله اتفاق می افتد که در این مواقع بافت ماهیچه شکسته شده و از بین می رود.

آذین صبوری اظهار کرد: اگر مدت زمان کاهش وزن کوتاه باشد برای مثال در مدت یک ماه رژیم غذایی سختی دنبال شود کمبود ریزمغدی ها اتفاق می افتد؛ اما اگر بدن یک فرد از پیش به لحاظ ریزمغذی ها تامین باشد ممکن است خیلی عارضه را احساس نکند. یا اینکه بدن فرد از لحاظ آهن غنی باشد و دوره یک ماهه رژیم سخت داشته باشد آهن بدنش پایین می آید اما شاید به شکل کم خونی بروز پیدا نکند. اما اگر فرد از نظر ویتامین ها و املاح معدنی تا حدودی کمبود داشته باشد با یک رژیم سخت همین املاح کم نیز از بین می روند که در این مواقع می گوییم افراد دچار «گرسنگی پنهان»
می شوند و شاید در ظاهر ببینید که وزن فرد خیلی خوب شده و ظاهر فرد هم خیلی خوب است اما وقتی بررسی آزمایشگاهی انجام شود می بینیم که از نظر ریزمغذی ها، ویتامین ها و املاح فرد دچار کمبود شده که به آن سوء تغذیه پنهان یا گرسنگی پنهان می گوییم. 

این کارشناس توضیح داد: گرسنگی پنهان شکلی از سوءتغدیه و حالتی است که بدن فرد از لحاظ ویتامین D فقیر است و یا کمبود آهن و مواد مغذی دارد که این موضوع در بررسی آزمایشگاهی قابل تشخیص است. 

وی ادامه داد: این موضوع می تواند عوارض روانی برای فرد ایجاد کند، من به کرات با مواردی برخورد کرده ام که می گویند من رژیم داشتم و وزن کم کردم، و حالم خیلی خوب بود و بعد برگشت. این افراد به طور مکرر وزن اضافه و کم می کنند و در مواقع و شرایط رفتن به مهمانی و مسافرت یا هر اتفاق دیگر با استفاده از رژیم های سخت اقدام به کاهش وزن کرده و پس از طی شدن آن دوره و رها کردن رژیم غلط، مجددا شروع به خوردن کرده و به یک وزن بیشتر از سابق برمی گردند. در این شرایط پس از گذشت مدتی متابولیسم بدن دچار مشکل شده و فرد حتی با رعایت رژیم نیز نمی تواند وزن خود را کاهش دهد، چون متابولیسم بدن خود را به هم ریخته است. 

کارشناس تغذیه و مشاور رژیم های درمانی به ایسنا گفت: این روند غلط همچنین عوارض روانی نیز برای فرد به دنبال دارد و فرد دچار افسردگی می شود و از اینکه هر بار رژیم می گیرد و نمی تواند به آن پایبند بماند، و یا پس از مدتی حتی با رژیم نمی توانند وزن کم کند عصبی و ناامید خواهد شد.