انتخابات پارلمانی عراق؛ فهرست ائتلاف‌ها و احزاب و آخرین نتایج نظرسنجی‌ها

انتخابات پارلمانی عراق درحالی قرار است در روز ۱۱ فوریه برگزار شود که احزاب و جریان های سیاسی مختلف برای رقابت با یکدیگر اقدام به تشکیل فهرست‌های مختلف کرده اند.

به گزارش روزنامه لبنانی الاخبار: کارزار تبلیغاتی انتخابات پارلمانی عراق وارد سومین هفته خود شده است. بیش از ۲۱ میلیون عراقی در روز ۱۱ فوریه حق رأی دارند تا ۳۲۹ نماینده پارلمان را از میان بیش از ۹ هزار نامزد که در ۳۱ ائتلاف انتخاباتی رقابت دارند، انتخاب کنند.

فضای سیاسی و اجتماعی در عرصه داخلی و خارجی با فضای حاکم بر انتخابات پارلمانی قبلی در سال ۲۰۲۱ کاملاً متفاوت است. این تفاوت در ثبات سیاسی نهفته است که به دلیل سیاست‌های دولت محمد شیاع السودانی محقق شده و به اجرای برنامه‌های توسعه‌ای و اصلاحات ساختاری کمک کرده و منجر به جذب بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی شده است. این اقدامات بیش از ۵۰۰ هزار فرصت شغلی برای جوانان عراقی در بخش خصوصی فراهم کرده است.

فهرست‌ها و ائتلاف‌ها

در این انتخابات بیش از ۹ هزار نامزد تصدی کرسی‌های پارلمانی، در ۳۴۳ حزب توزیع شده‌اند که در نهایت زیر چتر بیش از ۳۰ ائتلاف انتخاباتی قرار گرفته‌اند. در انتخابات آتی، کردها و سنی‌ها همچنان انسجام سیاسی خود را حفظ کرده‌اند و مانع از تشکیل احزاب یا فهرست‌های متعددی شده‌اند که می‌توانند آرا مردم را پراکنده کنند.

اقلیم کردستان عراق

در اقلیم کردستان عراق، ۵ فهرست وجود دارد که ۲ فهرست آن متعلق به ۲ حزب سنتی است که معمولاً حکومت اقلیم کردستان و مناصب کلیدی را در اقلیم و بغداد در اختیار دارند.

فهرست‌های اقلیم کردستان شامل موارد زیر هستند:

۱. فهرست حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی که در استان‌های اربیل و دهوک متمرکز بوده و در نینوا و کرکوک نیز وارد رقابت‌ها شده است.

۲. فهرست حزب میهنی کردستان به رهبری بافل طالبانی که در استان‌های سلیمانیه و کرکوک متمرکز بوده و در سایر استان‌ها با دیگر احزاب رقابت می‌کند.

۳. فهرست گوران / تغییر که در سلیمانیه متمرکز است.

۴. فهرست اتحادیه اسلامی کردستان، که در سلیمانیه، کرکوک و اربیل بیشتر تمرکز دارد.

۵. فهرست جماعت اسلامی که در مناطق محدودی از اقلیم حضور دارد.

علاوه بر این فهرست‌های اصلی، برخی فهرست‌های فرعی انتخاباتی نیز حضور دارند که از قدرت چندانی برخوردار نیستند.

اهل تسنن عراق

در مناطق با اکثریت سنی، تنها ۴ ائتلاف رقابت جدی برای ورود به پارلمان عراق دارند که عبارتند از:

۱. ائتلاف تقدم به ریاست محمد الحلبوسی، رئیس ۲ دوره گذشته پارلمان عراق.

۲. ائتلاف السیاده به ریاست خمیس الخنجر.

۳. ائتلاف عزم به ریاست مثنی السامرایی نماینده پارلمان.

۴. ائتلاف حسم، به ریاست ثابت العباسی وزیر دفاع فعلی.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که فهرست تقدم بالاترین آرا را در میان اهل تسنن به دست خواهد آورد و رتبه دوم را در سطح ملی کسب خواهد کرد. سایر فهرست‌های سنی در رتبه‌های پایین‌تر قرار خواهند گرفت. مناطق سنی نشین عراق در این انتخابات موفق شده‌اند جلوی تشکیل فهرست‌های کوچک را بگیرند.

شیعیان عراق

مناطق با اکثریت شیعی، شاهد بیشترین تعدد فهرست‌ها و ائتلاف‌های انتخاباتی هستند. بر اساس اطلاعات کمیسیون عالی انتخابات عراق، فهرست‌های شیعیان به شرح زیر است:

۱. ائتلاف سازندگی و توسعه به ریاست محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق.

۲. ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری المالکی نخست‌وزیر سابق.

۳. ائتلاف صادقون، به ریاست شیخ قیس الخزعلی.

۴. فهرست بدر، به ریاست هادی العامری.

۵. ائتلاف قوای دولت به ریاست سید عمار الحکیم.

۶. ائتلاف الاساس، به ریاست محسن المندلاوی، معاون رئیس فعلی مجلس نمایندگان.

۷. ائتلاف «أبشر یا عراق»، به رهبری شیخ همام حمودی، رئیس شورای عالی اسلامی عراق.

۸. ائتلاف خدمات، به ریاست شبل الزیدی و محمد صاحب الدراجی.

۹. فهرست حقوق، به ریاست نماینده حسین مؤنس.

۱۰. فهرست اشراقه کانون، که ادعای نزدیکی به عتبات مقدسه را دارد.

علاوه بر این فهرست‌ها که در سطح ملی رقابت می‌کنند، فهرست‌های محلی نیز در استان‌های شیعه فعال هستند و رقابت می‌کنند. این فهرست‌ها عبارتند از:

۱. ائتلاف بدیل به رهبری عدنان الزرفی نماینده پارلمان عراق، که به نیروهای مدنی و سکولار نزدیک‌تر است.

۲. «واسط اجمل»، به رهبری محمد جمیل المیاحی استاندار سابق واسط.

۳. ائتلاف قمم.

۴. ائتلاف مدنیون، به رهبری حزب کمونیست عراق.

۵. جریان موضع ملی.

۶. ائتلاف عمق ملی.

محمد شیاع السودانی و سرنوشت نخست وزیر آینده

به این ترتیب، رقابت در استان‌های شیعه‌نشین در مرکز و جنوب عراق شدید است، زیرا بیش از ۱۰ فهرست و ائتلاف انتخاباتی برای کسب مجموعاً ۱۸۰ کرسی از سهم ۱۰ استان، از جمله بغداد، با یکدیگر رقابت می‌کنند. بر اساس نتایج ۲ نظرسنجی که یکی از آنها توسط «مرکز ملی نظارت بر انتخابات» در اواخر سپتامبر گذشته انجام شد، پیش‌بینی می‌شود که فهرست سودانی با ۵۱ کرسی در رتبه اول قرار گیرد، پس از آن ائتلاف تقدم با ۴۲ کرسی و سپس دولت قانون با ۲۸ کرسی در رتبه‌های بعدی قرار گیرند.

با توجه به این نظرسنجی، ائتلاف «سازندگی و توسعه» در سطح ملی و در میان مردم شیعه رتبه اول را به خود اختصاص خواهد داد.

نظرسنجی انجام شده توسط مرکز مطالعات البیان بین ۱۵ تا ۱۸ اکتبر جاری با ۳۰۰۰ نمونه تصادفی در تمام استان‌های عراق انجام شد و نشان داد که ائتلاف نخست‌وزیر در رتبه اول قرار خواهد گرفت و رأی ۱۶.۷ درصد از شرکت‌کنندگان را به دست خواهد آورد. بر اساس این نظرسنجی فهرست حزب دموکرات کردستان با ۷.۶ درصد در رتبه دوم قرار گرفت.

پیش‌بینی‌های غیررسمی حاکی از آن است که ائتلاف سودانی بین ۶۰ تا ۷۰ کرسی به دست خواهد آورد که بیشتر آنها ناشی از آرا رأی‌دهندگان شیعه هستند. این امر، او را واجد شرایط کسب رأی ۱+۵۰ در داخل ائتلاف شیعی قرار می‌دهد که انتظار می‌رود پس از اعلام نتایج نهایی تشکیل شود. لذا در صورت تحقق این پیش بینی، این جریان می‌تواند حق معرفی فرد مکلف به تشکیل دولت آینده را در اختیار داشته باشد.

از سوی دیگر ممکن است مقتدا صدر که حضور در انتخابات را تحریم کرده، هواداران خود را به رأی دادن به فهرست نخست‌وزیر دعوت کند، چرا که او را به فهرست‌های سنتی شیعه که همواره آنها را به سوءمدیریت متهم کرده است، ترجیح می‌دهد.