چه کسانی باید و چه کسانی نباید "واکسن کرونا" تزریق کنند؟

نواندیش: تزریق واکسن ضدکرونای فایزر-‌بیون‌تک در ایالات متحده آمریکا و بریتانیا آغاز شده است؛ واکسن مدرنا نیز به تازگی مجوز استفاده اضطراری در آمریکا را دریافت کرده است. دیگر کشورهای جهان نیز به تدریج در حال صدور تاییدیه‌های نهایی خود برای آغاز واکسیناسیون با هدف پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا هستند.

به گزارش زهرا حسین زاده از سرویس سلامت نواندیش، مجله هلث مدیکال در مورد عوارض احتمالی واکسن کرونا نوشت: سازمان غذا و داروی ایالات متحده اعلام کرده است که همه افراد بالای ۱۶ سال سن می‌توانند این واکسن را بزنند؛ با این وجود در همان روزهای اولیه تزریق نیز گزارش‌هایی هرچند اندک از بروز آلرژی در برخی از افراد واکسینه شده دریافت شد.

دکتر پوروی پاریخ، متخصص آلرژی و پزشک محقق در آزمایش‌های بالینی واکسن کرونا می‌گوید: ما در معرض یک بیماری همه‌گیر هستیم که تهدید کنندۀ زندگی است و هیچ دفاعی نداریم. بنابراین مردم باید حتما این واکسن را بزنند. موارد بسیار بسیار کمی وجود دارد که می‌توان بر مبنای آن استدلال کرد که بعضی‌ها نباید واکسینه شوند.

به این ترتیب بر اساس یافته پزشکان چه کسانی باید و چه کسانی نباید در مقابل کووید۱۹ واکسینه شوند؟

افرادی که بطور کلی به واکسن آلرژی دارند

سازمان غذا و داروی آمریکا تا کنون تنها یک گروه را از واکسیناسیون در مقابل ابتلا به کرونا منع کرده است: افرادی که سابقه آلرژی شدید به هر کدام از اجزای واکسن فایزر‌-بیون‌تک دارند.

تیم‌های پزشکی نیز موظف هستند در زمان انجام این واکسیناسیون، امکانات درمانی لازم را در اختیار داشته باشند تا در صورت مشاهده احتمالی واکنش‌های آلرژیک بلافاصله وارد عمل شوند.

در دستورالعملی که درموضوع واکسیناسیون کرونا در آمریکا و بریتانیا منتشر شده، آمده است که بیمارانی که در گذشته سابقه واکنش آلرژیک به واکسن‌ها را داشته‌اند باید پس از تزریق واکسن ضدکرونا، مدت ۳۰ دقیقه زیر نظر باشند. این مدت برای افرادی که سابقه آلرژی به واکسن ندارند، مدت ۱۵ دقیقه است.

افرادی که به چیزهای دیگری همچون مواد غذایی آلرژی دارند

افرادی که آلرژی‌های دیگری از جمله آلرژی به مواد غذایی دارند، می‌توانند واکسن کرونا را دریافت کنند.

دکتر پوروی پاریخ، متخصص آلرژی و پزشک محقق در آزمایش‌های بالینی واکسن کرونا می‌گوید: «ما در جریان آزمایشهای بالینی، افرادی که آلرژی‌های متعددی دارند و حتی دارای حساسیت غذایی شدید هستند را مستثنی نمی‌کنیم. ما تنها افرادی را که به واکسن فایزر حساسیت داشتند مستثنی کردیم. بنابراین ممکن است هزاران نفر در جریای این آزمایش‌ها آلرژی داشته باشند و با این وجود بدون هیچ مشکلی، واکسن را دریافت کرده باشند.»

تنها دو نفر از هزاران نفری که در بریتانیا واکسن فایزر به آنها تزریق شده دچارآلرژی شده‌اند که این افراد نیز اکنون بهبود یافته‌اند. بنابراین داستان‌های ضد واکسنی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، حقیقت ندارند.

تاکنون استفاده از چه داروهایی در درمان کرونا موثر بوده است؟

به گفته دکتر پیتر مارکس، مدیر مرکز ارزیابی و تحقیقات بیولوژیک سازمان غذا و داروی آمریکا، از آنجا که هنوز اطلاعات کافی درباره ایمنی واکسن کووید۱۹ برای زنان باردار وجود ندارد، تصمیم گیری درباره واکسینه شدن یا نشدن با این واکسن به خود آنها بستگی دارد.

او در این باره اعلام کرد: «ابتلای یک زن باردار به کووید۱۹ چیز خوبی نیست، بنابراین ممکن است کسی تصمیم بگیرد که واکسینه شود، اما این چیزی نیست که ما در حال حاضر توصیه کنیم. تصمیم گیری در این باره را به خود فرد واگذار می‌کنیم.»

در جریان آزمایش‌های بالینی واکسن فایزر در ایالات متحده، ۲۳ زن در طول آزمایش باردار شدند. تا کنون هیچ اتفاق نامطلوبی در آنها دیده نشده و نظارت پزشکی بر آنها همچنان ادامه دارد.

کالج متخصصان زنان و زایمان در آمریکا (ACOG) توصیه کرده است که واکسن کرونا «نباید از زنان بارداری که دارای معیارهای واکسیناسیون هستند، دریغ شود.»

همچنین تصور نمی‌شود که واکسیناسیون زنان شیرده، خطری برای نوزادانشان داشته باشد.

افراد مسن و افرادی که شرایط پزشکی زمینه‌ای دارند

این افراد می‌توانند واکسن کووید۱۹ را دریافت کنند. آزمایشات بالینی واکسن فایزر نشان داده که افراد مسنی که واکسینه شده‌اند، عوارض جانبی کم و خفیفی داشته‌اند.

افراد دارای نقص در سیستم ایمنی بدن

این واکسن برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا به دلیل بیماری‌هایی مانند سرطان تحت درمان هستند، احتمالا مناسب است. با این وجود تصمیم برای وکسیناسیون در این موارد نیز به خود فرد واگذار می‌شود.

در جریان آزمایش‌های بالینی واکسن فایزر داوطلبانی حضور داشتند که به دلیل ابتلا به بیماری‌هایی همچون ایدز، سیستم ایمنی ضعیفی داشتند. با این وجود اطلاعات خاصی درباره تاثیر واکسن روی این جمعیت وجود ندارد و نمی‌توان نتیجه گیری دقیقی برای آنها کرد.

کسانی که پیش از این به کرونا مبتلا شده بودند

آخرین مرحله از آزمایش بالینی واکسن کرونا نشان داد که این واکسن به افرادی که پیش از این به کرونا مبتلا شده بودند کمک کرده و از آنها در مقابل ابتلای دوباره محافظت خواهد کرد.

نوجوانان

نوجوانان ۱۶ و ۱۷ ساله در صورت رضایت والدین می‌توانند واکسینه شوند. در جریان آزمایش‌های بالینی واکسن فایزر بیش از ۱۵۳ نوجوان ۱۶ و ۱۷ ساله شرکت کردند و تجزیه و تحلیل داده‌های اولیه مربوط به آنها نشان داد که این واکسن هیچ مشکلی را در بدن آنها بوجود نیاورده است.

برای تایید بی‌خطر بودن یک واکسن، آزمایش‌های متعددی انجام می‌شود و اولین قدم در این راه، آزمایش واکسن در آزمایشگاه با انجام تست روی سلول‌ها و حیوانات است. پس از آن چنانچه همه این مطالعات ثابت کرد که واکسن هیچ گونه خطری ندارد، آنگاه مرحله بعدی که آزمایش روی افراد داوطلب است آغاز می‌شود.

در مرحله آزمایش روی داوطلبان نیز، واکسن روی جمعیت بزرگی از انسان‌ها تست می‌شود تا از موثر بودن و ایمنی آن اطمینان حاصل شود.

در موضوع واکسن فایزر-‌بیون‌تک، این واکسن روی ۴۰ هزار نفر آزمایش شد. البته به نیمی از این افراد واکسن واقعی تزریق شد و به نیمی دیگر واکسن ساختگی (دارونما). تا به این ترتیب بتوان نتایج حاصله را پس از تزریق واکسن واقعی، مقایسه و مطالعه کرد.

واکسن فایزر-‌بیون‌تک برای دریافت تایید نهایی تاثیر و امنیت، تمام مراحل تست و آزمایش را طی کرده است. در جریان این آزمایش‌ها، یکی از داوطلبان نیز جان باخت و همین باعث شد تا آزمایش متوقف و علت مرگ بررسی شود. پس از آنکه مشخص شد مرگ او ربطی به تزریق این واکسن نداشته، بار دیگر آزمایش‌های بالینی از سر گرفته شد.

واکسن‌های کووید۱۹ دقیقا چه کاری در بدن انجام می‌دهند؟

دو واکسنی که تاکنون در ایالات متحده آمریکا تایید شده است یعنی فایزر-‌بیون‌تک و مدرنا، از کدهای ژنتیکی برای ایجاد پاسخ ایمنی در بدن استفاده می‌کنند. به این نوع واکسن‌ها mRNA گفته می‌شود.

این واکسن‌ها سلولهای انسانی را تغییر نمی‌دهند، بلکه فقط به بدن دستورهایی برای ایجاد ایمنی در برابر کووید۱۹ می‌دهند.

در ساخت واکسن آکسفورد نیز از ویروسی بی‌خطر استفاده شده که شباهت زیادی به این ویروس همه‌گیر دارد. واکسن‌ها گاه حاوی موادی مانند آلومینیوم نیز هستند که باعث پایداری یا تأثیر بیشتر بر بدن می‌شوند.

آیا واکسن‌ها باعث بیماری افراد می‌شوند؟

خیر؛ هیچ مدرکی وجود ندارد که ثابت کند دُز کم تزریق این واکسن‌ها باعث بیماری می‌شود. واکسن‌ها به شما بیماری نمی‌دهند بلکه در عوض به سیستم ایمنی بدن شما کمک می‌کنند تا عفونت موجود در بدن را شناسایی و با آن مبارزه کنند.

برخی از افراد پس از واکسیناسیون علائم خفیفی مانند درد عضلانی یا افزایش دما را نشان داده‌اند. اما این بیماری نیست، بلکه پاسخ بدن به واکسن است.

واکسینه بشوم یا نه؟

شواهد علمی زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد واکسیناسیون بهترین راه تقویت سیستم دفاعی بدن در برابر عفونت‌های جدی است. همچنین به نظر می‌رسد واکسن کووید۱۹ مانع از ابتلای شدید افراد به این بیماری می‌شود و می‌تواند جان آنها را نجات دهد.

هنوز مشخص نیست که چه تعداد از مردم جامعه باید واکسینه شوند تا انتشار ویروس کرونا تحت کنترل و ایمنی جمعی بوجود آید و نیاز به واکسیناسیون بیشتر نباشد؛ بنابراین واکسینه شدن حداکثر افراد در این مرحله، ضروری به نظر می‌رسد.