سرنوشت قاليباف در دست رييسى

اعتماد:برخلاف آنچه تصور مي‌شد، اختلافات اصولگرايان به‌مراتب جدي‌تر از زمزمه‌هايي است كه هفته‌ها و ماه‌هاي گذشته به گوش مي‌رسيد. آنقدر كه گويا هيچ كانديدايي قرار نيست به نفع ديگري كنار برود. حالا بزرگان و چهره‌هاي شاخص منتسب به اين جريان سياسي نگرانند كه مبادا در صحنه رقابت سال آينده انتخابات رياست‌جمهوري كانديداهاي اصولگرا روبروي يكديگر قرار گيرند و رقابتي دروني و البته علني بار ديگر نقشه آنان را براي فتح پاستور، نقش بر آب كند.

البته شايد رقابت صرف چندان مشكل‌ساز نباشد، اما همين مشكل نه چندان جدي، چنانچه علني شود، مي‌تواند قلب يك جريان سياسي را هدف قرار داده و به آن آسيبي جدي وارد كند و اگر اصولگرايان با همين فرمان پيش بروند، احتمالا در مناظره‌هاي انتخاباتي روي آنتن زنده تلويزيون، يكديگر را خطاب قرار داده و اشتباهات يكديگر را به رخ هم بكشند. در اين حالت به نوعي بيشتر از رقابت به جريان خود آسيب وارد كرده‌اند. ضمن آنكه همين رقابت ممكن است با ورود چهره‌اي قدرتمند و البته غيراصولگرا شرايط را براي اصولگرايان دشوارتر ساخته و با خرد شدن آراي اين جريان سياسي، باز هم دست اصولگرايان از فرمان قوه مجريه كوتاه بماند. بر اين اساس حالا اصولگرايان دست به كار شده و دنبال چهره‌اي هستند كه بتواند با حضور خود، ديگر شخصيت‌هاي سياسي را عقب براند؛ آن‌هم بدون آنكه قرار به دعواي سياسي و زد و خورد درون‌گفتماني باشد؛ چراكه آنان تاكنون موفق نشده‌اند شخصيت‌هاي حاضر در عرصه رقابت و كانديداهاي احتمالي اصولگرا را وادار به عقب‌نشيني به نفع ديگري كنند.

در اين ميان بيشتر از هر كس، نام سيدابراهيم رييسي، رييس فعلي قوه قضاييه شنيده مي‌شود. چنان‌چه تا همين چندي پيش هم بخشي از اصولگرايان تأكيد داشتند كه رييسي نبايد وارد ميدان رقابت انتخاباتي 1400 شود. آن‌هم با اين استدلال يا به بيان دقيق‌تر با اين توجيه كه رييسي منصوب رهبري است و وقتي فردي از رهبري نظام حكم گرفته و در سمتي مهم مشغول به كار است، نبايد آن سمت را به‌خاطر سمتي ديگر رها كند. ضمن اينكه رييسي تغييراتي را در قوه قضاييه شروع كرده كه لازم است اين تغييرات را تا نهايي شدن مديريت كند و به سرانجام برساند. اما حالا اوضاع تغيير كرده و دوباره برخي از همان اصولگرايان مي‌گويند اگرچه شرايط ايده‌آل آن است كه رييسي در قوه قضاييه بماند اما باتوجه به اينكه در غياب او، امكان اجماع ناچيز خواهد بود، شايد بد نباشد او دوباره وارد ميدان انتخابات شده و گره از مشكلات اصولگرايان بگشايد. اصولگراياني كه البته از بيان اين نكته پرهيز دارند اما به زبان بي‌زباني و در عمل، معتقدند كه منافع جناحي‌شان، گاه از اصول اساسي و منافع كلان مملكتي ارجحيت دارد.

هرچه هست حالا زمزمه‌هاي كانديداتوري رييسي بار ديگر جدي شده و به همين دليل هم برخي از طرفداران محمدباقر قاليباف و ديگر كانديداهاي احتمالي اصولگرا علني و در خفا ناراحت و دلخورند. چه آنكه دوره پيشين انتخابات رياست‌جمهوري، قاليباف پس از ماه‌ها برنامه‌ريزي براي انتخابات رياست‌جمهوري به نفع رييسي كنار رفت و حالا محمد مهاجري، فعال رسانه‌اي اصولگرا كه البته بيش از قرابت با جريان رييسي و قاليباف، به طيف لاريجاني نزديك است، درباره جدي شدن كانديداتوري سيدابراهيم رييسي در انتخابات رياست‌جمهوري گفته است: «اطلاعي از آمدن آقاي رييسي ندارم اما وقتي مي‌بينم دو جريان به‌شدت در حال حمله به او هستند، احساس مي‌كنم نگراني‌ها از كانديداتوري آقاي رييسي بيشتر شده است. نيروهاي جريان آقاي قاليباف به‌شدت از اين اتفاق عصباني هستند و در فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي به‌شدت در حال حمله به آقاي رييسي هستند. مجموعه دوم، جبهه پايداري نيز نگران ورود آقاي رييسي است و هم نگران ورود آقاي ظريف. در واقع نيروهاي جبهه پايداري به‌شدت مي‌جنگند تا مبادا فردي ديگر غير از سعيد جليلي كه نامزد آنهاست، وارد صحنه شود.» مهاجري كه با نامه‌نيوز به گفت‌وگو نشسته، معتقد است: «جبهه پايداري به عنوان يك جريان كاسب‌مآب -كه در انتخابات مجلس تجارت‌پيشه هم شد- در حال حاضر همه تلاش خود را براي به صحنه آوردن كانديداي مطلوب خود به كار بسته اما در نهايت اگر بتوانند با كسي ائتلاف كنند، قطعا با او خواهند بست.»

قاليباف حالا در آستانه انتخاباتي ديگر، همچون انتخابات 96، از ماه‌ها قبل، تلاش خود را براي تصاحب «پاستور» آغاز كرده و آن‌گونه كه منابع مختلف خبري گزارش داده‌اند ستادهاي انتخاباتي خود را هم تشكيل داده است. اما اگر قرار باشد كه رييسي نيز وارد ميدان شود، احتمال اينكه او دوباره مجبور به‌كناره‌گيري به نفع رييسي شود، بسيار بالاست و به همين خاطر حالا اطرافيان او احتمالا مي‌كوشند تا رييسي را از اين تصميم منصرف كنند.

به‌هرحال نگاهي به اظهارات چهره‌هاي اصولگرايي نشان مي‌دهد كه حالا بيش از هر زماني حضور رييسي در انتخابات جدي شده است. سيدمحمد حسيني از چهره‌هاي سياسي اصولگرا گفته است: «در مورد قوه قضاييه امكان جايگزيني و ادامه راه آقاي رييسي وجود دارد. به هر حال واقعيت‌ها و شرايط كنوني اقتضا مي‌كند كه از آقاي رييسي دعوت كنيم؛ وگرنه‌ ترجيح ما در شرايط عادي اين است كه روساي قوا وارد عرصه انتخابات نشوند.» حسيني درباره علت دعوت از رييسي محور وحدت قرار گرفتن او را مورد اشاره قرار داده و به پايگاه خبري-تحليلي خبرآنلاين گفته كه اصولگرايان و همفكرانش در اين دوره هم بر اين باورند كه اگر گزينه مناسبي همچون آقاي رييسي انتخاب شود، اختلافات تمام مي‌شود و «جريان انقلابي» به‌واسطه حمايت از كانديداي واحد، به همبستگي و وحدت مي‌رسند. استدلال مدافعان رييسي اين است كه اگر او وارد ميدان شود، اختلافات به پايان مي‌رسد و لازم نيست وارد چانه‌زني براي انتخاب كانديداي نهايي شوند و خود به خود همه كانديداها به نفع رييسي كنار مي‌روند. وزير فرهنگ و ارشاد دولت احمدي‌نژاد كه البته حالا چندسالي است ديگر با رييس سابقش ميانه‌اي ندارد نيز در توضيح اين استدلال و البته در دفاع از رييسي گفته است: «به هر حال آقاي رييسي از خبرگي، تدين، تجربه، خيرخواهي و همت والايي برخوردار است كه انتخاب شدنش تحولي مثبت محسوب مي‌شود و كشور را در مسير پيشرفت و آباداني قرار مي‌هد. حال اگر ايشان به هر دليلي وارد كارزار انتخابات نشدند به سراغ ديگر مديران كارآمد، باتجربه، خوشنام، دلسوز، ولايي، انقلابي، طرفدار عدالت و حامي محرومان مي‌رويم.»

در اين باره اصولگرايان ديگري هم با حسيني هم‌نظر هستند و آنچه در حال حاضر در فضاي رسانه‌اي ديده مي‌شود از اين قرار است كه مدافعان اين ديدگاه در اكثريتند. سيدكمال سجادي به اعتمادآنلاين توضيح داده است: «درباره اينكه آقاي رييسي به انتخابات ورود كند يا نه هنوز نمي‌توان چيزي گفت، اما اگر ايشان صلاح را در كانديداتوري بداند، بطور حتم مشكل حل مي‌شود و همه از ادامه رقابت انصراف خواهند داد. اما اگر ايشان نيايد، انواع و اقسام كانديداهاي بلندقد و كوتاه‌قد وارد صحنه خواهند شد تا خودشان را در معرض راي مردم قرار دهند. مشخصا درباره آقاي قاليباف هم شايد اظهارنظرات زيادي مطرح شود، اما با در نظر گرفتن اينكه ايشان يك بار به نفع آقاي رييسي كنار كشيده است، مي‌توانيم اميدوار باشيم اين‌بار هم كنار بكشد تا همه اصولگراها تمام‌قد براي رييس‌جمهور شدن آقاي رييسي تاثيرگذاري مثبتي داشته باشند.»

اين سخنان نشان مي‌دهد هرچند عزم قاليباف در صحنه رقابت براي رسيدن به «پاستور» كاملا جدي است اما همه اصولگرايان حاضر نيستند بي‌قيد و شرط از او حمايت كنند و احتمالا اگر رييسي هم وارد عرصه نشود، قاليباف ‌مشكلات بسياري براي جلب اعتماد همه همقطاران خود خواهد داشت. اين حمايت اغلب اصولگرايان از رييسي همزمان نشان مي‌دهد كه قاليباف كانديداي چندان محبوبي براي همه طيف‌هاي جريان اصولگرا نيست و بسياري از اشخاص شاخص جريان، خود را برتر از او مي‌دانند و در نتيجه ترجيح مي‌دهند خود به‌جاي او، وارد ميدان رقابت انتخابات 1400 شوند. روندي كه اگر رنگ واقعيت به خود بگيرد، كار قاليباف را دشوارتر نيز خواهد ساخت؛ چراكه همزمان بايد به انتقادهاي همقطارانش نيز در صحنه انتخابات پاسخ بدهد. انتقادهايي كه مي‌تواند هم براي قاليباف و هم براي جريان اصولگرايي گران تمام شود. با اين حال معلوم نيست كه آيا قاليباف به‌واقع بار ديگر به نفع رييسي كنار خواهد رفت يا نه؛ هرچند پيش‌فرض ذهني مدافعان رييسي اين است كه با آمدن او، كانديداتوري قاليباف هم مشكل‌ساز نخواهد بود اما تدارك جدي رييس مجلس براي انتخابات 1400 حكايتي ديگر دارد و نشان از اينكه ماجرا آن ميزان كه ياران رييسي مي‌پندارند، ساده نيست.