چرا دچار سردرد می‌شویم؟

فارس: محمدرضا معتمد متخصص مغز و اعصاب و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما در پاسخ به این پرسش که «علت ایجاد سردرد چیست؟»، گفت: سردرد یکی از شایع‌ترین علت‌های مراجعه به مراکز درمانی است. استرس، کم خوابی، گرسنگی، بیماری‌های مغز و اعصاب، بیماری‌های داخلی مانند فشارخون، دیابت و کم خونی می‌توانند از جمله دلایل سردرد محسوب شوند.

معتمد گفت: هر نوع التهاب و فشاری که در ساختمان‌های نواحی سر و گردن وجود داشته باشد، می‌تواند باعث سردرد شود. برای مثال دردهای ناحیه گوش و حلق و بینی باعث سردرد می‌شوند.

وی افزود: امروزه با روش‌های تشخیصی پیشرفته‌ای که وجود دارد تعداد موارد ناشناخته سردرد، بسیار اندک است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این پرسش که «برای آگاهی از علت‌های سردرد چه ابزارهای تشخیصی وجود دارد؟»، گفت: در علم طب، مهم‌ترین قسمت تشخیص، شرح حال بیمار است؛ اینکه این درد از چه موقع شروع شده، شدت و طول مدت سردرد و... بررسی می‌شود.

وی از ام آر آی، سی تی اسکن، آنژیوگرافی و یا گرفتن مایع مغزی نخاعی برای تشخیص علت سر درد نام برد.

معتمد گفت: شایعترین سردردها، سردردهای اولیه هستند. سردردهای میگرنی و استرسی جزو این دسته از سردردها هستند؛ سردردهای میگرنی شایع‌ترین نوع سردردهاست و سردردهای تنشی، با شیوع کمتر در رتبه دوم شیوع سردردهای اولیه قرار دارند.

کارشناس برنامه با تأکید بر این نکته که استرس و تنش در سردردهای میگرنی موثر هستند، گفت: با اینکه سردردهای میگرنی و تنشی دو نوع سر درد شایع هستند، اما متاسفانه در بعضی افراد هر دو نوع سردرد میگرنی و تنشی وجود دارد، در این موارد حتما درمان هر دو نوع بیماری باید انجام شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این پرسش که «تفاوت سردرد میگرنی و سردرد تنشی چیست؟»،گفت: تفاوت‌های این دو نوع سر درد معمولاً در علائم آنهاست. سردردهای میگرنی غالبا ضربان‌دار و یکطرفه هستند و با علائمی مانند تهوع و استفراغ و همچنین با حالت گریز از نور و بوی تند همراهند و فعالیت روزمره فرد را دچار اشکال می‌کنند.

وی ابراز کرد: اما سردردهای تنشی غالباً با استرس و عصبانیت ایجاد می‌شوند، حالت فشارنده و منگنه‌ای دارند و اغلب فعالیت روزمره فرد را دچار اشکال نمی‌کنند.

معتمد اضافه کرد: در بعضی از انواع میگرن، قبل از بروز سردرد، بیمار علائمی مانند خواب رفتگی صورت، دیدن تصاویری در میدان بینایی، حالت انحنای تصاویر و یا حتی درجاتی از اشکال در میدان بینایی را احساس می‌کند. در بیماری میگرن به این علائم اورا می‌گویند. بیماران میگرنی همراه با علائم اورا، این شانس را دارند که به محض بروز این علائم، از داروهایی که مانع از پیشرفت سردرد می‌شود، استفاده کنند.

معتمد در پاسخ به این سوال که «چه سردردهای باید جدی گرفته شوند؟»، گفت: سردردهایی که با کاهش سطح هوشیاری، تشنج، تب و عدم تعادل همراه هستند، نیاز به بررسی دارند. در افرادی که به دنبال فعالیت‌های سنگین دچار سردرد شدید می‌شوند، باید مشکوک به پارگی آنوریسم شویم؛ سردرد شدید و ناگهانی که کمتر از یک دقیقه به اوج می‌رسد معمولاً با پاره شدن آنوریسم مغزی همراه است و باید سریعاً تحت بررسی قرار گیرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: مصرف مسکن‌ها زمانی توصیه می‌شود که علت سردرد مشخص شده باشد، در غیر این صورت، مصرف مسکن می‌تواند تابلوی بالینی سر درد را تغییر دهد و تشخیص سر درد را با مشکل روبرو کند.

وی در مورد سقف مجاز مصرف مسکن‌ها تصریح کرد: اگر بیمار تا ۴ نوبت سردرد در ماه داشته باشد، بهترین روش درمان توقف سردرد است. مصرف ضعیف ترین مسکن در زمان مناسب(به محض شروع سردرد) بسیار موثرتر از شروع دیر وقت قویترین مسکن‌هاست، اما اگر تعداد سردردها از چهار نوبت در ماه بیشتر باشد، بیمار باید با مصرف داروهای پیشگیری کننده همراه با رعایت سبک زندگی سالم، به کاهش تعداد و زمان سردردها کمک کند.

وی گفت: از بهترین راه‌های کاهش سردرد، سبک زندگی سالم، خواب خوب و مناسب، غذای با کیفیت و سالم و پرهیز از عادات ناسالم (الکل و سیگار) است.